Cảnh báo bệnh sởi gia tăng trên toàn cầu

Trong một công bố của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) mới đây cho thấy, sởi tăng mạnh trên toàn thế giới vào năm 2019, đạt số ca mắc cao nhất trong 23 năm qua. Đây là điều rất đáng ngại trong tương lai.

Số ca mắc bệnh sởi trên toàn thế giới đã tăng lên 869.770 vào năm 2019, con số cao nhất được báo cáo kể từ năm 1996 với sự gia tăng ở tất cả các khu vực của WHO. Số ca tử vong do bệnh sởi toàn cầu tăng gần 50% kể từ năm 2016, ước tính có khoảng 207. 500 người chỉ tính riêng năm 2019.

Không tiêm chủng đầy đủ là nguyên nhân gia tăng sởi

Trẻ em không tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch với 2 liều vắc-xin sởi (MCV1 và MCV2) là nguyên nhân chính làm tăng số ca mắc và tử vong. Các đợt bùng phát bệnh sởi xảy ra khi những người không được bảo vệ bị nhiễm virus và truyền bệnh cho các quần thể chưa được tiêm chủng.

Để kiểm soát bệnh sởi và ngăn ngừa bùng phát và tử vong, tỷ lệ bao phủ tiêm chủng với MCV1 và MCV2 bắt buộc phải đạt 95% trở lên và được duy trì ở cấp quốc gia và địa phương. Trong khí đó, phạm vi phủ sóng của MCV1 đã bị trì trệ trên toàn cầu trong hơn một thập kỷ ở mức từ 84 - 85%. Mức độ phủ sóng của MCV2 đã tăng đều đặn nhưng hiện chỉ ở mức 71%...

Những con số báo động này cảnh báo rằng, với đại dịch COVID-19 đang chiếm lĩnh các hệ thống y tế trên toàn thế giới, chúng ta không thể rời mắt khỏi các căn bệnh chết người khác như bệnh sởi. Bệnh sởi hoàn toàn có thể phòng ngừa được khi chúng ta đã có một loại vắc-xin bảo vệ mạnh mẽ, an toàn và hiệu quả...

Tiêm phòng là cách tốt nhất để ngăn ngừa mắc và tử vong do sởi.

Không được làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng bệnh sởi

Mặc dù các trường hợp mắc bệnh sởi được báo cáo thấp hơn vào năm 2020, nhưng những nỗ lực cần thiết để kiểm soát COVID-19 đã dẫn đến sự gián đoạn trong tiêm chủng và làm tê liệt các nỗ lực ngăn chặn và giảm thiểu bùng phát bệnh sởi. Trong số các quốc gia có các chiến dịch theo kế hoạch năm 2020 bị hoãn lại, chỉ có 8 quốc gia (Brazil, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia, Nepal, Nigeria, Philippines và Somalia) tiếp tục các chiến dịch của họ sau những lần trì hoãn ban đầu.

Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF cho biết: Trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng COVID-19, thế giới đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng bệnh sởi và nó vẫn chưa biến mất. Trong khi các hệ thống y tế đang căng mình bởi đại dịch COVID-19, chúng ta không được để cuộc chiến chống lại một căn bệnh chết người này phải trả giá bằng cuộc chiến chống lại căn bệnh khác. Điều này có nghĩa là cần phải đảm bảo các nguồn lực để tiếp tục các chiến dịch tiêm chủng cho tất cả các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin, ngay cả khi đại dịch COVID-19 đang gia tăng...

Ứng phó toàn cầu

Các đối tác tiêm chủng toàn cầu đang thu hút các nhà lãnh đạo và các chuyên gia y tế công cộng ở các quốc gia bị ảnh hưởng và có nguy cơ mắc bệnh để đảm bảo rằng vắc-xin sởi luôn sẵn có và được phân phối an toàn, đồng thời những người chăm sóc bệnh nhân hiểu được lợi ích cứu sống của vắc-xin. Vào ngày 6/11/2020, WHO và UNICEF đã ban hành lời kêu gọi khẩn cấp về hành động phòng chống và ứng phó với dịch bệnh sởi và bại liệt.

Tiến sĩ Robert Linkins, Chủ tịch Nhóm Quản lý Sáng kiến Sởi & Rubella cho biết: Virus sởi dễ dàng tìm đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn không được bảo vệ vì nó rất dễ lây lan. Những nỗ lực chung của chúng tôi để trẻ em tiếp cận với vắc-xin ngay bây giờ, sẽ cứu được nhiều mạng sống.

Sáng kiến Sởi & Rubella (M&RI), bao gồm Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ, Tổ chức Liên hợp quốc, CDC Hoa Kỳ, UNICEF và WHO và các đối tác tiêm chủng toàn cầu như GAVI, Liên minh Vắc-xin, Quỹ Bill và Melinda Gates và các tổ chức khác, đang hoạt động để giải quyết cuộc khủng hoảng bệnh sởi hiện nay và đảm bảo rằng các nguồn lực được bố trí để giải quyết tình trạng chậm trễ tiêm chủng - đối với bệnh sởi và tất cả các loại vắc-xin - ở mọi khu vực trên thế giới. Một chiến lược táo bạo do M&RI đưa ra, Khung chiến lược Sởi & Rubella 2021 - 2030, sẽ giúp giải quyết những đảo ngược trong tiến trình loại trừ bệnh sởi trên toàn cầu bằng cách tăng cường mạnh mẽ hệ thống tiêm chủng quốc gia, có thể tiếp cận và bảo vệ trẻ em. Theo đó sẽ tập trung vào việc tăng cường cung cấp tất cả các loại vắc-xin định kỳ, đồng thời phát hiện và ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với các đợt bùng phát bệnh sởi.

COVID-19 đã làm giảm tỷ lệ tiêm chủng, dẫn đến tăng nguy cơ bùng phát dịch sởi. Đây là lý do tại sao các quốc gia cần khẩn trương ưu tiên tiêm chủng bắt kịp bệnh sởi thông qua các dịch vụ thông thường để giảm thiểu nguy cơ bùng phát và đảm bảo không có trẻ em được tiêm phòng đầy đủ. TS. Seth Berkley, Giám đốc điều hành của GAVI, Liên minh Vắc-xin nhấn mạnh.

Dương Sơn

((Theo WHO 11/2020))