Cần sớm có phương án xử lý nợ đọng hàng trăm tỷ tại Dự án cầu Hòa Trung

Cầu Hòa Trung đưa vào sử dụng gần 10 năm nay mà các đơn vị thi công vẫn chưa nhận được các khoản thanh toán như cam kết.

Bộ Tài chính vừa có Công văn số 16151/BTC-PTHT gửi Bộ Xây dựng liên quan đến việc xử lý vướng mắc trong bố trí vốn thanh toán cho Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung, thực hiện theo chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ.

Làm rõ tiến độ thanh toán

Theo đó, Bộ Xây dựng được yêu cầu căn cứ kết quả Kiểm toán Nhà nước để đề xuất rõ phương án bố trí vốn (bao gồm tiến độ, số tiền cụ thể...) trong tổng thể các khoản nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 1/1/2015 của Bộ Xây dựng.

Phương án này phải được gửi Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định trước ngày 30/10/2025.

“Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm toàn diện về số liệu, đề xuất, quá trình triển khai và quản lý Dự án”, công văn của Bộ Tài chính nêu rõ.

Trước đó, vào cuối tháng 8/2025, Kiểm toán Nhà nước đã có Báo cáo kết quả kiểm toán Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung, xác nhận chi phí đầu tư là 239,9 tỷ đồng, chưa bao gồm 7,355 tỷ đồng chi phí tiểu dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Cơ quan kiểm toán cũng nhấn mạnh rằng, việc chậm bố trí vốn thanh toán đã kéo dài quá lâu, tạo áp lực tài chính nghiêm trọng cho các bên liên quan.

Theo Kiểm toán Nhà nước, tại Thông báo số 55/TB-VPCP ngày 14/2/2015, Văn phòng Chính phủ đã truyền đạt kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Cà Mau, trong đó nêu rõ: về đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung thuộc Dự án nâng cấp, mở rộng đường Cà Mau - Đầm Dơi: Bộ Giao thông vận tải áp dụng hình thức đầu tư phù hợp; thực hiện chỉ định thầu tư vấn, xây lắp và cơ chế nhà thầu ứng vốn thi công theo quy định; ngân sách nhà nước chi trả hàng năm để hoàn thành trong năm 2015.

Trên cơ sở chỉ đạo này, Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) phê duyệt Dự án tại Quyết định số 1350/QĐ-BGTVT ngày 15/4/2015, với tổng mức đầu tư 383,7 tỷ đồng, yêu cầu hoàn thành trong năm 2015. Tuy nhiên, Dự án thực tế đưa vào sử dụng ngày 8/6/2016, sau khi đã được nhà thầu ứng toàn bộ vốn thi công.

Do công trình được phê duyệt và hoàn thành trước khi ban hành Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, nên không có trong danh mục Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.

“Việc Dự án chưa được giải ngân dẫn đến áp lực tài chính lớn cho các bên liên quan, đặc biệt là các đơn vị xây dựng, và ảnh hưởng đến tiến trình hoàn tất thủ tục quyết toán công trình”, Kiểm toán Nhà nước ghi nhận.

Gánh nặng nợ nần

Liên quan đến việc xử lý dứt điểm những tồn tại kéo dài trong bố trí vốn trả nợ của Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung, vào tháng 8/2025, Bộ Tài chính đã kiến nghị Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc giao Bộ Xây dựng khẩn trương thực hiện nhiệm vụ đã được lãnh đạo Chính phủ giao.

Bộ Tài chính đề nghị xác định rõ trách nhiệm trong việc để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản; đồng thời đề xuất số vốn và phương án báo cáo cấp có thẩm quyền về Dự án đầu tư xây dựng cầu Hòa Trung trong tổng thể các khoản nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh sau ngày 1/1/2015 của Bộ Xây dựng.

Phương án này sẽ được gửi Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội xem xét theo thẩm quyền.

Liên danh Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (CIENCO1) và Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (CIENCO4) - đơn vị thi công cầu Hòa Trung đã nhiều lần kiến nghị các bộ, ngành liên quan tháo gỡ khoản nợ đọng kéo dài từ năm 2016 đến nay.

Liên danh này đã ứng trước khoảng 235 tỷ đồng để hoàn thành Dự án, nhưng suốt 9 năm qua chưa nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào từ ngân sách.

Mỗi năm, các nhà thầu phải trả hơn 20 tỷ đồng tiền lãi vay ngân hàng, tổng cộng đến nay gần 150 tỷ đồng, khiến dòng tiền kiệt quệ và hoạt động sản xuất kinh doanh bị đình trệ.

“Chúng tôi hoàn thành công trình đúng tiến độ, được đưa vào sử dụng, nhưng gần 10 năm qua chưa được thanh toán đồng nào. Với các doanh nghiệp xây dựng, 200-250 tỷ đồng là cả sinh mệnh tài chính”, một lãnh đạo CIENCO1 chia sẻ.

Anh Minh