Cần sớm hoàn thành việc giao đất cho người dân xã Vĩnh Sơn
Ngày 14/12/2017, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 29/NQ-HĐND về quản lý, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh (Nghị quyết số 29). Theo nghị quyết này, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh sẽ được Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải (Công ty Bến Hải) giao đất sạch để phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, thời gian gần đây, người dân xã Vĩnh Sơn bức xúc vì có thông tin một doanh nghiệp sẽ thuê 45 ha đất để đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao tại khu vực mà Công ty Bến Hải đã bàn giao sơ bộ cho xã, trong khi người dân không có đất canh tác.
156 ha đất đang bị bỏ hoang
Ngày 14/12/2017, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 29. Điều 1 của Nghị quyết nêu: “Trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, các công ty TNHH MTV lâm nghiệp dành khoảng 15% - 20% diện tích có khả năng canh tác nhằm cân đối giải quyết những nhu cầu sản xuất thiết yếu của người dân sống ở vùng phụ cận, qua đó khắc phục tình trạng thiếu đất sản xuất trong dân. Sau khi nhận lại đất bàn giao của các công ty lâm nghiệp, nghiêm cấm các địa phương giao đất sai mục đích, sai đối tượng”.
Sau khi có Nghị quyết số 29, UBND tỉnh có nhiều văn bản chỉ đạo Công ty Bến Hải xây dựng phương án, kế hoạch để cổ phần hóa doanh nghiệp và xây dựng phương án, kế hoạch, lộ trình bàn giao đất cho các địa phương, trong đó có xã Vĩnh Sơn. UBND tỉnh yêu cầu việc bàn giao đất cho các địa phương phải là đất sạch, đất không có tài sản, cây cối, hoa lợi trên đất, đất không manh mún, nhỏ lẻ. Tuy nhiên việc xây dựng phương án và kế hoạch của Công ty Bến Hải còn chậm nên từ đầu năm 2019 - 2020, UBND huyện Vĩnh Linh phải tổ chức nhiều phiên làm việc với các phòng, ban chuyên môn và Công ty Bến Hải để thống nhất diện tích đất bàn giao lại cho các xã.
Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn Thân Trọng Dũng cho biết: “Xã được Công ty Bến Hải thống nhất bàn giao lại 190 ha. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại UBND tỉnh chưa có quyết định chính thức để thu hồi đất và giao đất cho xã Vĩnh Sơn theo Nghị quyết số 29 do phía Công ty Bến Hải chưa xây dựng được phương án sử dụng đất và cổ phần hóa doanh nghiệp. Vì thế, từ cuối năm 2019 đến nay, theo chỉ đạo của UBND tỉnh và huyện, Công ty Bến Hải đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Vĩnh Linh tiến hành bàn giao sơ bộ cho xã Vĩnh Sơn 3 đợt với khoảng 156 ha đất sạch, đất đã khai thác xong rừng tràm để xã có trách nhiệm phối hợp quản lý”.
Ông Dũng cho biết thêm, nhận thấy đất bỏ hoang dài ngày, thực bì lên nhiều nên cuối năm 2020, xã Vĩnh Sơn lập tờ trình gửi lên huyện xin ý kiến làm hợp đồng thuê thầu số diện tích đất đã bàn giao sơ bộ này với các hộ dân có nhu cầu, để trồng rừng sản xuất chu kỳ 5 năm hoặc trồng sắn trong lúc chờ quyết định thu hồi và bàn giao đất của UBND tỉnh, tránh tình trạng để đất hoang hóa lâu ngày lãng phí. Song tờ trình của UBND xã không được huyện Vĩnh Linh chấp thuận.
“Số diện tích đất 156 ha mà Công ty Bến Hải đã bàn giao sơ bộ cho xã Vĩnh Sơn từ cuối năm 2019 đến nay bị bỏ hoang. Diện tích này hiện vẫn là đất của Công ty Bến Hải và thuộc thẩm quyền quản lý của UBND tỉnh. UBND xã mong muốn UBND tỉnh sớm thu hồi đất (ít nhất là 156 ha đất sạch đã bàn giao sơ bộ) từ Công ty Bến Hải giao cho xã, sớm phê duyệt phương án sử dụng đất để xã có thể giao đất cho Nhân dân canh tác, tránh lãng phí, không để người dân khiếu kiện kéo dài, tự phát lấn chiếm trồng cây như hiện nay”, ông Dũng nói.
