Cách nhận biết cây xạ đen thật và giả

16 giờ trước Gốc

Xạ đen là loại thuốc nam quen thuộc với nhiều người, nhưng có một số loại lá có hình thái, đặc điểm gần giống xạ đen mà tác dụng khác hoặc tác dụng không bằng. Vì vậy khi sử dụng người dùng cần chú ý phân biệt.

Tác dụng của xạ đen

Xạ đen là cây thuốc có nhiều tác dụng với sức khỏe, được cả các tài liệu Đông y và Y học hiện đại ghi nhận. Theo các nghiên cứu y học hiện đại, xạ đen có chứa nhiều flavonoid - một chất chống oxy hóa mạnh, từ đó giúp xạ đen có những tác dụng như ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, làm chậm quá trình di căn và hỗ trợ tiêu diệt tế bào ác tính.

Ngoài ra, xạ đen có chứa quinon giúp chuyển hóa các tế bào bất thường, ngăn chặn chúng phát triển thành các khối u. Chính flavonoid và quinon là các thành phần tạo nên tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư của xạ đen.

Bên cạnh đó, các nghiên cứu còn chỉ ra xạ đen có tác dụng hạ men gan, bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do viêm nhiễm hoặc hóa chất độc hại, rất hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị viêm gan B, xơ gan, gan nhiễm mỡ, tăng cường chức năng gan.

Xạ đen có nhiều lợi ích cho sức khỏe, được sử dụng trong cả Đông y và y học hiện đại.

Không chỉ vậy, xạ đen còn giúp kích thích sản sinh tế bào miễn dịch, tăng khả năng chống lại vi khuẩn và virus, đặc biệt là trong các bệnh lý mạn tính. Ngoài ra, xạ đen còn được chứng minh là có các tác dụng như an thần, cải thiện giấc ngủ, giảm huyết áp, giúp ổn định đường huyết, chống viêm, giảm đau…

Theo các tài liệu Đông y, xạ đen cũng được xem như một loại thuốc quý, có nhiều công dụng quan trọng trong phòng và điều trị bệnh. Xạ đen theo Đông y được gọi với tên thanh giang đằng. Thanh giang đằng có vị đắng, chát, hơi ngọt, tính hàn, đi vào các kinh can, tỳ, có các tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết hóa ứ, trừ thấp tiêu viêm, an thần chỉ thống.

Trong Đông y, xạ đen thường được ứng dụng trong điều trị các chứng nóng trong người, mụn nhọt, lở loét do nhiệt độc, các trường hợp bầm tím, tắc nghẽn mạch máu, điều trị viêm gan, viêm dạ dày, viêm khớp, bệnh phong thấp, cải thiện giấc ngủ, giảm stress, lo âu…

Đặc điểm nhận biết xạ đen thật

Xạ đen được dùng làm thuốc là loại xạ đen thân đen, có những đặc điểm như sau:

- Là cây thân leo dạng gỗ, thân non có màu xanh, khi thân già sẽ chuyển sang màu tím đen, có gân nổi rõ, khi cắt hoặc bẻ thân ra ít nhựa và không có mùi đặc trưng. Thân phơi khô có màu nâu sẫm hoặc đen tím, chắc và cứng.

- Lá xạ đen có hình bầu dục, dài 5-10cm, đầu lá hơi nhọn, mép lá có hình răng cưa nhỏ. Lá non có màu xanh nhạt, khi già có màu xanh đậm. Khi phơi khô, lá xạ đen có màu không đổi, vẫn giữ được sắc xanh sẫm, lá mỏng nhưng không vụn nát và có mùi thơm nhẹ đặc trưng.

- Nước sắc xạ đen sẽ có màu nâu sẫm, có vị đắng chát ban đầu nhưng sau sẽ có vị hậu ngọt nhẹ.

Nhận biết xạ đen thật qua hình thái của lá và nước sắc có màu nâu sẫm.

Một số loại cây dễ bị nhầm lẫn với xạ đen

Xạ đen thân đen là loại thường xuyên được sử dụng làm thuốc, trong thực tế sử dụng thường bị nhầm lẫn với một số loại xạ đen khác hoặc một số cây có hình thái gần giống, cần chú ý phân biệt.

- Xạ đen thân vàng: Hay còn gọi là xạ vàng, có thân màu vàng nhạt, lá mỏng, khi phơi khô dễ giòn vụn. Xạ vàng khi sắc nước thường có màu vàng đậm, vị nhạt, không đắng chát như xạ đen thân đen. Cây xạ vàng cũng có tác dụng chữa bệnh nhưng dược tính không mạnh bằng xạ đen thân đen, thường dùng làm thuốc bổ, thanh nhiệt, giải độc.

- Cây xạ trắng: Xạ trắng có thân và lá màu xanh nhạt hoặc trắng ngà, khi bỏ thân có nhiều nhựa. Loại xạ trắng này có dược tính thấp, không có tác dụng tương tự xạ đen thật và cũng ít được dùng làm thuốc.

- Cây bầu đất: Đây cũng là vị thuốc trong Đông y với những tác dụng như thanh nhiệt giải độc, trừ phong thấp, giảm đau nhức xương khớp, chống viêm, kháng khuẩn… rất dễ nhầm với lá xạ đen.

Cây bầu đất có lá hình trứng hoặc hình mác, mép lá cũng có răng cưa, gân lá nổi rõ. Cây bầu đất dễ bị nhầm lẫn với xạ đen do khi phơi khô, lá của 2 cây này có hình dạng tương đối giống nhau. Tuy nhiên nếu quan sát kỹ ta có thể thấy lá xạ đen khô vẫn có màu xanh sẫm, nước sắc có màu nâu đậm, vị đắng chát, trong khi đó lá cây bầu đất khô có màu vàng nhạt, nước sắc có màu vàng, vị ngọt nhẹ.