Các hoạt động ngoại giao dồn dập, kế hoạch ngừng bắn ở Gaza có tiến triển?
Israel và Hamas đã tiến gần hơn tới thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày ở Gaza cùng việc trao đổi các con tin Israel và tù nhân người Palestine. Tuy nhiên, hiện hai bên vẫn còn nhiều bất đồng về cách chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến Gaza.
Nhà trung gian Qatar, Mỹ và Ai Cập đã tiến hành ngoại giao con thoi kể từ ngày 28/12, tìm cách thu hẹp sự khác biệt giữa Israel và Hamas về khuôn khổ ngừng bắn, cho phép tăng cường viện trợ nhân đạo vào Gaza. Tuy nhiên, các nguồn tin cho biết, Israel và Hamas vẫn còn bất đồng lớn về cách chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến Gaza.
Người phát ngôn chính phủ Israel Eylon Levy tuyên bố sẽ không có lệnh ngừng bắn nếu Hamas vẫn nắm quyền và giữ các con tin ở Gaza. Đại sứ Israel tại LHQ Gilad Erdan cũng cho rằng, cuộc chiến sẽ kết thúc ngay lập tức nếu Hamas giao nộp những người chịu trách nhiệm về vụ tấn công ngày 7/10 và thả tất cả con tin.
Tuy nhiên, nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn mới vẫn còn những tia hy vọng. Qatar cho biết nước này đã “trình bày ý tưởng cho cả hai bên và liên tục nhận được phản hồi từ cả hai phía và đó đã là dấu hiệu tốt”.
Thêm vào đó, Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby cho biết Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Brett McGurk đã có mặt tại Cairo và sẽ tới khu vực để thảo luận “tích cực” về việc đảm bảo thả con tin và đảm bảo một lệnh tạm dừng nhân đạo.
“Chắc chắn, một trong những điều mà Đặc phái viên Brett McGurk thỏa luận trong chuyến thăm trong khu vực là một thỏa thuận trao đổi con tin khác, và điều đó đòi hỏi phải tạm dừng nhân đạo trong một thời gian để thực hiện. Và điều đó chắc chắn nội dung đó nằm trong chương trình nghị sự. Ông cũng sẽ bàn thảo về một loạt vấn đề khác, bao gồm hỗ trợ nhân đạo, đánh giá các hoạt động của Lực lượng Phòng vệ Israel và bảo vệ sinh mạng dân thường”, ông Kirby nhấn mạnh.
Cùng với nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn, Mỹ, Anh và các nước Trung Đông kêu gọi Israel từ bỏ lập trường phản đối giải pháp 2 nhà nước cũng như kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ bỏ ý định kiểm soát an ninh đối với tất cả vùng đất phía tây sông Jordan - bao gồm các vùng lãnh thổ của Palestine.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres hôm qua tuyên bố sẽ là “không thể chấp nhận” việc chính phủ Israel từ chối giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột với người Palestine, cảnh báo động thái này sẽ “khuyến khích những kẻ cực đoan ở khắp mọi nơi”.
Tại cuộc họp cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về Trung Đông, Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh: “Sự chiếm đóng của Israel phải chấm dứt. Việc giới chức cấp cao nhất của chính phủ Israel liên tục bác bỏ giải pháp hai nhà nước là không thể chấp nhận được. Và điều này đã diễn ra bất chấp những lời kêu gọi mạnh mẽ nhất của các quý vị ngồi đây , thậm chí cả những người bạn Israel, Việc từ chối này và phủ nhận quyền thành lập nhà nước của người dân Palestine sẽ làm kéo dài vô thời hạn một cuộc xung đột, vốn đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hòa bình và an ninh toàn cầu”.
Quốc vụ khanh Anh phụ trách khu vực Trung Đông, Tariq Ahmed cũng kêu gọi ngừng bắn ở Gaza và nhắc lại sự cần thiết của giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine. Phó Thủ tướng Slovenia Tanja Fajon, và Bộ trưởng Ngoại giao Na Uy, Espen Barth Eide nhấn mạnh sự cần thiết của “một lệnh ngừng bắn ngay lập tức”, khẳng định giải pháp quân sự không bao giờ là giải pháp tối ưu.
Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki cho rằng đã đến lúc "kết nạp Nhà nước Palestine vào Liên Hợp Quốc", một viễn cảnh gần như là bất khả thi vì đồng minh của Israel là Mỹ chắc chắn sẽ dùng quyền phủ quyết.
Bất chấp các nỗ lực ngoại giao và sức ép của quốc tế, Israel tiếp tục tấn công vào thành phố chính Khan Younis, phía nam Gaza, chiến dịch lớn nhất trong một tháng qua. Trước thương vong tăng cao của các binh sỹ Israel hôm 22-1, giới chức Israel khẳng định lại mục tiêu của cuộc chiến chống lại Hamas là không thay đổi và những nỗ lực đang được thực hiện để giải thoát hơn 100 con tin.