Cần tiếp tục làm rõ mối quan hệ công tác giữa Mặt trận với các tổ chức thành viên

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu

Sáng 21/5, Quốc hội xem xét dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ), cho biết: Qua 10 năm thi hành Luật, MTTQ Việt Nam đã khẳng định vai trò quan trọng, tính chất liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của MTTQ Việt Nam, khối liên minh chính trị không ngừng được mở rộng, tăng cường, công tác Mặt trận ngày càng đạt kết quả cao và toàn diện trên nhiều lĩnh vực, nhất là việc tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân.

Các hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên đã có những chuyển biến tích cực, chủ động, sáng tạo, thiết thực, đi vào chiều sâu, đáp ứng được nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, góp phần tích cực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề đặt ra như tổ chức bộ máy của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng chậm đổi mới; lực lượng cán bộ ở cơ sở còn mỏng, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của công tác Mặt trận phải gần dân, sát dân, gắn bó với dân.

Toàn cảnh phiên họp

Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam khẳng định: Qua rà soát, Luật MTTQ Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và một số văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan đến tổ chức bộ máy sau sắp xếp, tinh gọn. Các Luật này cần sửa đổi để thể chế hóa đầy đủ, chính xác, phù hợp các nội dung đổi mới về tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các Hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ.

Theo đó, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật MTTQ Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, nhằm thể chế hóa đầy đủ các quan điểm chỉ đạo của Đảng, nhất là Đề án sắp xếp, tinh gọn hợp nhất cơ quan MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương, cấp tỉnh và cấp xã (theo Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng).

Đồng thời bám sát và cụ thể hóa đầy đủ các quy định được sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp năm 2013 liên quan trực tiếp tới MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan trực tiếp đến vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền, trách nhiệm, tổ chức bộ máy và hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các Hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ.

Dự thảo Luật gồm 5 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung 11/41 điều của Luật MTTQ Việt Nam; Điều 2 sửa đổi, bổ sung 9/37 điều của Luật Công đoàn; Điều 3 sửa đổi, bổ sung 02/41 điều của Luật Thanh niên; Điều 4 sửa đổi, bổ sung 31/91 điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025

Riêng với nội dung sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật MTTQ Việt Nam, ông Đỗ Văn Chiến cho biết: dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về vị trí, vai trò, nguyên tắc tổ chức, hoạt động và tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam, trong đó khẳng định "MTTQ Việt Nam là 1 bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam"; quy định rõ MTTQ Việt Nam giữ vai trò chủ trì, các tổ chức chính trị - xã hội cùng với các tổ chức thành viên khác phối hợp, đồng thời phát huy sự chủ động, sáng tạo của mỗi tổ chức trong hiệp thương dân chủ, thống nhất hành động; quy định các tổ chức chính trị - xã hội, các hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ là các tổ chức thành viên trực thuộc MTTQ Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam nhằm bảo đảm quy định tại Điều 9, Điều 10 Hiến pháp năm 2013 (sau sửa đổi, bổ sung).

Đồng thời quy định về tổ chức MTTQ Việt Nam ở cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức ở cấp huyện để đồng bộ với việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của MTTQ Việt Nam trong tiếp xúc cử tri, cử bào chữa viên nhân dân, bầu hội thẩm nhân dân, trong chủ trì và thống nhất với các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung 4 Luật nêu trên, với phạm vi sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan trực tiếp đến sắp xếp tổ chức bộ máy; vị trí, vai trò, chức năng, nguyên tắc và tổ chức hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ tại Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Ông Nguyễn Đắc Vinh cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, bổ sung các luật có liên quan; kịp thời cập nhật việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật có liên quan để bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật.

Đặc biệt là tiếp tục làm rõ tính chất "trực thuộc" của các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam, mối quan hệ công tác giữa MTTQ và các thành viên trực thuộc nhưng vẫn bảo đảm tính độc lập tương đối, chủ động sáng tạo, hoạt động theo pháp luật và điều lệ của mỗi tổ chức theo đúng tinh thần của Hiến pháp và các Nghị quyết của Trung ương.

PVH