Cảm hóa, hỗ trợ hiệu quả người thi hành án hình sự tại cộng đồng

Thi hành án hình sự tại cộng đồng là chủ trương thể hiện tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước, tạo cơ hội cho người phạm tội được sửa chữa lỗi lầm trong chính môi trường xã hội mà họ sinh sống. Tuy nhiên, công tác này cũng đặt ra nhiều khó khăn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, kiên trì và tinh thần trách nhiệm cao của lực lượng công an và cả hệ thống chính trị ở cơ sở.

Trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh hiện có hơn 1.000 người đang thi hành án hình sự tại cộng đồng.

Trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh hiện có hơn 1.000 người đang thi hành án hình sự tại cộng đồng và khoảng 1.700 người tái hòa nhập xã hội. Đây là con số phản ánh yêu cầu ngày càng cao trong công tác quản lý, giám sát, giáo dục và giúp đỡ người chấp hành án, nhằm bảo đảm an ninh trật tự và phòng ngừa tái phạm.

Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Công an tỉnh) với vai trò là cơ quan thường trực đã chủ động tham mưu, hướng dẫn công an các đơn vị, địa phương triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng.

“Tính từ đầu năm, toàn tỉnh có hơn 1.000 người thi hành án hình sự tại cộng đồng và khoảng 1.700 người tái hòa nhập cộng đồng có hồ sơ quản lý. Điều này tạo thách thức và áp lực lớn cho lực lượng chức năng. Với tinh thần trách nhiệm, cùng sự chỉ đạo thống nhất, chúng tôi và công an các xã, phường đã làm tốt nhiệm vụ, vừa quản lý chặt chẽ, vừa giúp đỡ người chấp hành án tái hòa nhập, sống có ích cho xã hội”, Trung tá Chu Hồ Anh Tuấn - Trưởng phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp cho biết.

Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp xác định công tác quản lý, giám sát người thi hành án hình sự tại cộng đồng là nhiệm vụ quan trọng.

Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp xác định công tác quản lý, giám sát người thi hành án hình sự tại cộng đồng không thể chỉ dừng lại ở hồ sơ, sổ sách, mà phải “đi từng ngõ, gõ từng nhà, gặp từng người”, trực tiếp nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, giúp đỡ họ ổn định cuộc sống. Ngoài ra, tăng cường việc ứng dụng khoa học - công nghệ phục vụ công tác quản lý giúp vừa tăng lượng tương tác với người chấp hành án, vừa giúp theo dõi, quản lý chặt chẽ và kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn các trường hợp có nguy cơ tái phạm.

Song song với đó, nhiều mô hình hiệu quả trong thi hành án hình sự tại cộng đồng và tái hòa nhập xã hội đã được hình thành và phát huy rõ nét ở cấp xã, phường. Toàn tỉnh hiện có 14 mô hình hoạt động tốt, thể hiện sự sáng tạo của lực lượng công an cơ sở và tinh thần đồng hành của chính quyền, đoàn thể và người dân.

Tại phường Bắc Hồng Lĩnh, mô hình “Phường kiểu mẫu về công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng và tái hòa nhập cộng đồng” là mô hình điểm của toàn tỉnh và cả nước đã góp phần vào công tác quản lý, giáo dục được triển khai bài bản, nền nếp.

Mô hình phường Bắc Hồng Lĩnh kiểu mẫu về công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng và tái hòa nhập cộng đồng được phát huy hiệu quả.

“Phường có 19 người đang thi hành án hình sự tại cộng đồng. Chúng tôi tham mưu UBND phường phối hợp với các tổ dân phố, hội cựu chiến binh, hội phụ nữ, đoàn thanh niên… cùng trực tiếp quản lý, giám sát, giúp đỡ. Cuối tháng, các tổ dân phố đều có báo cáo kết quả. Nhờ cách làm chặt chẽ, gần gũi, hầu hết người chấp hành án đều tiến bộ, có việc làm, sống hòa đồng và chưa có trường hợp nào tái phạm”, Trung tá Phạm Minh Tài - Phó Trưởng Công an phường Bắc Hồng Lĩnh chia sẻ.

Không chỉ ở phường Bắc Hồng Lĩnh, công tác quản lý và cảm hóa người thi hành án hình sự tại cộng đồng tại xã Toàn Lưu cũng đạt nhiều kết quả tích cực. Đảng ủy và chính quyền xã xác định đây là công tác có ý nghĩa xã hội quan trọng, vì vậy luôn xây dựng định hướng thực hiện cụ thể, rõ ràng.

