Cắm cúi chạy deadline, người đàn ông nhập viện khẩn và được AI phát hiện ung thư

Thường xuyên đau bụng âm ỉ, đầy hơi, khó tiêu nhưng nghĩ do thói quen ăn uống thất thường, người đàn ông 40 tuổi (nhân viên văn phòng tại Hà Nội) vẫn miệt mài làm việc, bỏ qua triệu chứng suốt nhiều tháng. Cho đến một đêm cắm cúi chạy deadline, cơn đau dữ dội khiến anh phải nhập viện khẩn cấp tại Bệnh viện Bạch Mai.

Tại phòng nội soi, bác sĩ chăm chú theo dõi hình ảnh dạ dày trên màn hình nội soi. Nhờ hỗ trợ của hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI), bác sĩ nhanh chóng phát hiện một tổn thương nhỏ nằm ở vùng hang vị - khu vực thường khó quan sát bằng mắt thường.

Công nghệ nhuộm màu điện tử kết hợp nội soi phóng đại, làm nổi bật các bất thường ở niêm mạc. Sinh thiết cho kết quả: ung thư dạ dày giai đoạn sớm.

Người đàn ông được chỉ định cắt hớt dưới niêm mạc (ESD) - kỹ thuật can thiệp ít xâm lấn, giúp loại bỏ hoàn toàn tổn thương mà không cần hóa trị hay xạ trị.

Bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai nội soi dạ dày, đại tràng cho bệnh nhân. (Ảnh: Thế Anh)

Theo TS.BS Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai, công nghệ mới trong nội soi đường tiêu hóa mang lại bước phát triển trong chẩn đoán sớm ung thư đường tiêu hóa.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày có tới 800-1.000 ca nội soi, trong đó 1-2% phát hiện ung thư, chủ yếu ở người trên 50 tuổi. Các vị trí tổn thương thường gặp là đại tràng, dạ dày và thực quản.

Tuy nhiên, việc phát hiện tổn thương tiền ung thư ở giai đoạn sớm là thách thức không nhỏ. Ngay cả bác sĩ giàu kinh nghiệm cũng có thể bỏ sót các dấu hiệu mờ nhạt, dễ bị che khuất hoặc nhầm lẫn. AI đang thay đổi điều đó.

“Nhờ khả năng phân tích hình ảnh nhanh và chính xác, AI giúp phát hiện các bất thường nhỏ nhất mà mắt người có thể bỏ qua”, TS.BS Hoài Nam cho biết.

Hai công nghệ nổi bật được ứng dụng hiện nay là CADe (Computer-Assisted Detection) và CADx (Computer-Assisted Diagnosis). CADe hoạt động như một "trợ lý ảo" trong nội soi, phân tích hình ảnh theo thời gian thực và ngay lập tức cảnh báo bác sĩ khi phát hiện vùng nghi ngờ.

Điều này đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện polyp nhỏ hoặc phẳng – những tổn thương tiền ung thư dễ bị bỏ sót. Các nghiên cứu cho thấy, AI giúp tăng tỷ lệ phát hiện tổn thương tiền ung thư (adenoma) thêm khoảng 14%, trong khi tỷ lệ bỏ sót khi không có AI có thể lên tới 22-26%.

CADx đi xa hơn một bước, sử dụng dữ liệu từ hàng triệu hình ảnh nội soi để phân tích đặc điểm tổn thương và xác định nguy cơ ác tính. Nhờ đó, bác sĩ có căn cứ rõ ràng để đưa ra quyết định điều trị, tránh can thiệp không cần thiết và giảm thiểu rủi ro.

Không chỉ hỗ trợ chẩn đoán, AI còn đóng vai trò trong đào tạo bác sĩ. Theo ThS.BS Nguyễn Thế Phương, Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai, hệ thống có thể đánh giá chất lượng nội soi, phản hồi tức thì về các vùng chưa được kiểm tra kỹ, thậm chí đánh giá mức độ làm sạch ruột. Điều này giúp đảm bảo quá trình nội soi diễn ra toàn diện và chính xác.

Một công nghệ khác đang được thử nghiệm là nội soi viên nang tích hợp AI. Bệnh nhân chỉ cần nuốt một viên nang nhỏ, thiết bị sẽ ghi lại toàn bộ hình ảnh ruột non, sau đó hệ thống AI sẽ tự động xử lý dữ liệu để tìm tổn thương – giảm tối đa thời gian và công sức của bác sĩ.

Với sự hỗ trợ từ AI, nội soi tiêu hóa không chỉ dừng lại ở việc phát hiện sớm ung thư, mà còn mở ra tiềm năng cá nhân hóa điều trị cho từng bệnh nhân. Mỗi ca bệnh sẽ được tiếp cận với những phân tích chính xác, khoa học và kịp thời, từ đó tăng cơ hội chữa khỏi, giảm chi phí và tổn thương không cần thiết.

Như Loan