Các ngân hàng Trung ương chuyển hướng sang vàng, euro và nhân dân tệ
Các ngân hàng Trung ương trên toàn cầu đang cân nhắc giảm phụ thuộc vào đồng USD, chuyển sang vàng, euro và nhân dân tệ của Trung Quốc.
Giảm phụ thuộc vào đồng USD
Cơ quan quản lý hàng nghìn tỷ USD dự trữ của các ngân hàng Trung ương trên toàn cầu đang cân nhắc giảm phụ thuộc vào đồng USD, chuyển sang vàng, euro và nhân dân tệ của Trung Quốc, trong bối cảnh thương mại toàn cầu phân mảnh và biến động địa chính trị buộc phải xem xét lại dòng chảy tài chính.
Các ngân hàng Trung ương trên toàn cầu đang cân nhắc giảm phụ thuộc vào đồng USD, chuyển sang vàng, euro và nhân dân tệ của Trung Quốc.
Theo báo cáo công bố vào hôm nay (24/6) bởi Diễn đàn Các tổ chức Tài chính và Tiền tệ Chính thức (OMFIF), cứ 3 ngân hàng trung ương quản lý tổng cộng 5 nghìn tỷ USD thì có một ngân hàng dự định tăng tỷ trọng vàng trong một đến hai năm tới, sau khi loại trừ những ngân hàng có ý định giảm. Đây là tỷ lệ cao nhất trong ít nhất năm năm qua.
Cuộc khảo sát với 75 ngân hàng trung ương, được thực hiện từ tháng 3 đến tháng 5, cung cấp cái nhìn đầu tiên về những tác động từ các biện pháp thuế quan "Ngày Giải phóng" của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 2/4, gây rối loạn thị trường và khiến đồng USD an toàn cùng trái phiếu kho bạc Mỹ sụt giảm.
Vàng, vốn đã được các ngân hàng trung ương tích lũy với tốc độ kỷ lục, được dự báo sẽ còn hưởng lợi nhiều hơn trong dài hạn, với 40% ngân hàng trung ương dự kiến tăng nắm giữ vàng trong thập kỷ tới. "Sau nhiều năm mua vàng kỷ lục, các nhà quản lý dự trữ đang tăng gấp đôi niềm tin vào kim loại quý này", OMFIF cho biết.
Theo OMFIF, đồng USD, vốn là đồng tiền phổ biến nhất trong khảo sát năm ngoái, đã tụt xuống vị trí thứ 7 trong năm nay. 70% ngân hàng được khảo sát cho rằng môi trường chính trị Mỹ đang khiến họ ngại đầu tư vào đồng USD - con số này gấp đôi so với một năm trước.
Về các đồng tiền khác, euro và nhân dân tệ được hưởng lợi nhiều nhất từ xu hướng đa dạng hóa khỏi đồng USD. Theo khảo sát của OMFIF, 16% ngân hàng trung ương dự kiến tăng nắm giữ euro trong 12 - 24 tháng tới, khiến euro trở thành đồng tiền được ưa chuộng nhất, tăng từ 7% so với năm ngoái, tiếp theo là nhân dân tệ. Tuy nhiên, trong thập kỷ tới, nhân dân tệ được ưu ái hơn, với 30% ngân hàng trung ương dự kiến tăng nắm giữ và tỷ trọng của đồng tiền này trong dự trữ toàn cầu được dự báo tăng gấp ba, lên 6%.
Ngoài ra, các nguồn tin cho rằng euro có tiềm năng lấy lại tỷ trọng dự trữ ngoại hối đã mất sau cuộc khủng hoảng nợ euro năm 2011 vào cuối thập kỷ này. Họ cho biết tâm lý tích cực hơn đối với euro sau "Ngày Giải phóng". Điều này có thể giúp euro phục hồi lên mức khoảng 25% trong dự trữ ngoại hối, từ mức 20% hiện tại, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình phục hồi của khối EU sau khủng hoảng nợ đe dọa sự tồn tại của đồng Euro.
