Căng thẳng cạnh tranh việc làm

Tính đến tháng 12/2022, gần một nửa thanh niên dưới 25 tuổi ở Ấn Độ bị thất nghiệp. Ảnh: CNN.

“Phép màu” không tương thích

Anh Sunil Kumar, chàng trai 28 tuổi đến từ bang Haryana của Ấn Độ đã có 2 tấm bằng, 1 cử nhân và 1 thạc sĩ. Hiện Sunil Kumar đang tiếp tục trang bị thêm một tấm bằng thứ 3, tất cả đều với mục đích tìm kiếm một công việc được trả lương cao.

Hiện tại, Kumar đã có một công việc, nhưng đó không phải là ngành nghề mà anh theo học, cũng không phải là công việc mà anh mơ ước. Kumar đã dành 5 năm qua để quét dọn trường học trong làng của mình, và để trang trải cuộc sống, anh phải dạy kèm thêm cho các học sinh nhỏ tuổi.

Hoàn cảnh của Kumar là tình trạng khó khăn mà hàng triệu thanh niên Ấn Độ khác đang phải đối mặt. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên nước này đang tăng mạnh, có nguy cơ làm suy yếu “con cưng mới” của nền kinh tế thế giới vào đúng thời điểm được cho là sẽ thực sự cất cánh.

Vị thế mới của Ấn Độ với tư cách là quốc gia đông dân nhất thế giới đã thúc đẩy hy vọng về một động cơ mới trẻ trung cho nền kinh tế toàn cầu. Dân số trong độ tuổi lao động của Ấn Độ trẻ, đang phát triển và được dự đoán sẽ đạt 1 tỷ người trong thập kỷ tới – một nguồn lao động và tiêu dùng rộng lớn được ví như “phép màu kinh tế”.

Nhưng đối với những thanh niên Ấn Độ như Kumar, có một mặt trái của cái gọi là phép màu này: quá ít việc làm và quá nhiều cạnh tranh.

Mối lo ngại lớn nhất hiện nay ở Ấn Độ là không có đủ việc làm để hỗ trợ số lượng công nhân ngày càng tăng. Theo Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE) - một tổ chức tư vấn độc lập có trụ sở tại Mumbai, trong khi những người dưới 25 tuổi chiếm hơn 40% dân số Ấn Độ, thì gần một nửa trong số họ đã thất nghiệp tính đến tháng 12/2022.

Một số nhà phân tích đã mô tả tình hình nói trên như một "quả bom hẹn giờ", cảnh báo về khả năng xảy ra bất ổn xã hội trừ khi có thể tạo ra nhiều việc làm hơn. Các chuyên gia cảnh báo, vấn đề sẽ trở nên tồi tệ hơn khi dân số tăng lên và cạnh tranh việc làm ngày càng gay gắt.

Ông Kaushik Basu - Giáo sư kinh tế tại Đại học Cornell và là cựu cố vấn kinh tế trưởng của Chính phủ Ấn Độ - cho rằng, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Ấn Độ cao một cách đáng kinh ngạc. “Nếu nhóm người này không tìm được việc làm, sự bất mãn có thể gia tăng nhanh chóng và đặt ra thách thức lớn đối với Ấn Độ trong những năm tới"– ông Kaushik Basu nói.

Đồng quan điểm, ông Amit Basole, Giáo sư kinh tế tại Đại học Azim Premji ở Bangalore, chỉ ra: “Phần lớn sự tăng trưởng kinh tế ở Ấn Độ được thúc đẩy bởi các lĩnh vực như tài chính, bảo hiểm, bất động sản, viễn thông và công nghệ thông tin. Đây là những lĩnh vực tăng trưởng cao, nhưng chúng không tạo ra nhiều việc làm”.

Bên cạnh đó, ông Basole cũng nói thêm rằng, nhiều công ty thích thuê những ứng viên lớn tuổi hơn, đây là những người đã phát triển các kỹ năng việc làm mà không cần thời gian đào tạo lại.

Cạnh tranh căng thẳng

Dù tình hình có nhiều thách thức, nhưng không phải tất cả đều là một màu u ám. Các nhà kinh tế cho biết, Ấn Độ có nhiều lựa chọn khác nhau để giải quyết vấn đề nhân khẩu học. Chẳng hạn như phát triển hơn nữa một số ngành sản xuất thâm dụng lao động và cạnh tranh toàn cầu (chiếm khoảng 15% việc làm vào năm 2021, theo Capital Economics).

Hiện nay, chính quyền một số bang như Karnataka, đang cam kết ưu đãi hàng tỷ USD để thu hút các nhà đầu tư vào các ngành sản xuất như điện tử và sản xuất pin tiên tiến như một phần trong nỗ lực “Make in India” của chính phủ nước này.

Tuy nhiên, sản lượng của ngành chế tạo đang tăng chậm hơn so với các ngành khác, khiến ngành này khó trở thành lĩnh vực tạo ra việc làm hàng đầu. Theo khảo sát hộ gia đình mới nhất của CMIE từ tháng 1 đến tháng 2/2023, lĩnh vực này chỉ sử dụng khoảng 35 triệu nhân công, trong khi ngành công nghệ thông tin chỉ chiếm khoảng 2 triệu người trong lực lượng lao động chính thức của Ấn Độ.

Bên cạnh đó, những biện pháp ở cấp độ vĩ mô sẽ không giúp ích được nhiều cho những người đang gặp khó khăn hiện nay, những người phải thực hiện các biện pháp khắc nghiệt hơn bao giờ hết để có được lợi thế trong các cuộc thi.

Sarang Agrawal, 28 tuổi, đang chuẩn bị cho kỳ thi tuyển công chức tại Ấn Độ, cho biết: "Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã phải đối mặt với sự cạnh tranh này. Ở Ấn Độ, kỳ thi nào cũng có sự cạnh tranh. Cạnh tranh ở khắp mọi nơi". Agrawal nằm trong số hơn 1 triệu người nộp đơn mỗi năm cho một vị trí công vụ ở Ấn Độ. Đây là một trong những công việc được săn đón nhiều nhất của nước này.

"Khi dân số tăng lên thì sự cạnh tranh cũng tăng lên, vì vậy cơ hội của mọi người giảm đi" - ông Madhusudan - Giám đốc nội dung và chiến lược tại Study IQ, một trung tâm đào tạo, nói đồng thời cho biết, giới trẻ Ấn Độ đang cảm thấy áp lực. Agrawal đã 4 lần thi công chức mà không thành công. Để tiếp tục ước mơ, chi phí ôn luyện phải mất khoảng 3.000 USD. Agrawal cảm thấy mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục cố gắng.

Hà Anh