Cận cảnh di tích tháp đá cổ hơn 500 năm tuổi ở Hà Tĩnh

Tổng quan của di tích tháp đá cổ Cẩm Duệ.

Theo sử sách ghi lại, Tháp đá cổ Cẩm Duệ (thôn Quang Trung, xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) là nơi an nghỉ của Lê Am, vị quan dưới triều nhà Lê đã có nhiều công lao phò vua giúp nước.

Vì công lao đóng góp cho triều đình nên Lê Am được vua ban đặc ân chọn sinh phần. Lê Am đã chọn đồi đất cao gần sông Ngàn Mọ, con sông mạch nguồn đã bồi đắp phù sa màu mỡ cho cuộc sống của dân làng Mỹ Duệ và là nơi dòng họ Hồ mai danh ẩn tích sau đổi thành họ Lê.

Với những đóng góp to lớn dưới thời nhà Lê, ông được nhà vua ra sắc phong là "Thần tổ tiền đô thái giám kiêm tam giáo huyền quan, Bản hửu Lê tướng công triên cơ thận đức, anh tranh hiển ứng Đại vương, trước gia tăng đoan túc trung đẳng thần" và phong cho ông là phúc Thần đương cảnh thành Hoàng làng Phương Cai.

Năm 2006, tháp đá cổ vinh dự được đón bằng xếp hạng di tích quốc gia của Bộ Văn hóa - thông tin. Năm 2009, Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Hà Tĩnh cho tiến hành tu bổ, phục dựng khu vực điện thờ, cổng vào tháp đá và hai lăng mộ nhưng vẫn giữ lại đường nét kiến trúc xưa.

Tháp có cấu trúc hình đồ vuông, cao hơn 3 m, gồm 3 tầng, phía trước tháp được đặt một lư hương.

Tầng thứ hai của tháp lưu lại 5 chữ Hán trên nền hình tròn nổi, được dịch là “Thiên cơ thân đức tạo”, có ý nghĩa ca ngợi người đức độ, cần mẫn...

...còn tầng thứ ba của Tháp có ba chữ Hán đắp nổi, được dịch là “Tinh nhật nguyệt”, có ý nghĩa ca ngợi tấm lòng của người xưa.

Bao quanh tháp là hệ thống tường dày khoảng 50cm, cao 1,2m và được xây bằng gạch gồ, loại gạch nung riêng dùng xây đền chùa trước đây.

Ở phía trước tháp đá có hai lăng mộ, đây là nơi chôn cất con cháu dòng họ Lê.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật “độc nhất vô nhị”, năm 2003, Tháp đá cổ Cẩm Duệ đã được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử văn - hóa cấp tỉnh. Đến năm 2006, tháp đá cổ vinh dự được đón bằng xếp hạng Di tích Quốc gia của Bộ Văn hóa - Thông tin.

Ở trước điện được bố trí hai con voi và hai con ngựa đá đứng đối diện nhau có ý nghĩa bảo vệ tháp đá.

Bức tường cổ bao quanh tháp có niên đại hơn 500 năm được những người thợ xưa ghép tỉ mỉ, đẹp mắt. Trên các nền đá rêu phong bám xanh tạo nên nét cổ kính.

Rồng được chạm khắc tinh xảo, biểu tượng cho sự quyền uy.

Tháp đá cổ Cẩm Duệ là một trong những tháp cổ đẹp và linh thiêng, được người dân nơi đây xem như “báu vật”, với kiến trúc nghệ thuật được bố trí đăng đối hài hòa và độc đáo qua bàn tay khéo léo của những người thợ xưa. Địa phương luôn gìn giữ các giá trị văn hóa, nghệ thuật “độc nhất vô nhị” của tháp và xem đây như một “địa chỉ đỏ” để các thế hệ trẻ biết thêm về cội nguồn lịch sử.

Cẩm Kỳ