Cần sớm sửa luật để huy động được nguồn tạng hiến

Với phiên báo cáo về ghép tạng, PGS-TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia kiêm Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, đã trình bày tổng quan về ghép tạng từ người cho chết não và phát triển mạng lưới bệnh viện hiến tạng từ người hiến chết não tại Việt Nam.

Bệnh viện Trung ương Huế thực hiện ca ghép tim thứ 14 và là ca ghép tim xuyên Việt thứ 13

Theo PGS Hệ, Việt Nam đã thực hiện thành công việc lấy ghép mô tạng từ người cho chết não từ năm 2010, đến nay đã thực hiện được rất nhiều kỹ thuật ghép như tim, gan, phổi… Trong vòng hơn 10 năm, tính từ 2010 đến 2022, mỗi năm chúng ta chỉ có khoảng 10 đến 11 bệnh nhân chết não trên toàn quốc hiến mô tạng. Năm 2023, con số hiến này là 14 ca, mặc dù tăng không đáng kể nhưng cũng là một điểm sáng. Lần đầu tiên có bệnh viện hiến tức là bệnh viện không ghép mà thực hiện trên não rồi sau đó phân phối tạng theo đúng quy định của luật tới các bệnh viện ghép. Và đây là năm đầu tiên Việt Nam có tên trên bản đồ hiến tạng.

Trong khi đó, Hàn Quốc có tỉ lệ hiến mô tạng từ người chết não và chết tim rất cao với hơn 1.000 ca ghép từ người hiến chết não mỗi năm. Thái Lan dù số lượng ghép không bằng Việt Nam nhưng nguồn thận lấy từ người chết não 80%, nguồn gan là 76%...

PGS-TS Đồng Văn Hệ cho rằng cần sửa đổi Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, trong đó có 2 vấn đề cần lưu ý. Thứ nhất, cho phép trẻ em hiến bởi nội tạng hiến của trẻ em thì mới ghép được cho trẻ. Không cho trẻ em hiến thì đó là một thiệt thòi cho những bệnh nhân ở độ tuổi này. Thứ hai, phải cho phép hiến tạng từ người cho chết tim. "Đầu tiên là luật này dự định sửa đổi vào năm 2023 nhưng lùi đến 2024 nhưng nay lại lùi xuống 2025. Chúng ta chỉ cần chú ý 2 điểm thôi: một cho phép trẻ em hiến và là chết tim cho phép hiến là được" - ông Huệ nói.

Bên cạnh đó, cần lưu ý việc xây dựng mạng lưới bệnh viện hiến tạng là rất quan trọng. "Trung Quốc có 14.000 bệnh viện hiến để phục vụ cho 300 bệnh viện thực hiện ghép. Chúng ta có 419 bệnh viện cấp tỉnh và tương đương, nếu có kế hoạch có thể giúp cho những bệnh viện này và bệnh viện tuyến huyện trở thành bệnh viện hiến thì chắc chắn số lượng tạng hiến từ người cho chết não sẽ tăng" - lãnh đạo Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đề xuất.

Theo PGS-TS Nguyễn Thị Kim Tiến - Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, tạng Việt Nam - việc có nhiều nguồn từ người cho chết não sẽ hạn chế được tình trạng mua bán tạng, đặc biệt sẽ hạn chế việc phải ghép tạng lấy từ người sống.

Bài và ảnh: Quang Nhật