Cảnh báo ''doanh nghiệp ma'' và hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp
Theo Cục Thuế Đồng Nai, hóa đơn, chứng từ sẽ được lưu lại ít nhất 10 năm và cơ quan thuế có đủ công cụ để truy vết sai phạm, nên hành vi thành lập ''doanh nghiệp ma'' để mua bán hóa đơn hay các hành vi vi phạm liên quan đến thuế giá trị gia tăng sớm muộn đều bị phát hiện.
Dấu hiệu nhận diện ''doanh nghiệp ma''
Nhằm cảnh báo hành vi thành lập ''doanh nghiệp ma'', đồng thời khuyến cáo người nộp thuế không sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, Cục Thuế Đồng Nai mới đây đã có thông tin cảnh báo đến người nộp thuế những thủ đoạn, hậu quả pháp lý đối với việc mua, bán, sử dụng hóa đơn không hợp pháp; đồng thời, hướng dẫn người nộp thuế nhận diện “doanh nghiệp ma” sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
Theo đó, dấu hiệu nhận diện đầu tiên là thông qua loại hình kinh doanh. Các ''doanh nghiệp ma'' thường chọn đăng ký kinh doanh dưới hình thức công ty TNHH hoặc công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân, bởi việc thành lập một công ty mới khá dễ dàng, thủ tục đăng ký đơn giản, nhanh chóng, vô hình chung tạo nên một lỗ hổng lớn liên quan đến việc quản lý, giám sát hoạt động của doanh nghiệp.
''Doanh nghiệp ma'' thường đăng ký địa chỉ giao dịch tại các trung tâm, văn phòng ảo hoặc thậm chí những địa chỉ không tồn tại nhằm dễ dàng né tránh hoạt động kiểm tra thực tế của cơ quan chức năng và bỏ trốn ngay khi bị phát hiện. Địa điểm đăng ký cũng có thể ở các khu vực có điều kiện dân trí không cao, thuê trụ sở trong thời gian ngắn và thời gian hoạt động cũng thường khá ngắn.
Thực tế cho thấy đã có rất nhiều trường hợp thành lập doanh nghiệp chỉ để mua bán hóa đơn bất hợp pháp, gây áp lực cho cơ quan thuế trong công tác quản lý hóa đơn, chứng từ, đồng thời làm ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước.
Dấu hiệu nhận biết kế tiếp là thông qua ngành nghề kinh doanh. Các ''doanh nghiệp ma'' thường đăng ký với cơ quan quản lý các ngành nghề về dịch vụ tổng hợp, kinh doanh thương mại, hoặc những ngành nghề không phải đăng ký vốn pháp định, phải được cấp chứng chỉ nghề nghiệp (bất động sản, du lịch…).
''Dấu hiệu nhận biết nữa là thường yêu cầu thực hiện giao dịch bằng tài khoản ngân hàng do cá nhân đứng tên, hoặc tiền mặt hoặc chuyển khoản “lòng vòng” qua nhiều bên trung gian, nhằm che giấu việc mua bán hóa đơn…'' – thông báo cảnh báo từ cơ quan thuế Đồng Nai nêu rõ.
Có thể phạt tù lên đến 7 năm
Số liệu thống kê của Cục Thuế Đồng Nai cho thấy, trong năm 2023, các cơ quan thuế trên địa bàn đã hoàn tất hồ sơ và chuyển sang cơ quan điều tra 3 doanh nghiệp có dấu hiệu gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng với số tiền khoảng 700 tỷ đồng.
Hình thức vi phạm là sử dụng hóa đơn đầu vào các lĩnh vực như thiết bị điện, nông sản, hạt nhựa, dây nhựa... Cơ quan thuế cũng phát hiện và xử lý kịp thời hành vi sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng đầu vào không hợp pháp của hàng chục doanh nghiệp nhằm trục lợi tiền hoàn thuế.
Trước đó, Tổng cục Thuế đã công bố danh sách hơn 520 doanh nghiệp rủi ro về hóa đơn. Vì thế, khi phát hiện doanh nghiệp trên địa bàn quản lý đã sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp thuộc 520 doanh nghiệp này, cơ quan thuế đã yêu cầu doanh nghiệp phải giải trình rõ việc sử dụng hóa đơn để tính vào chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp, khấu trừ thuế gia trị gia tăng, hoặc hoàn thuế giá trị gia tăng, nhằm hợp thức hàng hóa mua trôi nổi, buôn lậu.
Ông Trần Quảng Ninh - Trưởng phòng Tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế, Cục Thuế Đồng Nai cho biết, việc mua bán hóa đơn bất hợp pháp không chỉ gây áp lực cho cơ quan quản lý nhà nước về thuế, mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, cụ thể là hành vi trốn thuế. Khi bị phát hiện, ngoài xử lý vi phạm hành chính, theo quy định tại Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2017, tội trốn thuế có hình phạt cao nhất là 7 năm tù giam và phạt tiền đến 4,5 tỷ đồng…
Theo chia sẻ của giám đốc một doanh nghiệp mới thành lập tại TP. Biên Hòa, bản thân thường xuyên nhận được các cuộc điện thoại mời gọi mua hóa đơn giá trị gia tăng. Dù tình trạng nhắn tin, điện thoại, gửi email mời gọi mua bán hóa đơn đầu vào để trục lợi tiền thuế đã giảm so với năm 2023, nhưng việc rao bán vẫn tồn tại, gây phiền hà cho doanh nghiệp.