Các nước chuẩn bị ứng phó mức thuế 25% lên nhôm thép từ Tổng thống Trump

Ngày 10-2 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tăng đáng kể thuế nhập khẩu thép và nhôm nhập khẩu vào thị trường nước này lên mức cố định là 25% và "không có ngoại lệ hoặc miễn trừ" đối với bất kỳ quốc gia và vùng lãnh thổ nào. Đây được xem là động thái nhằm hỗ trợ các ngành công nghiệp trong nước Mỹ đang gặp khó khăn, bên cạnh lo ngại làm tăng nguy cơ xảy ra thêm cuộc chiến thương mại, theo hãng tin Reuters.

Ông Trump áp thuế 25% với nhôm, thép

Tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Trump ký hai tuyên bố chính thức sẽ áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào thị trường Mỹ. Các tuyên bố xóa bỏ các ngoại lệ quốc gia và các thỏa thuận hạn ngạch cũng như hàng trăm nghìn hình thức miễn trừ thuế quan cụ thể cho từng sản phẩm mà Mỹ áp dụng trước đó đối với cả hai loại kim loại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phòng Bầu dục (Nhà Trắng) hôm 10-2. Ảnh: GETTY IMAGES

Tổng thống Trump nói rằng động thái này sẽ đơn giản hóa thuế quan đối với kim loại "để mọi người có thể hiểu chính xác ý nghĩa của nó". “Đó là 25% mà không có ngoại lệ hoặc miễn trừ. Đó là tất cả các quốc gia, bất kể đến từ đâu” - ông Trump cho hay.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã áp mức thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm, nhưng sau đó đã cấp hạn ngạch miễn thuế cho một số đối tác thương mại, bao gồm Canada, Mexico và Brazil. Tổng thống Joe Biden tiếp tục áp dụng mức thuế này nhưng mở rộng hạn ngạch này cho Anh, Nhật, Liên minh châu Âu (EU).

Bên cạnh áp thuế 25%, Tổng thống Trump cũng sẽ áp dụng một tiêu chuẩn mới của Bắc Mỹ yêu cầu thép nhập khẩu phải được "nấu chảy và đổ" và nhôm phải được "nấu chảy và đúc" trong khu vực để hạn chế nhập khẩu kim loại Trung Quốc và Nga qua chế biến tối thiểu vào Mỹ.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết mức thuế 25% đánh trên nhôm và thép nhập khẩu sẽ có hiệu lực vào ngày 4-3.

Ông Peter Navarro - cố vấn cấp cao của Nhà Trắng về thương mại - cho biết các biện pháp mới nhất sẽ hỗ trợ các nhà sản xuất thép và nhôm của Mỹ cũng như củng cố an ninh kinh tế và quốc gia.

“Chưa có lãnh đạo Mỹ nào bảo vệ người lao động trong ngành thép và nhôm của Mỹ như Tổng thống Trump. Thuế thép và nhôm 2.0 sẽ chấm dứt tình trạng bán phá giá của nước ngoài, thúc đẩy sản xuất trong nước và bảo vệ ngành công nghiệp thép và nhôm của chúng ta như là xương sống và trụ cột của nền kinh tế và an ninh quốc gia Mỹ” - ông Navarro khẳng định.

Phản ứng với mức thuế mới

Động thái áp thuế mới nhất sẽ làm hài lòng các nhà sản xuất thép của Mỹ như U.S. Steel, Cleveland Cliffs và Nucor. Các công ty này đều chứng kiến giá cổ phiếu của họ tăng cao hơn kể từ khi Tổng thống Trump nói vào tuần trước rằng ông sẽ áp thuế thép và nhôm, theo tờ The Wall Street Journal.

