Cảnh báo từ giới chuyên gia: Mọi mã hóa tài chính châu Á có thể bị phá vỡ chỉ trong vài giờ

Máy tính lượng tử có khả năng phá vỡ mật mã khóa công khai hoặc hệ thống bảo mật của các mã thông báo kỹ thuật số như bitcoin. Ảnh: Shutterstock.

Hàng loạt hệ thống tài chính tại châu Á, bao gồm cả các nền tảng xử lý giao dịch được xem là bảo mật nhất, đang đứng trước nguy cơ bị gián đoạn do sự phát triển của điện toán lượng tử, theo nhận định của giới lãnh đạo ngành.

Hiện nay, chỉ một số ít nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore đã bắt đầu triển khai các chiến lược nhằm bảo vệ hạ tầng tài chính, trong khi phần lớn các tổ chức còn lại trong khu vực vẫn ở giai đoạn chuẩn bị sơ sài. Sự chậm trễ này khiến họ trở thành những mục tiêu dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng sử dụng công nghệ lượng tử trong tương lai.

Mối đe dọa này xuất hiện trong bối cảnh ví điện tử và hệ thống thanh toán thời gian thực đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống tài chính khu vực. Điện toán lượng tử – lĩnh vực xử lý dữ liệu dựa trên nguyên lý cơ học lượng tử – có khả năng giải các bài toán cực kỳ phức tạp chỉ trong vài phút hoặc vài giờ, trong khi máy tính cổ điển có thể cần tới hàng nghìn năm để đạt kết quả tương tự.

Công nghệ này mở ra bước tiến vượt bậc cho khoa học, từ việc rút ngắn thời gian nghiên cứu thuốc, mô phỏng khí hậu cho đến thúc đẩy các lĩnh vực nghiên cứu mũi nhọn. Tuy nhiên, đi kèm với đó là một mặt trái đầy rủi ro: khả năng phá vỡ các mã hóa khóa công khai và hệ thống bảo mật của tiền mã hóa như bitcoin.

“Hệ thống tài chính châu Á đang đối mặt với một mối đe dọa mang tính sinh tồn, xuất phát từ khả năng của điện toán lượng tử trong việc phá vỡ các giao thức mã hóa khóa công khai – công nghệ hiện đang là xương sống cho chữ ký số và các kênh truyền thông bảo mật”, Anndy Lian, cố vấn blockchain thuộc một tổ chức liên chính phủ, hiện đang công tác tại Singapore, nhận định.

Theo giới chuyên gia, khi những máy tính lượng tử đủ mạnh xuất hiện – điều được dự đoán có thể xảy ra trong vòng 5 đến 10 năm tới – chúng sẽ có khả năng tấn công dữ liệu tài chính được lưu trữ, giả mạo danh tính số và thậm chí làm gián đoạn hệ thống thanh toán liên ngân hàng.

Những gián đoạn như vậy, ông Lian cảnh báo, “có thể làm lung lay niềm tin vào toàn bộ hệ sinh thái tài chính số”.

“Ngay tại khu vực ASEAN, nơi tốc độ phổ cập thanh toán số đang tăng nhanh, việc thiếu vắng hạ tầng bảo mật an toàn trước điện toán lượng tử khiến hàng nghìn tỷ giao dịch có nguy cơ bị lộ thông tin”, ông nói. “Hơn nữa, tính liên thông chặt chẽ giữa các thị trường tài chính châu Á đồng nghĩa rằng một lỗ hổng bảo mật tại một quốc gia có thể kéo theo hiệu ứng dây chuyền lan rộng ra toàn khu vực”.

Thanh toán kỹ thuật số được chấp nhận tại một nhà hàng địa phương ở Malaysia. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc thiếu cơ sở hạ tầng an toàn lượng tử ở ASEAN, nơi việc áp dụng thanh toán kỹ thuật số đang tăng tốc, khiến các giao dịch dễ bị tổn thương. Ảnh: Shutterstock.

Theo các nhà phân tích, châu Á – Thái Bình Dương đang nổi lên như thị trường phát triển nhanh nhất thế giới về điện toán lượng tử, được thúc đẩy bởi chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ các chính phủ, nguồn vốn đầu tư khổng lồ cùng tốc độ chuyển đổi số nhanh tại những nền kinh tế chủ chốt như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ.

Tuy nhiên, ông Lian lưu ý rằng khung pháp lý của nhiều quốc gia vẫn chưa theo kịp đà tiến của công nghệ, và khu vực vẫn thiếu một chiến lược phối hợp tổng thể nhằm ứng phó với những rủi ro mới nổi này.