Đảm bảo hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp
Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn Thân Trọng Dũng cho hay, vào năm 2017, UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT có mời một đơn vị đối tác ở Nhật Bản đến khảo sát và dự kiến đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi gà công nghệ cao với quy mô dự kiến 100 ha tại khu đất trên địa bàn xã Vĩnh Sơn. Tuy nhiên không biết lý do gì, đơn vị này không đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi gà tại đây. Ngày 20/4/2021, Sở Nông nghiệp và PTNT có văn bản chỉ đạo UBND xã Vĩnh Sơn chuẩn bị địa điểm để thực hiện việc lấy ý kiến của các sở, ngành và địa phương về việc cho Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng SGR (Công ty SGR) thực hiện dự án trang trại nuôi heo công nghệ cao SGR tại khu vực thôn Tây Sơn, xã Vĩnh Sơn (nay là thôn Minh Phước). Ngày 13/5/2021, UBND tỉnh tổ chức cuộc họp về việc thống nhất quy mô, vị trí để triển khai thực hiện dự án trang trại nuôi heo công nghệ cao SGR.
“Tại những buổi làm việc này, lãnh đạo xã Vĩnh Sơn kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ngành xem xét chuyển vị trí nghiên cứu thực hiện dự án của Công ty SGR sang vị trí khác không thuộc quỹ đất mà Công ty Bến Hải đã bàn giao sơ bộ cho xã theo Nghị quyết số 29 hoặc tiếp tục thu hồi thêm diện tích đất ở khu vực khác của Công ty Bến Hải để bàn giao lại cho địa phương đủ diện tích 190 ha như đã thống nhất từ trước để người dân có đất canh tác”, ông Dũng thông tin.
Ngày 11/6/2021, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1456/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư là Công ty SGR thuê 45 ha đất tại khu vực mà Công ty Bến Hải đã bàn giao sơ bộ cho xã Vĩnh Sơn để đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao. Sau khi có quyết định này, nhiều người dân trên địa bàn xã Vĩnh Sơn tỏ ra bức xúc và tự ý lấn chiếm, phát thực bì, trồng cây tràm trên diện tích 45 ha đất dự kiến sẽ giao cho Công ty SGR thuê làm trang trại.
Ông Hồ Hữu Phi (sinh năm 1971), trú tại thôn Huỳnh Thượng, xã Vĩnh Sơn, cho hay: “Diện tích đất canh tác của người dân trong xã rất hạn hẹp. Vì thế, nhiều năm qua chúng tôi chờ đợi được tỉnh giao lại cho xã 156 ha của Công ty Bến Hải để xã giao lại cho dân sản xuất. Thế nhưng, đã nhiều năm trôi qua, trong khi Nhân dân chưa nhận được tấc đất nào thì tỉnh lại cấp 45 ha đất cho Công ty SGR làm trang trại nuôi heo, chúng tôi rất bức xúc. Thấy đất trống, bỏ hoang nhiều năm nay rất lãng phí nên chúng tôi trồng cây vào đó”.
Được biết, hiện UBND tỉnh chưa có quyết định giao 156 ha đất trên cho xã Vĩnh Sơn quản lý vì bên giao đất là Công ty Bến Hải và bên nhận đất là xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh chưa hoàn thành hồ sơ đề án, phương án quản lý, sử dụng đất trình Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, tham mưu UBND tỉnh ra quyết định. 45 ha đất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương cho Công ty SGR thuê để xây dựng trang trại nuôi heo công nghệ cao dựa trên tham mưu từ chính quyền địa phương, các sở, ngành. Đây là chủ trương lớn của tỉnh nhằm khôi phục nền nông nghiệp, đặc biệt là ngành chăn nuôi sau dịch tả lợn Châu Phi. Tuy nhiên, trước những ý kiến trái chiều, ngày 24/9/2021 UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, UBND huyện Vĩnh Linh kiểm tra, rà soát, tham mưu để UBND tỉnh đưa ra quyết định nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp.
Ngày 16/11/2021, UBND tỉnh tiếp tục có văn bản giao UBND các huyện, thị xã, thành phố đo đạc, lập bản đồ địa chính đối với diện tích mà các công ty lâm nghiệp đã thống nhất bàn giao về cho địa phương, chủ động bố trí ngân sách để triển khai thực hiện làm cơ sở lập hồ sơ thu hồi đất, xây dựng phương án sử dụng đất theo quy định; yêu cầu các công ty lâm nghiệp rà soát, lập hồ sơ chỉnh lý, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần diện tích tiếp tục giữ lại quản lý theo phương án sử dụng đất để gửi Sở Tài nguyên và Môi trường giải quyết theo quy định.
Như vậy, điểm mấu chốt để xã Vĩnh Sơn được Công ty Bến Hải giao đất, từ đó có quỹ đất sạch giao lại cho Nhân dân phục vụ sản xuất là chính quyền địa phương và Công ty Bến Hải phải hoàn thành các hồ sơ, kế hoạch, phương án sử dụng đất và các thủ tục cần thiết trình Sở Tài nguyên và Môi trường giải quyết theo quy định.