Các vi phạm về thuốc lá chủ yếu là do nhập lậu, cần ngăn chặn ngay từ biên giới

Tại nghị trường, Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) đã nêu câu hỏi về phương thức quản lý thuốc lá thế hệ mới. Đại biểu cho biết, theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về phòng, chống ma túy (Bộ Công an), tình trạng tẩm ướp ma túy trong thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới tăng rất mạnh và khó phát hiện; đơn vị này đồng tình cấm sản xuất, nhập khẩu, phân phối và quảng cáo các loại thuốc lá này.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương muốn thí điểm để quản lý tốt hơn. Không ít cử tri phản ánh, nhiều nhóm lợi ích của ngành công nghiệp thuốc lá đang tích cực vận động để duy trì thử nghiệm quản lý các sản phẩm thuốc lá này.

“Trách nhiệm của Bộ Y tế trong việc tham mưu như thế nào? Câu hỏi này cũng được chuyển đến Bộ trưởng Bộ Công Thương”, Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh gửi câu hỏi tới hai “Tư lệnh ngành”.

Đại biểu Lê Hoàng Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai tham gia chất vấn tại Quốc hội.

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có trả lời về nội dung liên quan. Bộ trưởng khẳng định, Bộ Công Thương rất chia sẻ mối quan tâm và lo ngại của Đại biểu Quốc hội liên quan thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Theo Bộ trưởng, kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và được quy định rất rõ trong Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá và trong Nghị 67/2013 của Chính phủ. Tuy nhiên, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gồm thuốc lá điện tử và nung nóng lại chưa được định nghĩa trong luật, do vậy, trong thời gian dài vừa qua đã tồn tại khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý Nhà nước với các sản phẩm này.

Tư lệnh ngành Công Thương cho biết, từ cuối nhiệm kỳ Chính phủ khóa trước (2019-2020), do thiếu công cụ pháp lý thuốc lá thế hệ mới trong khi sản phẩm đã và đang len lỏi, phát triển khá mạnh ở thị trường Việt Nam, nên Bộ Công Thương thời điểm này đã đề xuất và được Chính phủ khóa trước cho phép xây dựng đề án thí điểm để quản lý sản phẩm thuốc lá này. Tuy nhiên, trong khi lấy ý kiến, nhiều bộ ngành đồng thuận với đề xuất của Bộ Công Thương và chỉ đạo của Chính phủ. Nhưng có những bộ ngành phản đối, đặc biệt là Bộ Y tế, cho rằng đây là sản phẩm có hại cho sức khỏe.

Do vậy, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Công Thương đã đồng tình với ý kiến của Bộ Y tế rằng: “Sản phẩm này có hại cho sức khỏe thì phải cấm”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên giải trình làm rõ các vấn đề được Đại biểu Quốc hội nêu tại phiên chất vấn.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Bộ Công thương kiên trì với đề xuất sớm ban hành khuôn khổ pháp lý để cấm sản phẩm này: “Chưa bao giờ Bộ Công Thương, trong đó có cá nhân tôi đề xuất tiếp tục thí điểm đề án quản lý thuốc lá mới như đại biểu Hoàng Anh nói”.

Theo ông Nguyễn Hồng Diên, thực tế trong thời gian qua, Bộ Công Thương luôn từ chối cấp phép kinh doanh và cấp đăng ký cho website đăng ký cho loại sản phẩm này. Đồng thời, Bộ đã chỉ đạo lực lượng thị trường tăng cường kiểm tra, xử lý và đã xử lý hàng trăm vụ việc, thu về khoản phạt lớn cho ngân sách Nhà nước với sản phẩm này, cũng như loại hình kinh doanh sản phẩm này.

“Để khắc phục tình trạng nêu trên, Bộ Công Thương thống nhất đề xuất Quốc hội, Chính phủ sớm ban hành chính sách quản lý chặt chẽ, rõ ràng với sản phẩm thuốc lá này, để khắc phục khoảng trống pháp lý. Có thể là sửa Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hay ban hành luật mới. Trên cơ sở đó, các cấp, các ngành cùng vào cuộc, xử lý triệt để vấn đề theo kiến nghị của các đại biểu”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Các Đại biểu Quốc hội tại phiên họp chiều 11/11.

Trong khi chưa có luật hoặc chưa sửa Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục chỉ đạo quản lý thị trường phối hợp các cơ quan chức năng, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điện tử, nung nóng; phối hợp Ban chỉ đạo 389, lực lượng Hải quan, Biên phòng, Công an và chính quyền các địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng.

Bộ trưởng lưu ý, các vi phạm với thuốc lá truyền thống, thuốc lá thế hệ mới chủ yếu do nhập lậu, do vậy, các lực lượng chức năng cần ngăn chặn từ cửa khẩu, biên giới.

Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông để tăng cường giáo dục truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, đặc biệt với đối tượng là trẻ em, là học sinh; xem xét đưa vào chương trình giảng dạy tác hại của thuốc lá, nhất là thuốc lá thế hệ mới và đưa vào phổ biến các quy định cấm, các chế tài pháp luật... Đồng thời huy động sự tham gia, vào cuộc của các tổ chức thanh niên, gia đình, cộng đồng dân cư trong tuyên truyền, giáo dục tác hại của thuốc lá; tăng cường trách nhiệm quản lý của chính quyền địa phương trong kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trên địa bàn.

Thiên An