Cần nới quản lý, giảm thủ tục cho các sàn thương mại điện tử nhỏ
VCCI cho rằng thương mại điện tử đã là một xu thế tất yếu, cần nghiên cứu cắt giảm thủ tục hành chính của hoạt động này và đẩy mạnh sang hậu kiểm.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa đưa ra một số ý kiến góp ý về Dự thảo Quyết định phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 của Bộ Công Thương.
Giảm thủ tục cho sàn nhỏ
Về thủ tục cấp phép với sàn thương mại điện tử nhỏ, hiện nay quy định pháp luật yêu cầu tất cả các sàn thương mại điện tử, bất kể quy mô và hình thức hoạt động, đều phải thực hiện thủ tục cấp phép trước khi hoạt động. VCCI cho rằng phương thức quản lý đánh đồng như vậy là chưa hợp lý.
Lý giải, VCCI cho rằng quy định này không phù hợp với các sàn nhỏ hoặc các sàn mới phát hành thử nghiệm (start-up), khiến sàn bị quản lý quá chặt. Trong lĩnh vực mạng xã hội, có tính chất và tác động tương tự, pháp luật cho phép quản lý lỏng hơn với các mạng xã hội nhỏ.
"Cụ thể, mạng xã hội có lượt truy cập thường xuyên thấp chỉ cần thực hiện thủ tục thông báo, nếu đủ lớn mới cần thực hiện thủ tục cấp phép, theo Nghị định 147/2024", VCCI lấy ví dụ.
Ngoài ra, quy định này không phù hợp với tính chất hoạt động của một số sàn thương mại điện tử. Bởi, các sàn này chỉ cho phép người bán đăng tải thông tin về sản phẩm và việc giao dịch giữa các bên đều thực hiện thông qua các phương thức khác.
Thực chất, các sàn này chỉ như một kênh quảng cáo, tiếp thị sản phẩm, có thể hình dung như một “biển rao vặt online”. Các bước quan trọng trong quá trình giao dịch đều không diễn ra trên sàn, vì thế, không có nhiều rủi ro trong mô hình hoạt động này.
Do vậy, VCCI đề nghị nghiên cứu cơ chế quản lý theo hướng giảm bớt các thủ tục đối với các sàn thương mại điện tử nhỏ. Theo đó, các sàn nhỏ hoặc các sàn cung cấp tính năng giới thiệu, trưng bày sản phẩm thì chỉ cần thực hiện thủ tục thông báo khi bắt đầu hoạt động. Và sẽ thực hiện thủ tục cấp phép khi đã phát triển đến một ngưỡng nhất định.
Thương mại điện tử đã là một xu thế tất yếu, vì thế, cần nghiên cứu cắt giảm thủ tục hành chính của hoạt động này và đẩy mạnh sang hậu kiểm. Ảnh: MINH TRÚC
Cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh hậu kiểm
Website thương mại điện tử bán hàng về bản chất chỉ là một kênh bán hàng mới trên internet, để phục vụ hoạt động kinh doanh, không phải một công việc kinh doanh mới. Các thương nhân đã phải thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh, chứng nhận điều kiện kinh doanh và chất lượng sản phẩm trước đó.
Do đó, VCCI cho rằng triển khai một kênh bán hàng trên internet phải thực hiện thêm thủ tục thông báo vô hình chung tạo ra gánh nặng hành chính không cần thiết.
VCCI lấy ví dụ, trước đây Nghị định 52/2013 yêu cầu mọi website thương mại điện tử bán hàng phải thông báo, kể cả những website chỉ có tính năng giới thiệu sản phẩm đơn giản.
Sau đó, Nghị định 85/2021 đã giảm phạm vi xuống các website có chức năng đặt hàng trực tuyến, nhưng việc giảm này theo VCCI là không có ý nghĩa quá nhiều.
Việc lập website bán hàng trở nên vô cùng phổ biến trong thời đại kinh doanh số hiện nay. Theo khảo sát của Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), 44% doanh nghiệp sở hữu website, trong đó 42% website có tính năng đặt hàng trực tuyến. Số lượng hồ sơ thực hiện thông báo cũng rất lớn, 105.103 hồ sơ thông báo năm 2023.
Hơn nữa, chưa hề có phản ánh nào về tác động tiêu cực đến kinh tế – xã hội từ việc các doanh nghiệp không đăng ký website thương mại điện tử bán hàng.
"Có thể thấy các thủ tục hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử không mang lại lợi ích quản lý nhà nước nào rõ ràng, thậm chí còn đang trở thành rào cản với thương nhân khi tận dụng cơ hội từ thương mại điện tử", VCCI nhấn mạnh.
Vì vậy, VCCI đề xuất bãi bỏ hoàn toàn thủ tục thông báo đối với các website thương mại điện tử bán hàng và chuyển sang phương pháp hậu kiểm để kiểm soát hoạt động của các trang này.
VCCI cũng nhấn mạnh, sau hơn một thập kỷ phát triển, thương mại điện tử đã trở thành xu hướng tất yếu với sự tham gia đông đảo của doanh nghiệp, cá nhân. Các phương thức kiểm tra, giám sát ngày càng hoàn thiện, cùng với kiến thức và kỹ năng của người tiêu dùng được nâng cao.
Do đó, các cơ quan liên quan cần nghiên cứu, xác định lại rủi ro của các hoạt động thương mại điện tử để cắt giảm thủ tục hành chính và đẩy mạnh sang hoạt động hậu kiểm.
