Các giải thưởng văn học thiếu nhi: Bệ đỡ cho sáng tạo

Nơi chiêu mộ tài năng

Là một phần của Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025, Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất đã nhận được 612 tác phẩm tham dự ở các thể loại thơ, truyện ngắn, truyện dài… đến từ 55 tỉnh, thành trong nước, và từ các quốc gia Australia, Đức, Pháp, Thụy Điển.

Kết quả, giải nhất đã được trao cho tác giả Giai Du (sinh năm 2001) với bản thảo truyện dài Nên làm gì khi trời nổi gió. Các tác giả đoạt giải còn lại, đa phần cũng từ thế hệ 9X trở về sau như Nguyễn Thị Như Hiền, Giáp Thị Thùy Dương, Cao Nguyệt Nguyên, Phạm Thu Hà, Phát Dương, Lạc An…

Trước đó không lâu, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần 6 cũng vừa tổ chức trao giải. Vòng chung khảo của mùa giải thứ 6 năm 2025 có sự góp mặt của nhiều thế hệ, từ tác giả gạo cội như nhạc sĩ Phạm Tuyên, những tác giả chuyên nghiệp như Phạm Công Luận, Đặng Ngọc Hưng, Đặng Chương Ngạn…, cho đến những cây bút mới sáng tác cho thiếu nhi nhưng đã sớm có dấu ấn như Nguyễn Hoàng Diệu Thủy, Vũ Thị Thanh Tâm…

Đặc biệt, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn năm nay còn vinh danh một loạt các tác giả trẻ, mới viết cho thiếu nhi như Dy Duyên, Lý Thăng Long…

Nhà văn trẻ Giai Du (giữa) đoạt giải nhất Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất

Sau đợt 1 với 16 tác giả, tác phẩm được trao giải, Hội Nhà văn Việt Nam cũng vừa công bố giải thưởng Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi đợt 2, kéo dài đến tháng 7-2026. Còn cuộc thi Sáng tác văn học thiếu nhi - Đóa hoa đồng thoại đã trải qua 7 lần tổ chức và đang diễn ra mùa thứ 8, nhận bài dự thi đến hết ngày 31-7.

Những giải thưởng này đã và đang trở thành nơi chiêu mộ tài năng và là bệ đỡ sáng tạo cho những người cầm bút dành nhiều tâm huyết với văn học thiếu nhi. PGS-TS Bùi Thanh Truyền, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình - Hội Nhà văn TPHCM, cho rằng, chính sự sôi động của các giải thưởng này đã giúp cho văn học thiếu nhi được quan tâm nhiều hơn, từ đó, góp phần hòa nhập với công cuộc phát triển văn hóa đọc.

Đồng hành với sáng tạo

Theo chia sẻ của bà Vũ Thị Quỳnh Liên, Tổng Biên tập NXB Kim Đồng, kết quả của Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025 khiến những người tổ chức không khỏi bất ngờ. Bởi từ lần tổ chức trước đến lần này cũng đã cách nhau cả 10 năm, nhưng khi Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất được phát động, đã được sự đón nhận rất tích cực từ những người viết, cả chuyên và không chuyên.

“Tại các hoạt động gặp gỡ, giao lưu tác giả, giữa các tác giả và bạn đọc trên khắp đất nước, chúng tôi cảm nhận sự nhiệt huyết, hào hứng và đầy sung sức của họ. Có lẽ các tác giả trẻ chỉ cần một cú hích nhẹ và thấy được tiếp động lực, chủ yếu là về tinh thần, là có thể sáng tác đầy mạnh mẽ. Tôi nghĩ, bản thân giải thưởng không phải là động lực chính, quan trọng là các tác giả thấy vị trí của văn học trong đời sống, các sự kiện về văn học, về sách vẫn nhận được sự quan tâm của các đơn vị xuất bản, báo chí và công chúng”, bà Vũ Thị Quỳnh Liên cho biết.

Trước tác phẩm Nên làm gì khi trời nổi gió, trong 3 năm liên tiếp, Giai Du đã xuất bản một số tác phẩm như: Chiều chiều quạ nói với diều (2023), Kiện trời (2024) và Lân Tinh (2025). Tuy nhiên, theo chia sẻ của Giai Du, tác phẩm Nên làm gì khi trời nổi gió được anh viết trước Kiện trời và Lân Tinh. Vậy nên, việc nhận giải thưởng lần này giống như một sự vinh danh cho anh của hai năm trước, khi đó vẫn còn là một sinh viên với nhiều điều mới mẻ trong quá trình bước ra thế giới rộng lớn.

“Giải thưởng là dịp để tôi nhìn lại quá trình chập chững sáng tác của mình với những tác phẩm đã ra mắt, cũng như là bệ phóng tốt cho những tác phẩm về sau này. Tương lai, tôi vẫn sẽ tiếp tục viết những đề tài mới mẻ, có lẽ chưa thể quay lại với văn học thiếu nhi trong thời gian gần, nhưng những gì tôi muốn viết, sắp viết và sắp ra mắt đều đang trong quá trình chuẩn bị”, tác giả Giai Du bày tỏ.

HỒ SƠN