Cạnh tranh bằng 'tiền số'

Sử dụng tiền kỹ thuật số tại một siêu thị ở Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là đồng tiền ảo được chính phủ Trung Quốc bảo trợ nhằm truy vết tất cả sự luân chuyển của dòng tiền. Ví dụ, nhà nước sẽ biết tất cả thông tin chi tiết về hoạt động mua bán của từng cá nhân, FXStreet nhận định. Đồng tiền này sẽ không kết nối với hệ thống tài chính toàn cầu mà đồng đô la Mỹ đang đóng vai trò thống trị.

Mục đích chính của kế hoạch này là giành quyền kiểm soát tập trung hơn và thay thế một số lượng tiền mặt và tiền xu trong lưu thông, CNBC viết. Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số cũng được đánh giá là cách nhanh hơn và rẻ hơn để thực hiện các giao dịch trong nước và quốc tế.

Hàng ngàn người đã được lựa chọn ngẫu nhiên để sử dụng đồng nhân dân tệ tại các cửa hàng trực tuyến và ngoại tuyến bằng một ứng dụng (app), theo Wall Street Journal.

Các thương hiệu đồ ăn và đồ uống như Starbucks và McDonald’s được nói là đã nhanh chóng chấp nhận loại tiền mới tại các điểm bán hàng ở Trung Quốc.

Trung Quốc là nước thứ hai và là nền kinh tế lớn đầu tiên đưa đồng tiền kỹ thuật số vào sử dụng. Quốc gia đầu tiên làm điều này là Bahamas. Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ được phân phối bằng hệ thống hai lớp. Nó sẽ được chuyển cho các ngân hàng thương mại để các ngân hàng này chuyển đến người tiêu dùng.

PBOC cũng gợi ý rằng cấu trúc hai lớp có thể “đề phòng tình trạng phi trung gian trong lĩnh vực tài chính” vì ngân hàng trung ương sẽ không cạnh tranh với các ngân hàng thương mại.

Tiền kỹ thuật số được lưu trong không gian mạng. Nó có thể được tích lũy trong thẻ hoặc điện thoại di động. Trên đồng tệ ảo này cũng có hình cố chủ tịch Mao Trạch Đông giống như tiền giấy. Khi tiêu loại tiền này, người dùng không cần kết nối internet.

Tác động sâu rộng

Một số nhà quan sát cho rằng đồng tệ ảo có thể đe dọa tương lai của đồng đô la Mỹ.

John Lipsky, cựu chuyên gia của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nói với Wall Street Journal: “Bất kỳ thứ gì đe dọa đồng đô la cũng sẽ là vấn đề an ninh quốc gia. Nó sẽ đe dọa đồng đô la trong dài hạn”. Bài viết cho rằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số có thể làm rung chuyển một trụ cột của sức mạnh Mỹ”. Jerome Powell, chủ tịch Cục Dữ trữ liên bang Mỹ, đã nói trước Quốc hội Mỹ rằng cơ quan này đang xem xét vấn đề một cách cẩn thận. Đây là “công việc ưu tiên cao của chúng tôi”, ông Powell nói.

Bitcoin và các đồng tiền kỹ thuật số khác như Ethereum, XRP, Cardano và Litecoin không được các ngân hàng trung ương hậu thuẫn. Các đồng tiền kỹ thuật số nói chung được tạo ra để tránh sự kiểm soát của chính phủ và tránh tình trạng lạm phát.

Tính ẩn danh khiến Bitcoin trở nên hấp dẫn với nhiều người ủng hộ tiền kỹ thuật số. Nhưng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số chủ ý phá hỏng tính ẩn danh của người dùng. Tuy nhiên, đồng tiền ảo này sẽ tránh được hệ thống tài chính hiện tại của thế giới, tránh những biện pháp trừng phạt quốc tế như Iran và Triều Tiên đang phải hứng chịu.

Nga được nói là cũng đang phát triển đồng rúp kỹ thuật số. Năm 2018, Financial Times đưa tin rằng ông Sergi Glazyev, một trong những cố vấn hàng đầu của Tổng thống Vladimir Putin, từng nói: “Đồng rúp kỹ thuật số phù hợp với chúng ta trong những hoạt động nhạy cảm đại diện cho nhà nước. Chúng ta có thể lập tài khoản với tất cả các đối tác trên thế giới mà không lo bị trừng phạt”.

Là nước cung cấp đồng đô la cho các ngân hàng khắp thế giới, Mỹ yêu cầu cung cấp thông tin các giao dịch tiền tệ lớn. Điều này cho phép Washington đóng băng tài khoản của các quốc gia, thể chế và cá nhân bị Washington đưa vào danh sách đen. Những người chỉ trích cho rằng cách làm này là “vũ khí hóa đồng đô la Mỹ”.

Ở trong nước, đồng tệ ảo cho phép chính phủ Trung Quốc theo dõi các giao dịch tài chính của người dân theo thời gian thực, tạo nên cách thức hiệu quả để thực thi hệ thống “uy tín xã hội” mà Bắc Kinh sử dụng để hạn chế các cá nhân bị chấm điểm thấp tham gia một số hoạt động, như đi máy bay.

Thu Loan