Một số ngân hàng hàng đầu châu Á như HSBC, DBS Bank, OCBC và UOB đã bắt đầu triển khai các chương trình thử nghiệm điện toán lượng tử, hướng đến mục tiêu vừa củng cố an ninh mạng, vừa khám phá tiềm năng ứng dụng công nghệ này trong giao dịch, quản trị rủi ro và phát hiện gian lận, theo giới trong ngành.

Bà Alexandra Beckstein, Giám đốc điều hành QAI Ventures – quỹ đầu tư toàn cầu chuyên về công nghệ lượng tử, gần đây đã mở văn phòng tại Singapore – nhận định rằng việc ứng dụng điện toán lượng tử trong doanh nghiệp và các lĩnh vực kinh tế khác nhiều khả năng sẽ trở nên phổ biến từ thập niên 2030.

Nỗi lo về an ninh mạng đang bao trùm các ngân hàng châu Á khi họ nhận ra rằng trong kỷ nguyên lượng tử sắp tới, những tường thành bảo mật quen thuộc như mật khẩu có thể sẽ không còn an toàn.

“Bất kỳ ai cũng có thể xâm nhập hệ thống, và điều đó, tất nhiên, sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho thị trường vốn”, bà Beckstein cảnh báo.

Bà dự đoán rằng toàn bộ dữ liệu đang được lưu trữ hiện nay có thể bị giải mã ngay từ đầu thập niên 2030: “Mọi dữ liệu được tạo ra ngày hôm nay đều đang nằm trong vùng nguy cơ. Việc công nghệ lượng tử chưa chính thức bùng nổ không có nghĩa chúng ta đang an toàn”.

Bà cho biết, nhiều ngân hàng hiện đang triển khai các thuật toán mã hóa truyền thống nhằm tăng cường khả năng chống lại các cuộc tấn công của máy tính lượng tử.

Các chuyên gia trong ngành cảnh báo rằng, mặc dù nhận thức về mối đe dọa lượng tử đang gia tăng, việc triển khai các biện pháp bảo mật trong khu vực vẫn thiếu đồng bộ và mất cân đối.

“Châu Á có những điểm sáng, nơi các cơ quan quản lý và doanh nghiệp đã bắt đầu thử nghiệm các biện pháp bảo mật an toàn lượng tử. Nhưng nhìn chung, mức độ sẵn sàng trên toàn khu vực vẫn còn ở giai đoạn sơ khai”, ông Raj Kapoor, nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Liên minh Blockchain Ấn Độ (India Blockchain Alliance), nhận định. Ông cho biết, đa số tổ chức tài chính trong khu vực mới chỉ bắt đầu giai đoạn nâng cao nhận thức.

Theo ông Kapoor, Singapore là quốc gia được đánh giá có mức độ chuẩn bị tốt nhất cho quá trình chuyển đổi sang điện toán lượng tử, trong khi Trung Quốc đại lục cũng đã đạt tiến triển đáng kể trong việc phát triển hạ tầng công nghệ. Ở Ấn Độ và Hong Kong, quá trình này đang có dấu hiệu khởi sắc, song mức độ sẵn sàng vẫn chênh lệch giữa các tổ chức và khu vực.

Tuy nhiên, ông Kapoor cho rằng mỗi thị trường lớn tại châu Á cần xây dựng một lộ trình rõ ràng để phát triển khuôn khổ chung, nhằm tránh một cuộc chuyển đổi đột ngột và hỗn loạn trong hệ thống.

Các chuyên gia nhiều lần kêu gọi khu vực cần tăng cường phối hợp chính sách an ninh mạng, bởi châu Á không chỉ là một trong những thị trường Internet phát triển nhanh nhất thế giới, mà còn đang nổi lên như điểm nóng của tội phạm mạng toàn cầu.

“Điện toán lượng tử sẽ không ngay lập tức rơi vào tay các nhóm tội phạm mạng ở Đông Nam Á – bởi công nghệ đó vẫn cần thêm nhiều năm nữa để đạt đến mức ứng dụng rộng rãi”, ông Anndy Lian nhận định. “Tuy nhiên, nó đang làm thay đổi căn bản toàn cảnh mối đe dọa an ninh mạng”.

Ông cảnh báo rằng các máy tính lượng tử quy mô lớn sẽ có khả năng giải mã khối lượng dữ liệu khổng lồ.

“Tội phạm mạng trong khu vực có thể không trực tiếp sử dụng máy tính lượng tử, nhưng chắc chắn sẽ khai thác chúng bằng cách sử dụng những dữ liệu đã bị giải mã bởi các tác nhân khác”, ông Lian nói.

Theo SCMP

Nhật Anh