Cần sớm tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi mỏ đá vôi Phong Xuân
Trong quá trình hoạt động khai thác tại mỏ đá vôi Phong Xuân của Công ty CP Xi măng Đồng Lâm (Công ty Đồng Lâm) đã gây sụt lún đất, ảnh hưởng đến nhà cửa nhiều hộ dân ở xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, Thừa Thiên-Huế. Các hộ dân mong muốn được chính quyền địa phương và doanh nghiệp tạo điều kiện di dời, tái định cư nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết…
Tìm hiểu được biết, sau khi được cơ quan chức năng cấp phép, mỏ đá vôi Phong Xuân được Công ty Đồng Lâm đưa vào khai thác từ năm 2014 với tổng diện tích hơn 90ha (2 giai đoạn). Trong đó, giai đoạn 2 có diện tích khoảng 35ha. Từ năm 2021 đến nay, doanh nghiệp đã hoàn thành khai thác mỏ đá tại khu vực sát đê bao số 1 và khu giáp đê bao số 1 và số 2.
Để giảm thiểu ảnh hưởng đến đời sống người dân, Công ty Đồng Lâm điều chỉnh khu vực khai thác tịnh tiến về phía đê bao số 3 và tập trung tại trung tâm mỏ, cách vị trí khu vực cầu Cây Mưng 50m theo đúng kế hoạch khai thác được UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế chấp thuận. Đơn vị khai thác mỏ giảm lượng thuốc nổ tại các khu vực giáp đê bao xuống còn 1,5 tấn/bãi (giảm 50% so với quy định cho phép) và sử dụng phương pháp nổ mìn vi sai phi điện nhằm giảm thiểu tác động, ảnh hưởng đến khu vực dân cư lân cận.
Tuy nhiên thời gian qua, người dân ở xã Phong Xuân đã nhiều lần phản ánh quá trình nổ mìn khai thác mỏ đá vôi và hoạt động băng tải chuyền vật liệu của Công ty Đồng Lâm gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt và sản xuất. Hệ lụy từ hoạt động nổ mìn khai thác đá khiến nhiều nhà dân bị nứt tường, gây sụt lún cục bộ nhiều vị trí trong vườn và nhà của người dân, nhiều diện tích đất trồng lúa bị mất nước.
Bà Trương Thị Ngân (ở thôn Xuân Điền Lộc, xã Phong Xuân) lo lắng nói: “Thời gian qua, hoạt động của mỏ đá vôi khiến đất đai trong thôn bị sụt lún nhiều điểm, trong đó nhà cửa của gia đình tôi cũng xuất hiện hố sụt lún. Tình trạng này làm chúng tôi rất hoang mang và đã kiến nghị đến chính quyền địa phương về việc xin được di dời ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng mỏ đá vôi nhưng đến nay chưa được giải quyết”. Theo ông Nguyễn Bá Lành, Chủ tịch UBND xã Phong Xuân, qua kiểm tra và thống kê, toàn xã có 105 hộ dân nằm trong vùng bị ảnh hưởng do hoạt động nổ mìn khai thác đá tại mỏ đá vôi Phong Xuân. Qua nhiều cuộc họp, phần lớn người dân đều có nguyện vọng mong muốn được di dời ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng để đảm bảo an toàn và ổn định cuộc sống về lâu dài.
Trước tình trạng sụt lún xảy ra tại địa bàn xã, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Thừa Thiên-Huế đã thực hiện đề tài cấp tỉnh về vấn đề này. Dựa trên kết quả kiểm tra, nghiên cứu của đề tài, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế giao UBND huyện Phong Điền phối hợp với Công ty Đồng Lâm lập phương án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư để phục vụ di dời các hộ dân trong vùng có nguy cơ cao và rất cao về sụt đất theo khuyến nghị của đơn vị thực hiện đề tài. Ngoài ra, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, UBND huyện Phong Điền đã tổ chức nhiều cuộc làm việc với Công ty Đồng Lâm và thống nhất tổ chức khảo sát xây dựng phương án, lập báo cáo đề xuất UBND tỉnh về chủ trương đề án di dời và tái định cư cho các hộ dân ở Phong Xuân bị ảnh hưởng khu vực băng chuyền và phạm vi 300m khu vực mỏ đá vôi; tiến hành thu hồi 3,16ha đất nông nghiệp bị sụt lún, không sản xuất được.
Ông Hồ Đôn, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền cho hay: “UBND huyện đề xuất di dời các hộ nằm trong vùng có nguy cơ cao và rất cao hiện đã sụt lún nhà và quanh vườn. Trước mắt, số đối tượng bị ảnh hưởng khoảng 14 hộ/17 thửa đất ở. Số nhà phải thực hiện di dời khoảng 15 nhà với tổng chi phí gần 25 tỷ đồng”.
Tuy nhiên theo UBND huyện Phong Điền, hiện phía Công ty Đồng Lâm đề nghị chưa thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng theo phương án trên. Công ty Đồng Lâm kiến nghị UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế xem xét cho phối hợp với Sở KH&CN, UBND huyện Phong Điền và UBND xã Phong Xuân cùng các đơn vị liên quan thực hiện khoan khảo sát các khu vực có nguy cơ cao và rất cao để xác định rõ nguyên nhân sau đó mới có kết luận cụ thể và tính toán phương án di dời các hộ dân.
Liên quan đến các kiến nghị của người dân xã Phong Xuân, vào ngày 5/8, lãnh đạo các Sở, ngành tỉnh Thừa Thiên-Huế gồm Sở TN&MT, Sở Công Thương, UBND huyện Phong Điền, UBND xã Phong Xuân và đại diện Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đã kiểm tra, khảo sát tình trạng sụt lún tại khu vực xung quanh mỏ đá vôi Phong Xuân.
Qua kiểm tra, lãnh đạo các đơn vị đề nghị UBND huyện Phong Điền và Công ty Đồng Lâm cần chấp hành nghiêm các chỉ đạo của UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế và khẳng định việc bố trí tái định cư cho người dân vùng bị ảnh hưởng mỏ đá vôi là vấn đề cấp bách. Đồng thời yêu cầu khẩn trương giải phóng mặt bằng, thực hiện di dời, bố trí tái định cư đối với các hộ dân nằm trong vùng ảnh hưởng nguy cơ cao và rất cao của mỏ đá vôi Phong Xuân để đảm bảo an toàn cho người dân.