Cần Thơ: Quyết liệt tìm nguyên nhân, tháo nút thắt khiến dự án trọng điểm giải ngân chậm

Những dự án giải ngân chậm

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ, năm 2025 thành phố được giao hơn 20.536 tỷ đồng cho 96 dự án trọng điểm, nhưng đến nay mới giải ngân 6.667 tỷ đồng, đạt 32,46% kế hoạch. Tỷ lệ này vẫn thấp hơn mức trung bình của cả nước và chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Ông Trương Cảnh Tuyên, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ (phải) kiểm tra tiến độ các công trình trọng điểm.

Một số dự án giao thông, hạ tầng quan trọng ghi nhận tiến độ giải ngân chậm: Dự án thành phần (DATP) 3 thuộc cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1, vốn được giao 2.754 tỷ đồng, nhưng đến nay mới giải ngân 496 tỷ đồng, chỉ đạt 16%;

Đường vành đai phía Tây (nối QL91 – QL61C) tổng vốn 1.109 tỷ đồng, giải ngân mới 70 tỷ đồng, tương đương 6,3%, nằm trong nhóm thấp nhất; Cầu và đường Nguyễn Chí Thanh (TP Vị Thanh cũ nay là phường Vị Tân) vốn 430 tỷ đồng, giải ngân 150 tỷ đồng, đạt hơn 34%; Cải tạo, mở rộng 5 nút giao trọng điểm vốn 300 tỷ đồng, mới giải ngân 145 tỷ đồng, tương đương gần 49%.

Bên cạnh đó, UBND TP Cần Thơ nêu một số dự án khác có tiến độ khá hơn nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu. Dự án nâng cấp, mở rộng QL91 (Km0 - Km7) vốn 3.200 tỷ đồng, giải ngân 1.300 tỷ đồng, đạt hơn 40%.

Dự án thành phần 2, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đoạn qua Cần Thơ được giao 1.117 tỷ đồng, giải ngân hơn 792 tỷ đồng, đạt 71%, thuộc nhóm hiếm hoi đạt tiến độ tốt. Dự án thành phần 4 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng vốn hơn 3.400 tỷ đồng, giải ngân hơn 1.000 tỷ đồng.

Mặc dù tổng giá trị giải ngân ước đến cuối năm 2025 có thể đạt 28.958 tỷ đồng (tương đương 100% kế hoạch Thủ tướng giao) nhưng thực tế hiện nhiều dự án trọng điểm vẫn “ì ạch”, ảnh hưởng đến tốc độ giải ngân chung của toàn thành phố.

Đường vành đai phía Tây (nối QL91 - QL61), năm 2025 được giao vốn hơn 1.109 tỷ đồng nhưng đến ngày 6/11/2025 giải ngân được 70 tỷ đồng.

Giải phóng mặt bằng là điểm nghẽn lớn nhất

Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho rằng, nhiều nguyên nhân khiến tiến độ giải ngân chậm. Đó là khảo sát, lập dự án thiếu chính xác. Không ít dự án khái toán kinh phí bồi thường, tái định cư thấp hơn giá thị trường, dẫn đến phải điều chỉnh tổng mức đầu tư và chủ trương đầu tư, mất nhiều thời gian, làm chậm tiến độ giải ngân và ảnh hưởng cân đối vốn trung hạn 2021- 2025.

Tiếp đến công tác bồi thường GPMB là điểm nghẽn lớn nhất. Nhiều xã, phường chưa ban hành chính sách hỗ trợ, chưa có giá đất cụ thể; thiếu nền tái định cư; người dân khiếu nại về giá bồi thường… làm chậm hàng loạt dự án, đặc biệt là dự án cao tốc và dự án kè chống sạt lở có phạm vi kéo dài.

Lãnh đạo UBND TP Cần Thơ thừa nhận, thủ tục hành chính chậm. Công tác bàn giao tài khoản, mã đơn vị quan hệ ngân sách giữa các đơn vị thực hiện thủ công, mất thời gian đối chiếu. Một số nguồn vốn được bổ sung cuối năm, chủ đầu tư chưa kịp hoàn thiện thủ tục lựa chọn nhà thầu nên chưa có khối lượng giải ngân.

“Bên cạnh đó, năng lực chủ đầu tư còn hạn chế. Một số đơn vị chưa nắm vững quy định mới, hồ sơ trình thẩm định không đầy đủ, phải chỉnh sửa nhiều lần, kéo dài thời gian thực hiện. Nhiều công trình giao thông triển khai đồng thời khiến nguồn cát, đá khan hiếm, ảnh hưởng trực tiếp đến thi công”, ông Hòa cho biết.

Dự án cải tạo 5 nút giao thông giao vốn 300 tỷ nhưng giải ngân hơn 48 tỷ đồng, hiện tại nút giao thông số 4 vẫn còn ngổn ngang.

Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ yêu cầu các đơn vị trực thuộc, đẩy nhanh tiến độ thẩm định, hoàn thiện hồ sơ, rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án; phân công cán bộ bám sát tiến trình để bảo đảm hồ sơ đạt chất lượng ngay từ đầu.

Đặc biệt, tập trung đẩy nhanh bồi thường, GPMB, xem đây là “nút thắt” cần ưu tiên xử lý. Các địa phương phải khẩn trương thẩm định giá đất cụ thể, công bố quy hoạch, cắm mốc phạm vi thu hồi đất và bố trí nền tái định cư đầy đủ.

Đối với chủ đầu tư, thành phố lưu ý phải gửi hồ sơ thanh toán trong vòng 5 ngày khi có khối lượng hoàn thành, tránh dồn vào cuối năm; hoàn thiện quyết toán các dự án đã nghiệm thu, đưa vào sử dụng; Chủ động phối hợp các sở ngành, xử lý kịp thời vướng mắc về thủ tục đầu tư, phân bổ vốn, mặt bằng thi công và kiến nghị cấp thẩm quyền đối với các vấn đề vượt phạm vi.

Cần Thơ đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, ưu tiên tuyệt đối cho các dự án giao thông trọng điểm, cao tốc và các công trình có sức lan tỏa vùng. Việc tháo gỡ điểm nghẽn, nâng cao năng lực tổ chức thực hiện được xem là yếu tố quyết định để cải thiện tỷ lệ giải ngân trong thời gian tới.

Đào Văn