Các trung tâm dữ liệu siêu lớn sẽ làm thay đổi nhu cầu điện năng toàn cầu
Theo tạp chí Forbes, số lượng trung tâm dữ liệu ngày càng tăng và xu thế ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng rộng rãi có thể ảnh hưởng đến hệ thống năng lượng toàn cầu ở nửa sau thập kỷ hiện tại.
Lúc trước khi công cụ AI chưa phát triển mạnh mẽ, trung tâm dữ liệu tiêu tốn khoảng 5 megawatt điện. Tuy nhiên tình hình thay đổi nhanh chóng vì hàng loạt trung tâm cỡ lớn thậm chí siêu lớn ra đời. Cơ sở quy mô này tiêu thụ hơn 100 megawatt, mức tiêu thụ hàng năm tương đương 350.000 - 400.000 xe điện.
Chỉ riêng một truy vấn ChatGPT đã cần đến 2,9 watt giờ. Trong khi một tìm kiếm Google thông thường chỉ tốn 0,3 watt giờ. Đây là lý do tại sao nhiều nhà dự báo tin rằng thế giới sẽ thấy nhiều trung tâm cỡ lớn đến siêu lớn phục vụ việc sử dụng AI mọc lên nữa. Goldman Sachs ước tính trong giai đoạn 2023 - 2030 mức tiêu thụ điện của trung tâm dữ liệu do dùng công cụ trí tuệ nhân tạo vào khoảng 200 terawatt giờ.
Phần lớn trung tâm siêu lớn tập trung ở Mỹ. Trung Quốc cùng Liên minh châu Âu (EU) cũng đẩy mạnh xây dựng. Năm 2023, số vốn đầu tư vào AI và xây dựng trung tâm dữ liệu từ các công ty hàng đầu Thung lũng Silicon - Google, Microsoft, Amazon - cao hơn tổng số vốn đầu dành cho toàn ngành dầu khí Mỹ (chiếm khoảng 0,5% GDP).
Tổ chức nghiên cứu S&P Global nhận định số lượng trung tâm dữ liệu ngày càng tăng và xu thế ứng dụng AI ngày càng rộng rãi sẽ khiến quỹ đạo nhu cầu điện toàn cầu thay đổi đáng kể. Từ nay đến năm 2030 nhu cầu điện của trung tâm dữ liệu tăng 10 - 15% mỗi năm. Đến năm 2030 trung tâm dữ liệu chiếm đến 5% tổng nhu cầu điện toàn cầu. Tại các nền kinh tế phát triển ở Bắc Mỹ, châu Âu cùng châu Á, nhu cầu chuyển từ giảm hoặc không đổi sang tăng 2 - 3%. Các nền kinh tế đang phát triển tiếp tục ghi nhận nhu cầu điện tăng cao. Cả hai trường hợp đều đem lại áp lực lớn cho hệ thống năng lượng hiện tại.
Dự án trung tâm dữ liệu mất trung bình 2 - 3 năm từ khi bắt đầu đến khi đi vào hoạt động. Dự án nhà máy điện mất trung bình 4 - 5 năm, dự án truyền tải thậm chí còn lâu hơn.
Không ít “ông lớn” công nghệ thúc đẩy phát triển năng lượng xanh (điện gió, điện mặt trời) để cấp điện cho trung tâm dữ liệu. Tuy nhiên S&P Global cảnh báo nhu cầu tăng đột biến có thể đòi hỏi phải xây thêm nhà máy phát điện bằng khí đốt hoặc duy trì hoạt động nhà máy điện than lâu hơn dự kiến.
