Canada và các nước châu Âu đáp trả thuế quan của ông Trump

Ngày 12/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức áp mức thuế 25% lên tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. Chính sách này nhằm hỗ trợ ngành sản xuất trong nước, nhưng có thể khiến giá cả nhiều mặt hàng tiêu dùng và công nghiệp tăng cao.

Phát biểu tại Phòng Bầu dục, ông Trump tuyên bố Mỹ có biện pháp mạnh hơn sau khi bị EU và Canada trả đũa, nhưng không nêu rõ thời điểm và cách phản ứng. "Tất nhiên chúng tôi sẽ đáp trả", ông Trump tuyên bố.

Ông Donald Trump áp thuế lên Canada (Ảnh: Business Post)

Đây là bước đi mới nhất trong chiến lược thuế quan của ông Trump nhằm điều chỉnh cán cân thương mại, đồng thời thúc đẩy sản xuất trong nước. Tuy nhiên, nó cũng làm gia tăng nguy cơ chiến tranh thương mại toàn cầu. Ngay sau khi bị áp thuế, Liên minh châu Âu (EU) lập tức tung đòn đáp trả đối với hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang khu vực này.

Không lâu sau, Canada cũng công bố các biện pháp trả đũa, áp thuế 25% lên hàng hóa trị giá hơn 20 tỷ USD của Mỹ, đặc biệt lên hai mặt hàng thép và nhôm. Ngoài ra, Canada cũng nhắm vào nhiều mặt hàng nhập khẩu khác từ Mỹ, như máy tính, thiết bị thể thao và sản phẩm gang đúc.

Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc tuyên bố: "Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì, tăng cường các biện pháp đáp trả vào ngày 2/4". Đây cũng là thời điểm chính quyền Mỹ dự kiến công bố thêm các biện pháp thuế quan đối với nhiều quốc gia khác. Ông LeBlanc dự kiến sẽ đến Washington ngày mai để gặp Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick. Ông cũng tiết lộ với CNN rằng ông có một cuộc trao đổi "tích cực" với ông Lutnick vào ngày 12/03.

Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc, nhấn mạnh mong muốn nhanh chóng tìm ra giải pháp giúp cả hai nền kinh tế cùng phát triển, tránh tình trạng áp thuế qua lại liên tục. "Điều này không có lợi cho người tiêu dùng ở cả Canada và Mỹ", ông cho biết.

Phát biểu tại một nhà máy thép ở Ontario hôm 12/3, Thủ tướng đắc cử Canada, Mark Carney, khẳng định sẵn sàng gặp ông Trump nhưng nhấn mạnh Mỹ cần tôn trọng chủ quyền của Canada. Đây là thông điệp trực tiếp đầu tiên của ông Carney gửi tới ông Trump kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng hồi đầu tuần.

Ông Mark Carney (Ảnh: City News)

"Chúng tôi đang tìm kiếm cách tiếp cận chung, toàn diện hơn trong thương mại", ông Carney cho biết. "Cả hai bên cùng có lợi khi mối quan hệ kinh tế và an ninh được củng cố... Canada có chính phủ mới, nhưng cam kết vẫn như cũ".

Trong khi đó, liên minh châu Âu (EU) cũng ngay lập tức phản ứng với mức thuế họ cho là "vô lý" bằng cách công bố biện pháp trả đũa áp thuế lên tới 26 tỷ euro (tương đương 28 tỷ USD) lên hàng hóa Mỹ. Các mặt hàng bị ảnh hưởng bao gồm thuyền, rượu bourbon và xe mô tô. EU cho biết biện pháp này "nhanh chóng và tương xứng", với hiệu lực bắt đầu từ tháng 4.

Theo số liệu chính thức công bố hôm 12/03, Mỹ là thị trường lớn thứ hai của EU đối với xuất khẩu sắt thép năm ngoái và cũng là khách hàng lớn thứ hai của nhôm châu Âu trong năm 2023.

Các chuyên gia kinh tế tại Nomura nhận định tác động tổng thể của thuế quan đối với châu Âu có thể không lớn. Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng ông Trump có thể tiếp tục công bố các mức thuế mới vào ngày 2/4, gây ra những tác động tiêu cực to lớn đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu và châu Âu, ngay trước khi các biện pháp thuế quan chính thức có hiệu lực.

Trong khi đó, Thủ tướng Australia Anthony Albanese chỉ trích các mức thuế mới "hoàn toàn vô lý", đi ngược lại tinh thần hữu nghị giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, ông khẳng định Canberra không áp đặt bất kỳ biện pháp trả đũa nào.

Ông Anthony Albanese tiếp tục chỉ trích chính sách thuế quan của ông Trump, gọi đây là "hành động tự làm hại nền kinh tế, dẫn đến tăng trưởng chậm lại, lạm phát cao hơn". Tuy nhiên, ông khẳng định Australia sẽ không áp đặt thuế trả đũa đối với Mỹ.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cũng cho biết Mexico giữ lập trường trung lập trong thời điểm hiện tại. "Chúng tôi sẽ chờ đến ngày 2/4, sau đó mới quyết định có áp thuế trả đũa hay không, tùy thuộc vào tình hình thực tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại cho đến thời điểm đó".

Mặc dù ông Trump gây áp lực lên nền kinh tế Canada bằng cách áp thuế cao hơn đối với thép và nhôm, nhưng chính sách này có thể gây tổn hại cho chính nền kinh tế Mỹ.

Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, năm ngoái, Mỹ nhập khẩu 31,3 tỷ USD sắt thép và 27,4 tỷ USD nhôm. Canada là nguồn cung cấp lớn nhất, với 11,4 tỷ USD nhôm và 7,6 tỷ USD sắt thép xuất khẩu sang Mỹ.

Ngoài Canada, Mỹ cũng nhập khẩu nhôm từ Trung Quốc, Mexico và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Đối với thép, các nguồn cung lớn khác bao gồm Brazil, Mexico và Hàn Quốc.

Vì nhôm và thép là những nguyên liệu thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp – từ ô tô, thiết bị gia dụng đến xây dựng – việc áp thuế cao có thể khiến chi phí sản xuất tại Mỹ tăng mạnh, ảnh hưởng đến giá cả và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Mỹ trên thị trường quốc tế.

Quỳnh Anh (Nguồn: CNN)