Cải thiện tỷ lệ sống cho bệnh nhân ung thư

Kết quả điều trị khả quan

PGS.TS Hoàng Thanh Tuyền - Giám đốc Bệnh viện 19/8 (Bộ Công an) cho biết, nhiều bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển như ung thư phổi, đại tràng di căn có kết quả điều trị khả quan nhờ kết hợp giữa phương pháp truyền thống và liệu pháp miễn dịch.

Ung thư là một trong những thách thức y học lớn hiện nay của y tế. Việc cập nhật các công nghệ chẩn đoán, điều trị hiện đại là điều kiện tiên quyết để nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng sống cho người bệnh.

Các bác sĩ phẫu thuật cho trường hợp mắc ung thư. Ảnh: Bệnh viện K

Y học cá thể hóa (personalized medicine) không còn là một khái niệm xa lạ, mà đang dần trở thành tiêu chuẩn mới trong điều trị ung thư nhờ vào sự hỗ trợ của các công nghệ xét nghiệm phân tử, phân tích di truyền và các mô hình phân tầng nguy cơ sinh học.

Liệu pháp miễn dịch được coi là bước đột phá trong điều trị ung thư khi phác đồ được thiết kế dựa trên đặc điểm di truyền và sinh học phân tử của khối u từng người, giúp cải thiện tỷ lệ sống sót và chất lượng cuộc sống một cách rõ rệt.

Vừa qua, một thử nghiệm cũng chỉ ra rằng, hàng nghìn bệnh nhân ung thư đầu và cổ đã được cứu sống nhờ một loại thuốc “thay đổi thế giới” có tác dụng làm chậm đáng kể sự lây lan của căn bệnh này. Cụ thể, thuốc tiêm có tên là Pembrolizumab, giúp hệ thống miễn dịch phát hiện các tế bào ung thư ẩn trong cơ thể. Đây được coi là một trong những bước đột phá lớn nhất trong 2 thập kỷ. Kết quả thử nghiệm đã được trình bày tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Ung thư lâm sàng Mỹ - một hội nghị ung thư lớn nhất thế giới.

Thuốc Pembrolizumab kích thích hệ thống miễn dịch chống lại ung thư, nhắm mục tiêu vào một loại protein cụ thể cho phép thuốc quét sạch các tế bào ung thư. Thử nghiệm lâm sàng cho thấy, thuốc đã ngăn chặn ung thư ở một số bệnh nhân trong trung bình 5 năm.

Thử nghiệm có sự tham gia của hơn 700 bệnh nhân tại 192 địa điểm ở 24 quốc gia, được dẫn dắt bởi các nhà nghiên cứu Trường Y Đại học Washington (Mỹ). Liệu pháp miễn dịch đặc biệt hiệu quả với những người có mức PD-L1 (chất đánh dấu miễn dịch) cao, nhưng cũng tăng mạnh khả năng không tái phát hoặc tiến triển bệnh ở tất cả các bệnh nhân ung thư đầu và cổ.

Cải thiện đáng kể thời gian sống cho bệnh nhân

Liệu pháp miễn dịch được cho là một trong những đột phá trong điều trị ung thư. Tại Việt Nam, liệu pháp này được ứng dụng khoảng 7 năm trở lại đây. TS.BS Phạm Tuấn Anh - Trưởng khoa Điều trị A (Bệnh viện K) cho biết, liệu pháp miễn dịch giúp kích hoạt hệ miễn dịch, tấn công các tế bào ung thư.

Hiện nay, có 2 nhóm điều trị miễn dịch. Nhóm thứ nhất sử dụng các thuốc đích để kích hoạt các tế bào miễn dịch của cơ thể có khả năng chống lại các khối u đó là các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch, ức chế hoạt động của các thụ thể PDL1/PD1 hoặc CTLA4 như Pembrolizumab, Durvalumab, Atezolizumab, Tremelimumab. Hướng thứ hai là lấy các tế bào có chức năng miễn dịch ra khỏi cơ thể bệnh nhân, gắn các thụ thể có khả năng nhận biết tế bào ung thư và nhân lên, hay nói cách khác là “huấn luyện” các tế bào miễn dịch có khả năng “tìm và diệt” tế bào ung thư. Sau đó đưa các tế bào miễn dịch này trở lại cơ thể bệnh nhân. Điển hình của nhóm này là liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T được chỉ định trong u lympho và bệnh bạch cầu. Điều trị miễn dịch đã cải thiện đáng kể thời gian sống thêm toàn bộ cũng như trì hoãn thời gian bệnh tiến triển nhưng không chữa khỏi triệt để được ung thư giai đoạn muộn.

Theo chuyên gia này, điều trị miễn dịch là một trong những thành tựu mới và lớn nhất trong điều trị ung thư. Điều trị miễn dịch giúp hoạt hóa hệ miễn dịch tấn công tế bào ung thư một cách hiệu quả hơn. Các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch giữ vai trò chủ đạo trong liệu pháp miễn dịch, là các kháng thể đơn dòng ngăn chặn sự kết hợp các dấu ấn đặc biệt của tế bào ung thư gắn vào điểm kiểm soát của tế bào miễn dịch, trên cơ sở đó tế bào miễn dịch được kích hoạt, nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư.

Đức Trân