Cần chế tài mạnh với hành vi đào xới vỉa hè làm ảnh hưởng cây xanh

Ngày 6-6, Sở Xây dựng TP.HCM phối hợp với Hiệp hội Công viên Cây xanh Việt Nam tổ chức tọa đàm "Quản lý an toàn cây xanh đô thị trên địa bàn TP.HCM".

Ông Đặng Phú Thành, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: NGUYỄN CHÂU

Sức khỏe cây xanh đô thị suy giảm

Tại buổi tọa đàm, ông Hồ Hữu Hải, Phó Trưởng phòng Công viên cây xanh, Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật (thuộc Sở Xây dựng TP.HCM) cho biết, TP có khoảng 117.936 cây xanh (50% số lượng cây xanh trên đường phố) trong công viên và mảng xanh trên địa bàn do Trung tâm Hạ tầng quản lý. Trong đó bao gồm 11.706 cây mới trồng, 45.380 cây loại 1, 52.726 cây loại 2 và 8.124 cây loại 3.

Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM chăm sóc, cắt tỉa cây xanh. Ảnh: NC

Khối lượng cây xanh còn lại do UBND TP Thủ Đức, UBND các quận, huyện và các đơn vị khác quản lý. Chủng loại cây xanh đang duy trì tương đối đa dạng với khoảng 140 loài. Trong đó có hơn 50 loài thuộc danh mục cây cấm trồng trên đường phố.

Trung tâm Hạ tầng nhận định việc duy trì cây xanh loại 3 nói chung và cây Dầu loại 3 nói riêng trong điều kiện đô thị hiện nay cần được quan tâm nhìn nhận, đánh giá lại vì thực tế ngày càng gia tăng tình trạng sự cố cây xanh. Nguyên nhân là do tình trạng cây xanh bị phá hoại hoặc bị ảnh hưởng do việc thi công công trình gây ra như bị chặt, cắt rễ cây; chặt, phá tán cây; tác động tổn thương đến thân cây, trám bê tông gốc cây…

Việc thi công công trình gây ảnh hưởng đến cây xanh. Ảnh: NC

"Trong thời gian gần đây sự cố cây xanh gia tăng, tình trạng sự cố cây xanh diễn biến phức tạp, chủ yếu là trong mùa mưa. Tốc độ đô thị hóa, tình trạng cây xanh bị phá hoại, bị ảnh hưởng bởi công trình do thi công các công trình ngầm và công trình vỉa hè cũng là nguyên nhân gây nên sức khỏe của cây xanh bị giảm sút" - ông Hải đánh giá.

Thay thế cây loại 3

Tại buổi tọa đàm, nhà quản lý, các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu khả năng xảy ra sự cố cây xanh.

Ông Hồ Hữu Hải cho biết thời gian tới TP sẽ thực hiện rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy trình chăm sóc, cắt tỉa phù hợp. Trong trường hợp cần thiết, rà soát điều chỉnh, bổ sung định mức, đơn giá chăm sóc, bảo dưỡng.

"Xây dựng cụ thể kế hoạch, phương án thay thế cây xanh loại 3, khối lượng thực hiện dự kiến trung bình khoảng 600 cây/mỗi năm. Nội dung của kế hoạch bao gồm kết quả đánh giá đưa đến quyết định thay thế cây, công tác chuẩn bị nhân sự, phương tiện...

Công tác thay thế cây loại 3 theo kế hoạch, lộ trình để ít gây ảnh hưởng đến việc duy trì số lượng cây loại 3 do hàng năm sẽ có một số lượng cây phát triển đạt kích thước được nâng loại bổ sung lên loại 3 (khoảng 500 cây/năm). Đồng thời các cây loại 3 mới được nâng loại bổ sung là các cá thể có sức sống tốt hơn so với các cá thể cây loại 3 đã thay thế theo kế hoạch"- giải pháp được Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật đưa ra.

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó phòng kỹ thuật, Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM kiến nghị cần ban hành Quy trình kỹ thuật, định mức chăm sóc, bảo quản cây xanh, công tác tuần tra phát hiện và đánh giá tình hình sinh trưởng đối với cây xanh phân loại 3 có chiều cao từ 25m trở lên.

Ngoài ra phải có biện pháp chế tài mạnh đối với các hành vi xâm hại cây xanh gây ảnh hưởng đến an toàn hệ thống cây xanh như cắt rễ để thi công công trình ngầm, đào xới vỉa hè làm đứt rễ, phơi lộ rễ cây…

Đa dạng chủng loại cây xanh

TS Nguyễn Thị Lan Thi, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM) đề xuất cần có nghiên cứu bổ sung các tiêu chí đánh giá mức độ nguy hại và rủi ro của cây xanh đường phố, đánh giá hệ rễ cây đô thị hiện tại.

Đồng thời cần đa dạng chủng loại cây trồng, ưu tiên dẫn nhập các cây bản địa phù hợp điều kiện đô thị TPHCM và biến đổi khí hậu.

"Cần quản lý thông minh cây xanh đường phố, quản lý tự động - xã hội hóa việc giám sát cây xanh đô thị. Ngoài ra cần đánh giá hiện trạng cây xanh đường phố, ưu tiên các cá thể cây loại 3, loại 2, xây dựng “phiếu thông tin cá nhân” cho từng cây bao gồm cơ sở dữ liệu, cập nhật quá trình chăm sóc, tình trạng thực tế - TS Nguyễn Thị Lan Thi nói.

Tại hội thảo, TS Đinh Quang Diệp, Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM cũng chia sẻ, hiện nay trên địa bàn TP còn nhiều cây xanh có đường kính lớn có nguy cơ gãy đổ vì đã đến tuổi hoặc chất lượng cây đã kém. Do đó, cần phải xác định rõ cây nào cần để lại hoặc cần phải bảo tồn, những cây nào phải được thay thế dần.

Nhiều cây xanh có đường kính lớn có nguy cơ gãy đổ. Ảnh: NC

Hơn nữa, việc chặt bỏ cây xanh vì lý do an toàn cần được truyền đạt rõ ràng đến người dân địa phương. Người dân sẽ phản đối việc chặt bỏ cây xanh nếu họ không biết rõ lý do.

"Cần thành lập nhóm chuyên gia để rà soát lại danh mục và số cá thể cây xanh cổ thụ cần bảo tồn trên địa bàn TP do thời gian đã qua khá lâu (15 năm) nên có thể nhiều cây đã bị chết hoặc chặt bỏ để phục vụ các công trình công ích khác. Trong các cây đề xuất bảo tồn cần ưu tiên cây trồng trong công viên để thuận tiện cho việc chăm sóc bảo dưỡng về lâu dài"- TS Đinh Quang Diệp nói.

Tiếp thu các ý kiến góp ý, khuyến nghị tại hội thảo, ông Đặng Phú Thành - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết trên cơ sở đó, sở sẽ nghiên cứu những vấn đề, yêu cầu mới do thực tiễn đặt ra. Từ đó đưa ra giải pháp đảm bảo an toàn cho cây xanh, giảm ảnh hưởng cây xanh trên địa bàn TP.HCM.

NGUYỄN CHÂU