Nhà máy thép ArcelorMittal Dofasco của Canada. Ảnh: GETTY IMAGES

Kết thúc phiên giao dịch ngày 10-2, giá cổ phiếu nhà sản xuất thép lớn nhất tại Mỹ Nucor tăng gần 6%, của nhà sản xuất lớn thứ ba Steel Dynamics thì tăng gần 5%. Cleveland-Cliffs là nhà sản xuất thép có mức giá cổ phiếu tăng cao nhất, gần 18%. Giá cổ phiếu của các nhà sản xuất nhôm ở Mỹ cũng có đà tăng tương tự. Giá cổ phiếu nhà sản xuất lớn nhất Century Aluminum tăng 10%, theo sau là U.S. Steel tăng gần 5% và Alcoa tăng 2,2%.

Những người ủng hộ cho rằng hành động áp thuế quan rộng rãi là cần thiết, lập luận rằng Mỹ cần những nhà sản xuất kim loại mạnh cho quốc phòng của mình, theo tờ New York Times. Bà Nazak Nikakhtar - đối tác tại công ty luật Wiley Rein và là một quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump nhiệm kỳ đầu tiên - nói rằng tổng thống một lần nữa "thực hiện lời hứa áp thuế trên toàn cầu và tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu, vì chúng rất quan trọng đối với an ninh quốc gia".

Một nghiên cứu của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ cho thấy rằng các mức thuế trước đây của Tổng thống Trump đã khuyến khích người tiêu dùng thép và nhôm mua nhiều kim loại của Mỹ hơn. Sự gia tăng nhu cầu này đã đẩy giá kim loại lên cao và cho phép các nhà sản xuất kim loại Mỹ mở rộng, dẫn đến việc sản xuất thêm 2,25 tỉ USD thép và nhôm ở Mỹ trong năm 2021.

Khi được hỏi về khả năng trả đũa của các nước đối với mức thuế quan mới, Tổng thống Trump nói ông không bận tâm. "Nếu họ trả đũa, như tôi đã nói, thì đó là có đi có lại. Nếu họ tăng một chút, thì chúng tôi tự động tăng. Vì vậy, tôi không nghĩ rằng việc họ trả đũa sẽ có ích" - ông Trump nói.

Bộ trưởng Công nghiệp Canada - ông Francois-Philippe Champagne cho biết thuế quan của Mỹ là "hoàn toàn không có lý do" vì thép và nhôm của Canada hỗ trợ các ngành công nghiệp quan trọng của Mỹ. Ông Jean Simard - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hiệp hội Nhôm Canada - kêu gọi chính phủ liên bang hỗ trợ các nhà sản xuất nhôm trong nước trước những biến động từ thuế quan của ông Trump.

Ủy ban châu Âu cho biết Chủ tịch Ursula von der Leyen sẽ gặp Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tại Pháp vào ngày 11-2 trong hội nghị thượng đỉnh về trí tuệ nhân tạo (AI) để thảo luận về vấn đề trên.

Tại Hàn Quốc, Bộ Công nghiệp đã triệu tập các nhà sản xuất thép để thảo luận về cách giảm thiểu tác động của thuế quan mới của Mỹ. Trước đó, Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok cũng đã gặp bộ trưởng công nghiệp và các quan chức cấp cao khác của Hàn Quốc vào ngày 10-2 để đánh giá tình hình và đưa ra phản ứng.

Lãnh đạo của Posco - nhà sản xuất thép hàng đầu của Hàn Quốc - cho biết công ty đang theo dõi chặt chẽ tác động của thuế quan mới của Mỹ. "Hàn Quốc đã hoạt động theo hệ thống hạn ngạch nghiêm ngặt, vì vậy có khả năng mức thuế 25% mà ông Trump công bố sẽ chỉ áp dụng cho các quốc gia không áp dụng hạn ngạch. Vì chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra, chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chờ đợi và đánh giá cẩn thận tình hình" - quan chức này cho hay.

Giới chuyên gia nhận định với hãng tin AFP rằng việc Tổng thống Trump sử dụng thuế quan như một vũ khí để đạt được nhượng bộ về mọi thứ, từ thương mại đến nhập cư và buôn bán ma túy, có thể định hình lại các chuẩn mực thương mại toàn cầu.

VĨNH KHANG