Cảnh báo nguy hiểm từ trào lưu tự kê đơn thuốc bằng AI

Những ngày gần đây, mạng xã hội lan truyền hình ảnh người dân cầm điện thoại hiển thị đoạn hội thoại với “ChatGPT”, trong đó liệt kê danh sách thuốc điều trị các triệu chứng như ho, nghẹt mũi, chảy nước mũi… Nhiều người sau đó mang danh sách này đến nhà thuốc để mua.

Hiện tượng này khiến giới chuyên môn lo ngại về xu hướng “tự kê đơn bằng trí tuệ nhân tạo (AI)”, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe người dùng nếu sử dụng sai thuốc hoặc không được chẩn đoán chính xác.

Bác sĩ cảnh báo nguy cơ dùng thuốc sai từ “đơn AI”

Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam cho biết trong hình ảnh lan truyền, chỉ cần người dùng mô tả vài triệu chứng như ho, sổ mũi, nghẹt mũi… là AI đã gợi ý một danh sách thuốc, trong đó có cả thuốc chứa corticoid.

“Người dùng có thể thấy triệu chứng giảm sau khi uống, nhưng nếu bệnh do vi khuẩn hoặc virus khác mà không được chẩn đoán đúng, việc không dùng kháng sinh hoặc dùng sai thuốc có thể khiến bệnh tiến triển nặng, dẫn đến viêm phổi hoặc viêm hô hấp nặng”, bác sĩ Mạnh cảnh báo.

Hình ảnh dùng Chat GPT kê đơn thuốc lan truyền mạng xã hội

Theo bác sĩ Mạnh, điều đáng lo hơn là AI không thể đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của người dùng như bác sĩ ngoài đời thực. Công cụ này không biết người dùng có bệnh gan, thận, tiểu đường hay đang mang thai hay không.

“Nếu bệnh nhân suy gan, suy thận mà lại dùng thuốc chống viêm hoặc kháng histamin mạnh, nguy cơ suy đa tạng, thậm chí tử vong hoàn toàn có thể xảy ra”, bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.

Ngoài ra, bác sĩ cũng lưu ý rằng một số phản ứng như hắt hơi, chảy nước mũi hay tăng tiết dịch thực chất là phản xạ sinh lý giúp cơ thể tống vi khuẩn và dị vật ra ngoài. Việc lạm dụng thuốc làm giảm tiết dịch, ức chế phản ứng viêm có thể khiến virus và vi khuẩn sinh sôi mạnh hơn, khiến bệnh nặng lên sau khi triệu chứng ban đầu tạm thời giảm bớt.

“Đơn thuốc của AI” và vấn đề tuân thủ quy định bán thuốc

Bác sĩ Mạnh cho rằng nếu nhà thuốc bán thuốc theo “đơn AI” như trong hình ảnh được chia sẻ là không đúng quy định. “Không có bác sĩ nào kê đơn mà không biết bệnh nhân bao nhiêu tuổi, cân nặng thế nào, hay tiền sử bệnh lý ra sao. Còn AI chỉ dựa vào vài dòng mô tả – liệu có thể đảm bảo chính xác được không?”, bác sĩ Mạnh đặt vấn đề.

Trên thực tế, việc dùng ChatGPT như một “bác sĩ ảo” không phải hiếm. Mới đây, một người đàn ông 60 tuổi ở Mỹ suýt mất mạng sau khi làm theo hướng dẫn từ ChatGPT - thay muối ăn (natri clorua) bằng natri bromide trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày.

Theo hướng dẫn mà người đàn ông này hiểu, natri bromide được xem là chất thay thế cho muối ăn. Tuy nhiên, đây là hợp chất từng được dùng trong y học đầu thế kỷ 20 và đã bị loại bỏ do độc tính cao khi tiêu thụ ở liều lớn. Người đàn ông này đã dùng chất này suốt ba tháng sau khi mua qua mạng.

Sau một thời gian, sức khỏe ông xấu đi nhanh chóng, phải nhập viện cấp cứu. Ban đầu, ông còn nghi ngờ bị hàng xóm đầu độc, khiến việc chẩn đoán gặp khó khăn. Sau khi xét nghiệm, bác sĩ xác định ông bị ngộ độc bromide.

Các chuyên gia khuyến cáo, AI có thể được sử dụng như công cụ tra cứu thông tin sức khỏe hoặc giúp người dân hiểu rõ hơn về triệu chứng, bệnh lý. Tuy nhiên, AI không có khả năng chẩn đoán lâm sàng và không thể thay thế vai trò kê đơn của bác sĩ.

Người dân chỉ nên xem đây là công cụ hỗ trợ, giúp đặt câu hỏi đúng hơn khi đi khám bệnh, không nên coi là “bác sĩ ảo” để tự điều trị.

Nguyễn Hà/VOV.VN