Cần xây dựng kho dữ liệu thống nhất và dùng chung

Toàn cảnh sự kiện.

Sáng 20/10, Cục Thống kê, Bộ Tài chính tổ chức Lễ mít tinh kỷ niệm Ngày Thống kê Thế giới và Tọa đàm cấp cao với chủ đề “Thống kê vì tương lai bền vững trong kỷ nguyên số - Hành trình giám sát SDG của Việt Nam”.

Chia sẻ tại tọa đàm, Cục trưởng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, sau gần 80 năm hoạt động, ngành Thống kê đã có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển đất nước.

Hằng năm, ngành phát hành hàng nghìn báo cáo kinh tế - xã hội ở các cấp. Đặc biệt, mới đây, lần đầu tiên, ngành tham mưu xây dựng các chỉ tiêu kinh tế - xã hội phục vụ xây dựng Văn kiện Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025 – 2030 (với 28 chỉ tiêu cấp tỉnh và 8 chỉ tiêu cấp xã), từ đó có khung đánh giá, đo lường thống nhất, đồng bộ và toàn diện để triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng.

Hiện, ngành cũng tích cực cùng Nhà nước để thay đổi cơ cấu tổ chức bộ máy, thay đổi cách nghĩ cách làm, tăng cường nghiên cứu áp dụng các phương pháp tiên tiến để kết nối dữ liệu thông suốt thông qua xây dựng phần mềm kết nối dữ liệu.

Trong bối cảnh mới, Cục trưởng Nguyễn Thị Hương cho biết, nhiệm vụ trọng tâm của ngành là hoàn thiện thể chế để xây dựng hạ tầng cho ngành thống kê, cho phép kết nối được các địa phương, bộ, ngành để có bộ dữ liệu đầy đủ, toàn diện, thống nhất, đáp ứng nhu cầu chia sẻ.

Nhiệm vụ quan trọng tiếp theo của ngành là kiện toàn, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu số. Ngành cũng sẽ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây trong hoạt động…

“Con số thống kê phải vượt qua được không gian, thời gian, phản ánh quá khứ, hiện tại và hướng tới tương lai tốt đẹp hơn”, Cục trưởng Nguyễn Thị Hương phát biểu.

Các đại biểu thảo luận tại tọa đàm.

Đánh giá cao những kết quả, đóng góp của ngành thống kê đạt được trong thời gian qua, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng nhấn mạnh, thống kê có vai trò nền tảng để ra quyết định chính sách, nếu thống kê không chính xác thì mọi chính sách đều là giả định.

Thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hiện toàn thành phố có 126 xã, phường. “Nếu không sử dụng công cụ thống kê theo thời gian thực và hỗ trợ ra quyết định chính sách thì chắc chắn chúng tôi sẽ thất bại”, ông Dũng cho biết, đồng thời xác nhận chính từ “dữ liệu biết nói” này, thành phố có thể đánh giá đúng thực trạng, phân tích sâu và đưa ra các chính sách sát thực, kịp thời, hiệu quả.

Trong bối cảnh thông tin bùng nổ từng ngày, từng giờ, ông Dũng đề nghị, cần có kho dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống và phải thống nhất, dùng chung. Cùng với đó, dữ liệu phải được tích hợp theo thời gian thực.

Hệ thống chỉ tiêu thống kê cứng song phải linh hoạt; theo đó, có thể quy định 150 chỉ tiêu, trong đó 100 chỉ tiêu cứng, còn lại 50 chỉ tiêu có thể linh hoạt để phù hợp với thực tế. Điểm quan trọng nữa là thống kê phải được công khai, minh bạch tới người dân.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội xác nhận, thành phố đặc biệt chú trọng đến chỉ số hạnh phúc của người dân - một tiêu chí phản ánh chất lượng cuộc sống một cách toàn diện và nhân văn.

Theo ông, chính quyền có mở, quan điểm có mở, tư duy có mở thì người dân mới thấy hạnh phúc và để mở đúng hướng, "chúng tôi cần hệ thống dữ liệu đáng tin cậy làm kim chỉ nam”; đồng thời bày tỏ mong muốn hệ thống dữ liệu sẽ ngày càng đầy đủ, chi tiết và sát thực tế hơn.

PGS.TS Trần Thị Bích, Đại học Kinh tế Quốc dân chia sẻ đã sử dụng dữ liệu thống kê từ nhiều năm nay để phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy. Hiện, việc truy cập dữ liệu thống kê đã dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, tiếp cận với dữ liệu vi mô như điều tra lao động việc làm đang có khó khăn bởi những e ngại liên quan chính sách bảo vệ dữ liệu. Bà Bích mong muốn tới đây, các bên liên quan sẽ có cơ chế để tạo thuận lợi cho việc chia sẻ dữ liệu thống kê vi mô phục vụ cho công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách.

Đ. Thanh