'Cầm tay chỉ việc', phân cấp, phân quyền triệt để nhằm gỡ tắc dịch vụ công

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, sau khi hai ngành Khoa học công nghệ và Thông tin truyền thông hợp nhất, khối lượng công việc của các sở tại địa phương tăng mạnh, đặc biệt là khi thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền tối đa theo chỉ đạo của Chính phủ.

Tại địa phương, các Sở Khoa học và Công nghệ, các cán bộ cấp xã có khối lượng công việc "rất lớn và rất mới". Nhiều địa phương sáp nhập 3 tỉnh, cả 6 Sở sáp nhập lại làm một, trong khi Giám đốc Sở trước đây chỉ phụ trách một lĩnh vực khoa học công nghệ hoặc thông tin truyền thông. Sau sáp nhập phải phụ trách tất cả các lĩnh vực của cả hai ngành này. Nhiều giám đốc Sở, rồi phó giám đốc Sở từ những lĩnh vực khác chuyển sang sau khi sắp xếp lại bộ máy. Tương tự, với các cán bộ chuyên môn, trước đây quen tay một nhóm việc, bây giờ phải đảm nhận thêm cả các nội dung công việc của những lĩnh vực khác.

Hội nghị tập huấn cho Sở và cán bộ phụ trách của các xã, phường, đặc khu của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phân cấp, phân quyền, trong lĩnh vực thuộc chức năng quản lý, gồm: tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ hạt nhân, tần số vô tuyến điện, bưu chính, viễn thông.

Theo ông Duy, yêu cầu phân cấp, phân quyền nhằm đưa dịch vụ công đến gần người dân hơn, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, giảm chi phí xã hội, song cũng đặt ra nhiều thách thức. Không ít cán bộ địa phương phải đảm nhận công việc hoàn toàn mới, trong khi chưa được đào tạo hoặc chưa có kinh nghiệm.

"Chúng ta phải hướng dẫn thật cụ thể, thậm chí cầm tay chỉ việc, để các Sở, xã có thể triển khai trôi chảy, không ách tắc," ông nhấn mạnh.

Để hỗ trợ triển khai, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn dài gần 300 trang, chuyển tới các địa phương như một "cẩm nang" nghiệp vụ. Mỗi thủ tục hành chính được trình bày ngắn gọn, dễ tra cứu. Bên cạnh đó, Bộ cũng tổ chức các chương trình tập huấn cho giám đốc và cán bộ sở trên cả nước, kết hợp hình thức trực tuyến và trực tiếp.

Không chỉ dừng ở việc tổ chức hội nghị, "sau các buổi tập huấn, cán bộ của chúng tôi sẽ trực tiếp xuống một số địa phương để cùng làm thử, cùng hướng dẫn triển khai từng hồ sơ thực tế", ông Duy cho biết.

Cách làm này, theo ông, vừa giúp Bộ nắm được điều kiện thực tế ở cơ sở, như năng lực xử lý hồ sơ, hạ tầng dữ liệu, trang thiết bị kỹ thuật, vừa giúp "cầm tay chỉ việc" để đảm bảo mỗi cán bộ cấp sở, cấp xã đều thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Bà Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Pháp chế - Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Bộ đã triển khai chủ trương của Đảng và Nhà nước, theo hướng "địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm", với 103 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền hoặc phân định thẩm quyền.Trong đó, bao gồm 96 nhiệm vụ thực hiện phân cấp, phân quyền và 7 nhiệm vụ phân định thẩm quyền, trải dài ở bảy lĩnh vực từ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ đến viễn thông, năng lượng nguyên tử và chuyển đổi số.

Qua quá trình tổng hợp ý kiến, nhiều địa phương muốn trả lại quyền cho Bộ, không muốn phân cấp nữa vì lo lắng không triển khai được. Theo bà Quỳnh, hai nhóm vướng mắc chính gồm: những vấn đề phát sinh khi áp dụng các quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền; và điều kiện đảm bảo triển khai - về kỹ thuật, con người và tài chính.

Để hỗ trợ địa phương, ngoài "cẩm nang" hướng dẫn, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức 12 đoàn làm việc tại 34 tỉnh, thành phố nhằm nắm bắt thông tin, hướng dẫn, trao đổi trực tiếp và tập huấn chuyên sâu với địa phương. Bên cạnh đó, Bộ cũng có đường dây nóng, với tổ thường trực gồm lãnh đạo, thủ trưởng các đơn vị có liên quan.

Tú Ân