Cân nhắc giới hạn áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cân nhắc chỉ giới hạn quy định thủ tục đầu tư đặc biệt cho đối tượng là một số dự án lớn, đặc thù, có tính chất lan tỏa vùng, miền, cả nước, hiệu quả kinh tế - xã hội lớn, cần thực hiện ngay để không bỏ lỡ cơ hội đầu tư.

Quan điểm trên được Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu tại báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu (một luật sửa 4 luật) - nội dung được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sáng 10/10.

Tại tờ trình dự án luật, với nội dung sửa Luật Đầu tư, Chính phủ cũng đề xuất bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt nhằm đơn giản hóa thủ tục đầu tư, rút ngắn thời gian triển khai dự án để tạo cơ chế thuận lợi, cạnh tranh nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược.

Theo đó, thủ tục đầu tư đặc biệt áp dụng đối với một số dự án thuộc lĩnh vực đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển; công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp, chip, và lĩnh vực công nghệ cao, sản phẩm công nghệ cao được ưu tiên, khuyến khích đầu tư theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ thực hiện tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế theo quy trình đăng ký đầu tư tại Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế để cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời hạn 15 ngày.

Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nêu rõ, việc phân cấp thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư đặc biệt cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng, bảo đảm việc phân cấp đáp ứng khả năng, năng lực quyết định, tổ chức, nguồn nhân lực của từng cấp quản lý, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật. Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục cập nhật lĩnh vực được áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho đồng bộ, thống nhất với các ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư trong các Luật, dự án Luật đang được Chính phủ hoàn thiện trình Quốc hội.

Vẫn trong sửa đổi Luật Đầu tư, Chính phủ còn đề xuất bổ sung quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Đầu tư để quy định về thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác để thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ doanh nghiệp đối với một số ngành, nghề ưu đãi đầu tư.

Cụ thể, dự thảo quy định, Quỹ Hỗ trợ đầu tư là Quỹ quốc gia được giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý; hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, không vì mục tiêu bảo toàn nguồn tài chính của Quỹ. Quỹ Hỗ trợ đầu tư trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập và theo các quy định riêng về tổ chức và cơ chế hoạt động do Chính phủ quy định.

Quỹ chi trực tiếp bằng tiền để hỗ trợ hạng mục chi phí của Quỹ, bao gồm: chi phí đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; chi phí nghiên cứu và phát triển; chi phí đầu tư tạo tài sản cố định; chi phí sản xuất sản phẩm công nghệ cao; chi phí đầu tư công trình hạ tầng xã hội; các trường hợp khác do Chính phủ quyết định.

Tiền hỗ trợ từ Quỹ không tính vào thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp phải bồi hoàn số tiền hỗ trợ chi phí trong các trường hợp không đáp ứng điều kiện hưởng hỗ trợ theo quy định của Chính phủ.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, các cơ chế quản lý tài chính, cơ chế hoạt động đề xuất cho Quỹ đều là các cơ chế đặc thù, chưa từng có tiền lệ, khác với các quy định hiện hành, cần được phân tích, đánh giá kỹ lưỡng, có báo cáo đánh giá tác động, rủi ro trước khi đề xuất thực hiện; đồng thời để thống nhất với nội dung Quốc hội đã quyết nghị tại Khoản 5 Nghị quyết số 110/2023/QH15 ngày 29/11/2023.

Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh đề nghị chỉ quy định trong Luật về mặt nguyên tắc cơ bản theo hướng giao Chính phủ thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác để ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước đối với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư.

Chính phủ quy định về mô hình hoạt động, địa vị pháp lý, quản lý, sử dụng vốn ngân sách nhà nước đối với hoạt động của Quỹ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi ban hành, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất, ông Thanh đề nghị.

Nguyễn Lê