Cần sớm nâng mức giảm trừ gia cảnh

Tại phiên thảo luận về kinh tế xã hội của Quốc hội ngày 29/5, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn tỉnh Bắc Kạn), Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng với thực tế cuộc sống.

Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

Theo bà Thủy, mức giảm trừ này quá lạc hậu, nhất là với người phụ thuộc ở các thành phố lớn.

Mức này đã được duy trì từ năm 2020. Trong khi 5 năm qua, hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều tăng và nhiều loại đã tăng nhanh hơn thu nhập.

Đơn cử như giáo dục tăng 17%, lương thực tăng 27%, giá xăng tăng 105% so với 2020, theo số liệu của Tổng cục thống kê.

"Nhiều cử chi chia sẻ nếu như gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, riêng khoản tiền này không dưới 5 triệu đồng một tháng, chưa kể các khoản chi phí cho trẻ. Gia đình có con đi học thì tiền học hiện nay cũng chiếm phần lớn chi tiêu gia đình; có cha mẹ già là người phụ thuộc thì không chỉ tiền ăn uống sinh hoạt, mà còn các chi phí y tế thuốc men…".

Do đó, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản của gia đình và cá nhân, mức sống thực tế.

Bà Thủy đề xuất Quốc hội cần xem xét, sửa đổi sớm mà không nên chờ đến 2026 mới thông qua như dự kiến.

Bởi nếu phải chờ thêm hai năm sau mới sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân, dẫn tới tình trạng: rất nhiều người dân phải thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn tỉnh Bắc Kạn), Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp. Ảnh: Trang tin Quốc hội

Bà Thủy cũng phân tích về sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Tại buổi họp báo thường kỳ, Bộ Tài chính cho biết, chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bởi biến động CPI chưa đến 20%.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng, Luật Thuế thu nhập cá nhân và các quy định hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức là phải dựa trên rổ hàng hóa gồm 752 mặt hàng là bất hợp lý.

Trong khi đó, các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ có khoảng trên 20 mặt hàng, trong khi phải chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng sẽ rất lâu, thậm chí 6 đến 7 năm.

Như vậy sẽ không phản ánh kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình.

Theo Bà Thủy, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu (70%).

Theo khảo sát của các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế quốc dân cho thấy, đối với những quốc gia người dân có thu nhập cao, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chỉ chiếm 30-40%.

Do đó, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân.

Hơn nữa, lương tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời, dự kiến từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện chính sách cải cách tiền lương, sẽ gây âu lo cho người lao động, bởi lương tăng, thu nhập tính thuế sẽ tăng.

Vì vậy, việc không điều chỉnh kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.

Từ những vấn đề nêu trên, Bà Thủy kiến nghị Chính phủ sớm trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10/2024 và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025, đúng như chỉ đạo của Chính phủ với phương châm “năm quyết tâm, năm đẩy mạnh và năm bảo đảm”.

Nhật Hạ