Các ngành hưởng lợi từ thỏa thuận thương mại 90 tỷ USD giữa Hoa Kỳ và Việt Nam

Sau ký kết thương mại, Việt Nam có thể nhập khẩu nhiều hơn từ Mỹ, giúp giảm bớt thâm hụt thương mại.

Thông tin từ Bộ Công Thương thông tin, tổng giá trị các thỏa thuận kinh tế, thương mại ký kết giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ dự kiến sẽ triển khai trong giai đoạn từ năm 2025 khoảng 90,3 tỷ USD.

Theo ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS), việc thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư song phương Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời điểm hiện tại có ý nghĩa giảm thiểu rủi ro trong câu chuyện chính sách thuế mới của nước này.

Bởi, vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố đánh thuế vào các quốc gia mà Hoa Kỳ thâm hụt thương mại nhiều nhất, bao gồm Mexico, Canada, Trung Quốc. Việt Nam cũng nằm trong top 5 các quốc gia Hoa Kỳ thâm hụt thương mại nhiều nhất. Việt Nam có thể phải nhập khẩu từ nước này nhiều hơn để giảm bớt thâm hụt thương mại.

Năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu vào Hoa Kỳ 142,47 tỷ USD, tập trung vào 4 loại mặt hàng chính: Máy móc thiết bị điện tử (71,77 tỷ USD), đồ nội thất, chiếu sáng và hàng tiêu dùng khác (18,16 tỷ USD), dệt may (16,6 tỷ USD) và giày dép, mũ nón (9,69 tỷ USD). Việt Nam đang có lợi thế xuất siêu vào quốc gia này ở một loạt các mặt hàng thế mạnh, hưởng lợi từ dòng vốn FDI như máy móc thiết bị điện tử.

Ngược lại, Việt Nam đang nhập khẩu từ Hoa Kỳ 13,3 tỷ USD trong năm 2024, tập trung vào máy móc thiết bị điện tử (4,6 tỷ USD), sản phẩm rau quả (1,37 tỷ USD), hóa chất (1,1 tỷ USD) và thực phẩm chế biến sẵn (1 tỷ USD). Trong văn bản ký kết mới đây, kể từ năm 2025, dự kiến có thể triển khai khoảng 50,15 tỷ USD, tập trung vào một số hàng hóa như máy bay, dịch vụ hàng không và khai thác dầu khí và các sản phẩm liên quan tới lọc hóa dầu.

Trong đó, thỏa thuận lớn nhất có thể liên quan tới dầu khí, đặc biệt là khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Đây là sản phẩm chiến lược mà Việt Nam có thể nhập khẩu để giảm thâm hụt thương mại với Hoa Kỳ. Công ty có thể ký kết là GAS với ConocoPhillips hay Excelerate. Ngoài ra, các sản phẩm hàng không và công nghệ cao như động cơ máy bay, phụ tùng và dịch vụ bảo trì sẽ được các doanh nghiệp Việt Nam (như VJC) ký kết với các tập đoàn của Hoa Kỳ (GE Aviation, ...).

Với nhiên liệu hàng không bền vững, dự kiến BSR có thể hợp tác với Kellogg Brown & Root (KBR) để đưa ra sản phẩm nguyên liệu hàng không bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn khí thải. Ngoài ra, máy móc thiết bị có thể được tăng cường nhập khẩu từ Hoa Kỳ để hiện đại hóa Việt Nam.

Trong 4 lĩnh vực này, nhập khẩu LNG và sản phẩm ngành Hàng không có thể được triển khai với quy mô lớn nhất. Những doanh nghiệp đang hợp tác với Hoa Kỳ như GAS hay VJC có thể nhận được những điểm lợi nhất định. Nhưng trong bối cảnh Việt Nam đang muốn thu hẹp khoảng cách thâm hụt thương mại với Mỹ, thì lợi ích lớn nhất sẽ là Việt Nam không nằm trong "tầm ngắm thuế quan" của Washington.

Trong khi các quốc gia như Mexico, Canada hay Trung Quốc bị áp thuế, hàng hóa Việt Nam nhìn tổng thể sẽ trở nên cạnh tranh hơn, có nhiều cơ hội xuất khẩu hàng hóa thế mạnh sang Mỹ hơn. Đây là chính sách mang tính tổng thể, dựa trên tầm nhìn quốc gia. Còn để đánh giá những ngành nghề hưởng lợi cụ thể thì thực sự chưa có yếu tố rõ ràng.

Theo chuyên gia VPBankS, việc Việt Nam chủ động tham gia đàm phán thương mại với Mỹ là một bước đi rất hợp lý trong bối cảnh hiện tại. Ngoài ra, Việt Nam vẫn sở hữu nhiều yếu tố giúp vững vàng hơn trước sóng gió. Đầu tiên là tăng trưởng kinh tế phục hồi mạnh mẽ trong những năm qua, dù phải đối mặt với nhiều thách thức. Tuy vậy, Việt Nam vẫn bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, dù không quá lớn, đó là áp lực tỷ giá, dòng vốn nước ngoài.

Tiếp theo là câu chuyện xuất nhập khẩu. Trong năm 2024, Việt Nam xuất siêu khoảng 24.7 tỷ USD và xu hướng xuất khẩu trong nửa đầu năm 2025 vẫn duy trì ở mức cao. Điều này cho thấy, nền kinh tế Việt Nam vẫn khá vững vàng trong bối cảnh thương mại toàn cầu đầy biến động.

Việt Nam có lợi thế với các hiệp định thương mại tự do (FTA) rộng mở, giúp thu hút vốn đầu tư FDI. Vì vậy, dù chính sách thương mại của Mỹ có nhiều biến động, Việt Nam vẫn có thể tận dụng cơ hội để thu hút vốn đầu tư và phát triển kinh tế bền vững.

Tuấn Thủy