Trưởng bộ phận chiến lược và tư vấn thị trường toàn cầu tại UBS Asset Management, Max Castelli nói các nhà quản lý dự trữ đã gọi điện rất nhiều sau "Ngày Giải phóng" để hỏi liệu vị thế an toàn của đồng USD có đang bị đe dọa hay không. "Theo trí nhớ của tôi, câu hỏi này chưa từng được đặt ra trước đây, kể cả sau cuộc khủng hoảng tài chính lớn năm 2008", ông Castelli nói.
Khảo sát của OMFIF cho thấy kỳ vọng trung bình về tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu vào năm 2035 là 52%, vẫn là đồng tiền dự trữ số một nhưng giảm so với mức 58% hiện tại.
Cơ hội của đồng euro?
Các ngân hàng tham gia khảo sát của OMFIF dự kiến tỷ trọng của euro trong dự trữ toàn cầu sẽ đạt khoảng 22% trong 10 năm tới. Giáo sư Harvard và cựu kinh tế trưởng IMF, Kenneth Rogoff nói: "Tỷ trọng của euro trong dự trữ toàn cầu gần như chắc chắn sẽ tăng trong vài năm tới, không phải vì châu Âu được đánh giá cao hơn, mà vì vị thế của đồng USD bị suy giảm".
Sự chuyển hướng của các ngân hàng Trung ương mở ra cơ hội cho đồng euro.
Tuy nhiên, châu Âu có thể thu hút tỷ trọng dự trữ cao hơn sớm hơn nếu khối này tăng được lượng trái phiếu, vốn hiện bị lu mờ bởi thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ trị giá 29 nghìn tỷ USD, đồng thời tích hợp các thị trường vốn. Chủ tịch ECB Christine Lagarde cũng kêu gọi hành động để củng cố euro như một thay thế khả thi cho đồng USD.
Giám đốc toàn cầu phụ trách các ngân hàng trung ương tại HSBC, Bernard Altschuler cho rằng euro là "đồng tiền thay thế thực sự duy nhất hiện nay để tạo ra thay đổi đáng kể trong dự trữ" và ông cho rằng việc euro đạt 25% tỷ trọng dự trữ toàn cầu trong 2-3 năm là "thực tế" nếu các vấn đề được giải quyết.
Liên minh châu Âu (EU) là khối thương mại lớn nhất thế giới, với nền kinh tế lớn hơn nhiều so với các đối thủ khác của đồng USD. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát vốn đang hạn chế sức hấp dẫn của nhân dân tệ.
Động lực thay đổi đang tăng tốc, với châu Âu thể hiện ý định giảm phụ thuộc vào Mỹ thông qua tăng chi tiêu quốc phòng, bao gồm vay chung EU nhiều hơn. Đức đang tăng chi tiêu, trong khi EU nỗ lực hồi sinh việc tích hợp thị trường vốn.
Các quỹ hưu trí công và quỹ tài sản quốc gia, cũng được OMFIF khảo sát, đánh giá Đức là thị trường phát triển hấp dẫn nhất. Đại diện UBS Asset Management, Castelli cho biết, ông nhận được nhiều câu hỏi hơn về euro và ước tính euro có thể phục hồi lên 25% tỷ trọng dự trữ vào cuối thập kỷ 2020.
Ở kịch bản lạc quan nhất, Francesco Papadia, người quản lý hoạt động thị trường của ECB trong khủng hoảng nợ, ước tính euro có thể đạt 25% trong vòng 2 năm. Ông cho biết các nhà quản lý dự trữ mà ông thảo luận sẵn sàng xem xét Euro hơn so với trước.
Cựu thống đốc ngân hàng Trung ương Trung Quốc từ 2002-2018, Zhou Xiaochuan đồng ý rằng vai trò của euro như một đồng tiền dự trữ có thể tăng, nhưng vẫn còn "bài tập về nhà" cần làm.
