Các gói hỗ trợ của chính sách tài khóa đã tác động tích cực đến người dân và doanh nghiệp
Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá, các gói hỗ trợ của chính sách tài khóa đã có tác động tích cực, góp phần tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, kích cầu tiêu dùng trong nước, giảm chi phí đầu vào, kiềm chế lạm phát, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước và nền kinh tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra tại Phiên họp.
Chiều 12/10, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 27, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Trình bày báo cáo thẩm tra về tình hình thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế đánh giá cao những nỗ lực và sự chỉ đạo quyết liệt, tích cực, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, vai trò đầu mối của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như sự tham gia vào cuộc của các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương có liên quan, UBND các tỉnh, thành phố.
Thường trực Ủy ban Kinh tế đánh giá, các gói hỗ trợ của chính sách tài khóa đã có tác động tích cực, góp phần tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, kích cầu tiêu dùng trong nước, giảm chi phí đầu vào, kiềm chế lạm phát, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước và nền kinh tế.
Trong đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh một số chính sách hỗ trợ có kết quả thực hiện cao như các chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí đạt 94,1% kế hoạch, trong đó chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng đạt 90% kế hoạch và hiện đã được Quốc hội cho phép tiếp tục áp dụng trong thời gian từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 (Nghị quyết số 101/2023/QH15); chính sách cho vay thông qua Ngân hàng chính sách xã hội đạt 54,55% hạn mức tối đa, trong đó chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm đã đạt 100% kế hoạch đề ra và hiện nay vẫn đang tiếp tục có nhu cầu lớn nhưng không có nguồn lực để bố trí.
Quang cảnh Phiên họp.
Bên cạnh đó, có các gói chính sách giải ngân rất chậm như hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40 nghìn tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại giải ngân chỉ đạt 1,95% kế hoạch, giải ngân vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng của Chương trình đạt khoảng 19,3%; cho vay cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập đạt 10,9%; cho vay vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt 19,85%. Có gói hỗ trợ kinh phí tồn dư nhiều, thời gian kết thúc chính sách đã lâu, nhưng Chính phủ chậm đề xuất phương án xử lý, gây lãng phí nguồn lực ngân sách nhà nước.
Theo cơ quan thẩm tra, việc giải ngân hết các gói hỗ trợ này theo quy định của Nghị quyết số 43/2022/QH15 là không khả thi, cho thấy việc đề xuất, xây dựng chính sách chưa sát thực tế, quy trình thủ tục gây nhiều vướng mắc, khó khăn trong triển khai thực hiện. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ tập trung phân tích, làm rõ nguyên nhân chủ quan, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc triển khai thực hiện chậm.
Về chính sách tiền tệ, Ủy ban Kinh tế cho rằng, Chính phủ chưa đánh giá tổng thể, toàn diện, cụ thể tình hình thực hiện chính sách tiền tệ. Về nhiệm vụ điều hành tăng trưởng tín dụng, nhiều ý kiến cho rằng nền kinh tế hiện nay khát vốn nhưng khó hấp thụ vốn, mặc dù mặt bằng lãi suất huy động và cho vay giảm xuống, dư nợ tín dụng đến 21/9 chỉ tăng 5,91% (cùng kỳ tăng 10,83%), cho thấy nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn tín dụng còn rất yếu.
Đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc cắt giảm kế hoạch vốn của Chương trình và không triển khai một số dự án của của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội khi không còn khả năng thực hiện và giải ngân trong năm 2023 là cần thiết, bảo đảm thực hiện nghiêm Nghị quyết của Quốc hội, do vậy, cơ bản nhất trí với kiến nghị của Chính phủ.
Đối với đề xuất kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư phát triển của Chương trình, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế cho rằng, Nghị quyết số 93/2023/QH15 (Khoản 5 Điều 4), Nghị quyết số 43/2022/QH15 (Khoản 6 Điều 6) đã quy định về một số nội dung liên quan tới vấn đề này. Do đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện theo quy định tại các nghị quyết nêu trên của Quốc hội.
Có ý kiến đề nghị thực hiện đúng quy định của Nghị quyết số 43/2022/QH15, chỉ cho giải ngân đến hết năm 2023, sau năm 2023 đề nghị cắt giảm vốn, kết thúc chương trình, đối với các dự án cần triển khai thì bố trí nguồn vốn khác. Một số ý kiến nhất trí với đề xuất của Chính phủ.
