Cảnh báo: bệnh giun đũa chó mèo có thể gây mù lòa và tổn thương nội tạng

Giun đũa chó (Toxocara canis) và giun đũa mèo (Toxocara cati) sống ký sinh trong ruột vật nuôi và thải trứng ra ngoài môi trường qua phân. Trứng có thể tồn tại lâu trong đất, nước, bám vào rau củ hoặc lây qua tiếp xúc trực tiếp.

Khi con người vô tình nuốt phải, trứng nở trong ruột, ấu trùng xuyên qua thành ruột, di chuyển theo đường máu tới gan, phổi, mắt và các cơ quan khác, gây nhiều dạng bệnh lý.

Theo bác sĩ Thanh Hương - Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và nông dân. Trẻ có thói quen cầm nắm thức ăn dưới nền đất đưa vào miệng, dễ nhiễm phải trứng giun từ đất, cát hoặc phân chó mèo. Ngoài ra, việc ăn thịt động vật nhiễm bệnh chưa nấu chín cũng là nguồn lây.

Đường lây bệnh giun đũa chó mèo.

Biểu hiện của bệnh rất đa dạng, phần lớn người nhiễm không có triệu chứng rõ ràng, đôi khi chỉ xuất hiện sẩn ngứa ngoài da, dễ nhầm lẫn với bệnh lý dị ứng.

Một số trường hợp nặng phát triển thành thể nội tạng (Visceral larva migrans) với triệu chứng sốt, đau bụng, gan to, ho kéo dài, tăng bạch cầu ái toan, hoặc thể mắt (Ocular larva migrans) gây viêm võng mạc, giảm thị lực, thậm chí mù lòa. Hiếm hơn, ấu trùng có thể xâm nhập thần kinh trung ương gây co giật, rối loạn thần kinh.

Việc chẩn đoán dựa trên nhiều yếu tố kết hợp: dịch tễ (tiếp xúc đất cát, chó mèo), triệu chứng lâm sàng, công thức máu (tăng bạch cầu ái toan), xét nghiệm huyết thanh ELISA và chẩn đoán hình ảnh (CT, MRI) để phát hiện tổn thương gan, phổi hoặc não. Tuy nhiên, bác sĩ lưu ý rằng xét nghiệm máu có thể âm tính ở thể mắt do đáp ứng miễn dịch khu trú.

Điều trị phụ thuộc mức độ bệnh. Với ca nhẹ hoặc không triệu chứng, có thể chỉ cần theo dõi hoặc dùng thuốc đặc hiệu liều ngắn. Trường hợp trung bình đến nặng, bệnh nhân được chỉ định Albendazole hoặc Mebendazole, kết hợp thuốc kháng histamine, corticoid để kiểm soát viêm và triệu chứng. Riêng thể mắt cần phối hợp chuyên khoa nhãn, có thể phẫu thuật hoặc dùng biện pháp bảo tồn thị lực.

Để phòng bệnh, bác sĩ Thanh Hương khuyến cáo cộng đồng:

- Tẩy giun định kỳ cho chó, mèo theo hướng dẫn thú y, ít nhất mỗi 2-3 tháng/lần.

- Quản lý phân vật nuôi, không để vương vãi trong sân vườn, công viên, khu vui chơi trẻ em.

- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc đất cát, vật nuôi và trước khi ăn.

- Ăn chín, uống sôi, rửa sạch rau quả, không ăn thịt động vật tái hoặc sống.

- Bảo vệ trẻ nhỏ, không cho chơi ở khu đất cát bị ô nhiễm, hạn chế để thú nuôi liếm mặt trẻ.

Bác sĩ nhấn mạnh, bệnh giun đũa chó mèo có thể phòng ngừa nếu cộng đồng nâng cao nhận thức và chủ động hành động. Việc quản lý vật nuôi, vệ sinh môi trường và thay đổi thói quen sinh hoạt sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là trẻ em, nhóm dễ bị tổn thương nhất.

Bá Hiển