Cần sớm triển khai cơ chế đấu thầu giá bán điện năng lượng tái tạo

Ngày 11/1, Tổ chức Sáng kiến về Chuyển dịch năng lượng Việt Nam tổ chức tọa đàm "Cơ chế đấu thầu phát triển bền vững thị trường điện năng lượng tái tạo”. Tại tọa đàm, các chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước đã bàn thảo về nhiều nội dung quan trọng để có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững năng lượng tái tạo (NLTT) trong đó có việc tổ chức đấu thầu giá bán điện các dự án NLTT trong thời gian tới trên cơ sở hoàn thiện khung pháp lý.

Tại tọa đàm, đại diện Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) cho biết, về mặt pháp lý, chúng ta đã có Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, các quy hoạch đất đai, quy hoạch điện, nhưng để xây dựng các quy định, chính sách cho đấu thầu NLTT vẫn còn nhiều khó khăn. Các quy hoạch đất đai và quy hoạch điện cần phải làm đồng bộ với nhau, xem xét để làm sao có quy định sửa đổi cho phù hợp.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Nói về ưu điểm và khó khăn khi tổ chức đấu thầu giá bán điện dự án NLTT, đại diện Trung tâm Nghiên cứu phát triển thị trường điện lực và Đào tạo (Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công thương) cho hay, việc đấu thầu giá bán điện các dự án NLTT sẽ cho kết quả mang tính cạnh tranh và người tiêu dùng sẽ hưởng lợi.

Tuy nhiên, việc tổ chức đấu thầu cụ thể như thế nào cần phải được bàn bạc thêm. Các quy trình cần phải công khai, minh bạch, biểu giá rõ ràng. Nếu không đưa ra được quy trình, quy định cụ thể thì sẽ có sự “cong vênh”, gây ra những hệ lụy.

Ngoài ra, cần có bước chuyển đổi từ cơ chế khuyến khích sang đấu thầu, đây là điều cần thiết và phải làm thận trọng. Hiện nay, dù đã có các luật liên quan đấu thầu nhưng với lĩnh vực năng lượng, các bên còn bỡ ngỡ, đặc biệt đối với dự án điện NLTT thì rất bấp bênh.

Theo luật sư Nguyễn Hưng Quang, Chủ tịch Trung tâm hòa giải thương mại quốc tế Việt Nam, để đấu thầu giá điện NLTT, chúng ta có thể chọn đấu thầu hoặc đấu giá nhưng phải có luật và các quy định chuyên ngành.

“Do vậy, cần phát triển các cơ chế phối hợp giữa các cơ quan UBND, Bộ Công Thương, các đơn vị liên quan trong tổ chức đấu thầu. Đặc biệt xây dựng cơ sở dữ liệu để tổ chức đấu thầu. Nếu không có cơ sở dữ liệu thì sẽ tạo lợi ích không minh bạch, không bình đẳng cho những ai nắm giữ cơ sở dữ liệu chuẩn, đầy đủ trong tay” - luật sư Nguyễn Hưng Quang nói.

Một dự án điện năng lượng mặt trời

Còn theo PGS.TS Nguyễn Hồng Phương, Tổ chức Sáng kiến về Chuyển dịch năng lượng Việt Nam, để thực hiện đấu thầu, có thể thực hiện các bước như: Xác định mục tiêu NLTT đấu thầu, xác định các khu vực thí điểm và đánh giá ảnh hưởng từng khu vực đến lưới, đến khả năng phát trong cả năm của từng vùng.

Cụ thể, đề xuất vòng đấu thầu đối với điện mặt trời mặt đất đầu tiên có thể ở 500 MW và nên tập trung ở khu vực Bắc Trung Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An, vì điều kiện kỹ thuật khá tốt và năng lực giải tỏa trên lưới tốt. Sau đó, có thể nghiên cứu đấu thầu thêm ở các khu vực khác.

Cũng từng trả lời báo chí về vấn đề này, ông Hoàng Mạnh Tân, Hoàng Mạnh Tân, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Sơn Hà khẳng định, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án NLTT mang lại sân chơi bình đẳng theo đúng quy định hiện hành của Nhà nước. Các lĩnh vực khác hiện nay cũng đã áp dụng hình thức đấu thầu, thì triển khai với NLTT cũng là cần thiết và phù hợp. Ngoài ra phương thức đấu thầu cũng góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Xuân Hinh