Cận cảnh đập dâng 1.500 tỷ chưa biết ngày hoàn thành

Dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc có quy mô 19 khoang có cửa van phẳng vận hành lên xuống bằng hệ thống xi lanh thủy lực, được điều khiển bằng thiết bị hiện đại, có chức năng xả đáy. Mặt tràn piano với 4 khoang tràn và đường cá đi rộng 5m để di chuyển từ thượng lưu xuống hạ lưu đập và ngược lại cùng nhiều hạng mục khác với tổng vốn đầu tư gần 1.500 tỷ đồng, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Ngãi làm chủ đầu tư.

Năm 2019 dự án chính thức khởi công và dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2021. Mục tiêu của dự án là dâng nước tạo cảnh quan góp phần cải thiện môi trường cho TP Quảng Ngãi, hạn chế xâm nhập mặn trong lòng sông về phía thượng lưu đập trong điều kiện biến đổi khí hậu và khai thác quỹ đất phát triển đô thị dọc sông Trà Khúc...

Thế nhưng, do nhiều nguyên nhân, dự án vẫn chưa thể hoàn thành như kế hoạch đề ra, tỉnh Quảng Ngãi phải ban hành hai quyết định điều chỉnh mốc thời gian hoàn thành, song đến nay công trình đập thủy lợi kết hợp giao thông vẫn trong tình trạng dang dở. Trong đó, nguyên nhân chính là công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng chưa hoàn thành. Hiện mặt bằng sạch được bàn giao khoảng 37,78/38,6 ha, phần mặt bằng còn lại chủ yếu liên quan đến đất ở của các hộ dân.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, đến nay dự án thi công hoàn thành các hạng mục trong phạm vi đã bàn giao mặt bằng; lũy kế giá trị thực hiện đến nay khoảng 1.128,13/1.278 tỷ đồng, đạt 88% tổng giá trị hợp đồng. Còn lại phạm vi từ trụ T9B đến mố M2B và kè thượng lưu tràn piano số 2 vướng mặt bằng, chưa tổ chức triển khai thi công được.

Nhiều hạng mục của dự án thi công dang dở, nhà thầu cũng "mệt mỏi" nên công trường trở nên hoang hóa khiến cỏ dại mọc um tùm - Trong ảnh là khu nhà điều hành mới xây xong phần thô nhiều năm qua chờ hoàn thiện.

Một số thiết bị được nhà thầu tập kết đến công trường nhưng thời gian dài công tác thi công cầm chừng nên thiết bị xuống cấp, có dấu hiệu hư hỏng.

Cửa van phẳng vận hành lên xuống bằng hệ thông xi lanh thủy lực ở một khoang đã được thi công cơ bản hoàn chỉnh, song do lâu ngày chưa vận hành nên meo mốc. Đây là dự án ngăn mặn quy mô lớn nhất từ trước đến nay được triển khai tại Quảng Ngãi.

Tháng 8/2020, UBKT Trung ương phát hiện công trình có nhiều sai phạm. Cụ thể: chưa phù hợp quy hoạch chung TP Quảng Ngãi; khi quyết định phê duyệt chủ trương dự án, chưa phù hợp với quy hoạch thủy lợi, chưa phù hợp với quy hoạch ngành giao thông, quy hoạch tài nguyên nước; chưa có quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và không cân đối được nguồn vốn.

Theo thiết kế, đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc vừa có chức năng ngăn mặn tạo cảnh quan nhưng cũng vừa là công trình kết hợp giao thông với hai điểm đấu nối vào đường Hoàng Sa (xã Tịnh An) và Trường Sa (xã Nghĩa Dũng, TP Quảng Ngãi).

Quy mô cầu giao thông có chiều dài gần 1,4km, mặt cầu rộng 12m. Tại các trụ, phần lề bộ hành được mở rộng mỗi bên 1,25m phục vụ ngắm cảnh nên bề rộng mặt cầu tại vị trí này là 14,5m.

Vừa qua, chủ đầu tư có báo cáo UBND tỉnh Quảng Ngãi xin gia hạn thời gian hoàn thành dự án đến năm 2025 thay vì mốc cuối là năm 2024 như lần gia hạn trước.

Tại buổi làm việc của Ban Thường vụ Tỉnh ủy với Ban cán sự Đảng UBND tỉnh vào ngày 29/5, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân cho rằng dự án có quy mô lớn và là công trình đa mục tiêu, vì vậy đề nghị Ban cán sự đảng UBND tỉnh chỉ đạo chủ đầu tư, UBND TP Quảng Ngãi và các cơ quan liên quan nghiêm túc thực hiện công tác bồi thường, GPMB một cách triệt để nhằm đảm bảo mặt bằng cho nhà thầu thi công.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi cũng yêu cầu phải tập trung thực hiện hoàn thành các hạng mục còn lại, nhất là phần đập tràn Piano còn lại và cầu giao thông nhằm đảm bảo tính hiệu quả của công trình, nhất là công tác cứu nạn, cứu hộ trong mùa mưa lũ. Đối với đầu tư khu tái định cư Liên Hiệp 1 mở rộng đưa vào kế hoạch đầu tư tại kỳ họp HĐND tới đây để bố trí vốn thực hiện.

Bà Vân cũng yêu cầu quá trình thực hiện phải lưu ý việc GPMB xử lý các vướng mắc nhưng phải kết hợp các nội dung để Ban cán sự đảng UBND tỉnh chỉ đạo nhằm giải quyết dứt điểm các tồn tại mà kết luận thanh tra của các cấp, ngành chỉ ra. Quá trình thực hiện phải xây dựng kế hoạch từng đầu việc để giải quyết một cách dứt điểm.

Lê Đức