Cải thiện nền tảng kinh tế vĩ mô và nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế trong bối cảnh mới

Tại hội thảo, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Ban nghiên cứu tổng hợp (CIEM) đã trình bày báo cáo Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020 và yêu cầu, định hướng phát triển hậu dịch Covid-19. Theo đó, diễn biến kinh tế 6 tháng cuối năm 2020 có thể chịu ảnh hưởng của một số yếu tố như: Kinh tế thế giới còn bất định, đặc biệt là khả năng bùng phát lần thứ hai của dịch Covid-19. Nhiều nền kinh tế thực hiện các gói hỗ trợ quy mô lớn, trong khi thiếu điều phối ở cấp độ toàn cầu. Điều này có thể gây ra những rủi ro không nhỏ đối với thị trường tài chính thế giới và tình trạng nợ toàn cầu; căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn có thể diễn biến phức tạp hơn.

Ngoài ra, mặc dù kỳ vọng nhiều tác động tích cực của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), những nền Việt Nam có thể phải đối mặt với các vấn đề phòng vệ thương mại, thuế, gian lận xuất xứ… ở một số thị trường; mức độ thích ứng của doanh nghiệp đối với thị trường trong nước có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và tiêu thụ trong bối cảnh dịch Covid-19...

Quang cảnh hội thảo.

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Dương nhận định, trong 6 tháng đầu năm 2020, đại dịch Covid-19 và các biện pháp phòng, chống đã kéo theo hệ lụy nghiêm trọng chưa từng thấy đối với nhiều ngành, hoạt động kinh tế (như du lịch, giao thông vận tải, thương mại, xuất nhập khẩu, đầu tư, tài chính...). Nhiều tổ chức quốc tế đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2020, với những đánh giá ở mức độ rất nghiêm trọng. Trong bối cảnh ấy, kinh tế Việt Nam cũng gặp khó khăn nghiêm trọng.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, các số liệu được công bố đến tháng 6 có thể chưa phản ánh đầy đủ những hệ lụy nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 đến kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam. Nguyên nhân có thể do chính phủ nhiều nước (kể cả Việt Nam) đã sớm ban hành những biện pháp hỗ trợ, hoặc do đại dịch mới diễn ra trong thời gian ngắn nên chưa thể nhìn nhận và đánh giá các tác động của đại dịch một cách đầy đủ.

Do đó, báo cáo của CIEM sử dụng 2 kịch bản dự báo cho kinh tế Việt Nam năm 2020. Theo đó, tăng trưởng có thể đạt mức 2,1% theo kịch bản 1 và 2,6% trong kịch bản 2. Xuất khẩu cả năm dự báo giảm 3,1% trong kịch bản 1 và giảm 1,9% trong kịch bản 2 (so với năm 2019). Thặng dư thương mại dự báo tương ứng ở các mức 1,7 tỷ USD và 2,1 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2020 lần lượt đạt 4,3% và 4,5%.

Công nhân làm việc tại Công ty ôtô Toyota Việt Nam. Ảnh: TTXVN

Chia sẻ tại hội thảo, bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho hay, so với nhiều năm trước, đặc biệt là giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 thì kinh tế Việt Nam những năm gần đây đã thể hiện sức chống chịu tốt hơn rất nhiều. Dù vậy, bà Trần Thị Hồng Minh cho rằng, chúng ta cũng còn khá nhiều nội dung tranh luận về chính sách kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 có khả năng kéo dài và chưa có vắc-xin đặc trị. Mục tiêu là phát triển bền vững, nhưng phải cần sự chủ động hơn từ phía Chính phủ và doanh nghiệp trong bối cảnh hậu dịch Covid-19 cũng như trong thực hiện Hiệp định EVFTA. Tái cơ cấu kinh tế vẫn là yêu cầu hiện hữu, nhưng cũng cần cân nhắc định hướng đa dạng hóa cơ cấu kinh tế.

Từ đó, các chuyên gia nhấn mạnh thông điệp thời gian tới là cần tiếp tục cải thiện nền tảng kinh tế vĩ mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng nâng cao khả năng chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế xử lý hiệu quả những rủi ro trong bối cảnh “bình thường mới”...

Tin, ảnh: THẢO NGUYỄN