Căng thẳng tại Essequibo: Quân đội Venezuela báo động cao
Quân đội Venezuela thông báo đang trong tình trạng 'báo động' sau khi chính phủ nước này đưa ra cảnh báo về một âm mưu tấn công vào cơ sở khai thác dầu của tập đoàn ExxonMobil ngoài khơi Guyana và quy trách nhiệm cho Caracas.
Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela bác bỏ lời đe dọa của Ngoại trưởng Hoa Kỳ sau khi ông này cảnh báo về hậu quả thảm khốc nếu Venezuela tấn công Guyana. Ảnh AFP
Cảnh báo về một chiến dịch gắn cờ giả
Tranh chấp quanh khu vực Essequibo - lãnh thổ rộng 160.000 km² chiếm khoảng hai phần ba diện tích Guyana, được Venezuela tuyên bố chủ quyền - đã trở nên căng thẳng hơn kể từ năm 2015, khi ExxonMobil phát hiện trữ lượng dầu lớn tại khu vực này.
Lực lượng vũ trang Venezuela tuyên bố sẽ “hành động kiên quyết” để bảo vệ “toàn vẹn lãnh thổ và hòa bình quốc gia” trước bất kỳ mối đe dọa nào.
Trước đó, Phó Tổng thống Venezuela Delcy Rodríguez cảnh báo rằng có khả năng xảy ra “một chiến dịch gắn cờ giả” nhằm tấn công vào cơ sở khai thác của ExxonMobil ngoài khơi Essequibo, với mục tiêu gán trách nhiệm cho Venezuela, từ đó tạo ra sự hoài nghi và leo thang căng thẳng.
Phản ứng từ phía Hoa Kỳ
Trong chuyến thăm thủ đô Georgetown của Guyana ngày 27/3, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio cảnh báo sẽ có “hậu quả” nếu Venezuela phát động bất kỳ hành động quân sự nào nhằm vào Guyana. Trước đó, Guyana đã phản đối việc một tàu quân sự Venezuela xuất hiện gần vùng biển tranh chấp.
Phía Venezuela cho rằng các phát biểu từ phía Mỹ là một phần của kịch bản gây căng thẳng. Phó Tổng thống Rodríguez cũng nhắc đến ông Erik Prince - người sáng lập công ty an ninh tư nhân Blackwater - trong bối cảnh đề cập đến các yếu tố bên ngoài có thể liên quan đến kế hoạch nói trên.
Bối cảnh tranh chấp chủ quyền
Năm 2023, Venezuela đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về chủ quyền đối với vùng Essequibo và sau đó thông qua luật nhằm tuyên bố nơi đây là bang thứ 24 của nước này.
Venezuela cho rằng Thỏa thuận Geneva ký năm 1966 - trước khi Guyana giành độc lập là nền tảng cho một giải pháp đàm phán ngoài khuôn khổ Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ). Theo Caracas, sông Essequibo nên được xem là ranh giới tự nhiên từ năm 1777.
Ngược lại, phía Guyana khẳng định đường biên giới hiện nay đã được xác lập vào năm 1899 bởi một tòa trọng tài tại Paris, thời thuộc địa Anh và đang đề nghị ICJ công nhận phán quyết này.