“Chúng tôi phối hợp với các đoàn thể thường xuyên thăm hỏi, động viên, hỗ trợ việc làm cho người thi hành án. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục đồng hành, sàng lọc, gặp gỡ, giáo dục, giúp họ nhận rõ sai phạm và tránh tái phạm,” ông Trần Bá Hoành – Phó Chủ tịch UBND xã Toàn Lưu cho biết.

Anh M.X.V. luôn được chính quyền địa phương quan tâm, hỗ trợ để sớm hoàn lương sau khi hưởng án treo.

Anh M.X.V. (xã Toàn Lưu) đang thi hành án tại địa phương, chia sẻ: “Trong thời gian thi hành án, tôi luôn được cán bộ công an phường và tổ dân phố hướng dẫn, nhắc nhở thực hiện đúng các quy định. Họ còn tạo điều kiện để tôi tham gia công việc và sinh hoạt cộng đồng. Nhờ vậy, tôi dần xóa bỏ mặc cảm, cải tạo bản thân và cố gắng trở thành công dân lương thiện”.

Được biết, anh V. đang thi hành hình phạt 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 24 tháng, tính từ ngày tuyên án phúc thẩm về tội buôn bán hàng cấm vào ngày 21/5/2025 của TAND tỉnh.

Tại phường Thành Sen, với địa bàn rộng và số lượng người thi hành án hình sự tại cộng đồng đông, công tác quản lý được thực hiện nghiêm túc, khoa học. Nhờ vậy, các đối tượng thi hành án luôn thực hiện đúng quy định, tích cực tham gia lao động, sinh hoạt cộng đồng, góp phần hạn chế tái phạm và giữ vững an ninh trật tự tại địa phương.

“Công an phường tổ chức điểm danh định kỳ, kiểm tra đột xuất, kết hợp ứng dụng phần mềm quản lý, đồng thời thường xuyên nắm bắt tình hình. Dù lực lượng cơ sở còn mỏng, nhưng nhờ sát sao nên thời gian qua, phường chưa có trường hợp nào tái phạm”, Đại úy Nguyễn Phi Hùng - Tổ Cảnh sát khu vực (Công an phường Thành Sen) cho biết.

Nhiều mô hình hỗ trợ sinh kế cho người thi hành án hình sự tại cộng đồng cũng được triển khai, mang lại hiệu quả rõ rệt. Tại phường Sông Trí, mô hình rửa xe giúp đỡ người chấp hành án hình sự không chỉ giúp họ có việc làm, mà còn xóa bỏ mặc cảm, tạo động lực vươn lên. Ở xã Đức Thọ, mô hình Cựu CAND cảm hóa, giúp đỡ người thi hành án hình sự tại cộng đồng đã trở thành điểm sáng, thể hiện nghĩa tình đồng đội, trách nhiệm xã hội và tinh thần nhân văn sâu sắc.

Trung tá Chu Hồ Anh Tuấn nhấn mạnh: “Đơn vị chúng tôi đang xây dựng, triển khai kế hoạch phối hợp chặt chẽ hơn với công an xã, phường, trực tiếp xuống cơ sở để giáo dục, động viên, hỗ trợ người thi hành án. Đồng thời, chúng tôi đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, hướng đến mục tiêu vừa quản lý hiệu quả, vừa tạo điều kiện thuận lợi để họ tái hòa nhập, ổn định cuộc sống.”

Sự phối hợp đồng bộ giữa Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, công an cơ sở và chính quyền địa phương góp phần giúp người thi hành án hình sự tại cộng đồng chấp hành nghiêm quy định, có ý thức cải tạo, quyết tâm làm lại cuộc đời.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, công an cơ sở và chính quyền địa phương, phần lớn người thi hành án hình sự tại cộng đồng đã chấp hành nghiêm quy định, có ý thức cải tạo, quyết tâm làm lại cuộc đời. Gia đình, người thân và cộng đồng cũng có vai trò quan trọng trong việc động viên, tạo điều kiện để họ vượt qua mặc cảm, tránh xa tệ nạn, hướng đến cuộc sống lương thiện.

Công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng ở Hà Tĩnh ngày càng đi vào nền nếp, trở thành điểm sáng trong thực hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Những kết quả đạt được không chỉ góp phần giữ gìn an ninh trật tự cơ sở mà còn thể hiện tinh thần giúp những người từng lầm lỡ tìm lại giá trị bản thân, hòa nhập cộng đồng, sống tốt, sống có ích.

Sĩ Hoàng - Thục Anh