Cao Bằng: Làng đá Khuổi Ky thoát nghèo nhờ phát triển du lịch cộng đồng

Làng đá cổ 400 năm tuổi Khuổi Ky có 16 hộ, 100% là người dân tộc Tày sinh sống. Ngôi làng trải rộng khoảng 1ha, cách khu du lịch thác Bản Giốc và động Ngườm Ngao 2km.

Những ngôi nhà có phong cách độc đáo.

Điểm độc đáo ở Khuổi Ky là những ngôi nhà sàn làm bằng đá, lợp ngói âm dương có tuổi đời hàng trăm năm, tựa lưng vào núi và hướng mặt về dòng suối Khuổi Ky trong xanh.

Những ngôi nhà sàn đá này được xây dựng từ khoảng năm 1594 – 1677, từ thời nhà Mạc lên vùng đất Cao bằng để xây dựng thành quách.

Bởi thế, ngôi làng đá Khuổi Ky ẩn chứa trong mình kho tàng tri thức bản địa độc đáo, tạo nên nét đặc trưng riêng có, đó là sự dung dị, hoài cổ như thể thời gian đã ngưng đọng sau bao thăng trầm của lịch sử...

Căn phòng độc đáo tựa vào núi đá vôi của gia đình anh Triệu Ích Sỹ được nhiều du khách thích thú trải nghiệm. (Ảnh: Đỗ Tươi)

Đẩy mạnh phát triển mô hình du lịch cộng đồng

Tận dụng lợi thế về cảnh sắc thiên nhiên và nét văn hóa đặc trưng vốn có, việc phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc đang được địa phương đặc biệt chú trọng.

Mô hình trải nghiệm homestay tại ngôi làng đang nhận được nhiều sự quan tâm của du khách trong nước và quốc tế. Khách du lịch khi tới đây sẽ được khám phá, sinh hoạt theo văn hóa người Tày trong nhà sàn đá cùng nhiều hoạt động hấp dẫn khác.

Ngôi làng đá Khuổi Ky nhìn từ trên cao và lợp ngói âm dương có tuổi đời hàng trăm năm đã trở thành điểm độc đáo thu hút khách du lịch.

Vợ chồng anh Triệu Ích Sỹ - chị Lý Thị Điệp là những người tiên phong làm du lịch cộng đồng tại Khuổi Ky. Năm 2016 vợ chồng anh Sỹ làm homestay đầu tiên, vừa làm vừa học, anh Sỹ có lên Hà Giang để học cách người dân ở Hoàng Su Phì làm du lịch. Đến năm 2021 vợ chồng anh xây dựng thêm homestay thứ 2 lấy tên Yến Nhi 2 với 17 phòng và một nhà sàn có thể đón 25 - 30 khách ở tập thể.

Tận dụng địa thế độc đáo của homestay - lưng tựa núi, mặt hướng về suối, vợ chồng anh đã xây dựng được một vài căn phòng đặc biệt, bởi 1 mặt của căn phòng là vách núi đá nhô ra, các mặt còn lại xây dựng bằng đá, cửa sổ nhìn ra sân chung.

“Căn phòng có đầy đủ tiện nghi với nhà vệ sinh khép kín, điều hòa, tủ quần áo, wifi miễn phí... với chi phí 800 - 1 triệu đồng/đêm. Căn phòng này được nhiều du khách yêu thích vì sự mới lạ, độc đáo. Họ tìm tới đây để trải nghiệm ngủ trong hang động sẽ ra sao..."

Cùng với việc từng bước cải thiện chất lượng dịch vụ, gia đình anh Triệu Ích Sỹ còn chú trọng quảng bá homestay trên các nền tảng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok, liên kết với các nền tảng du lịch lớn như Booking, Agoda... để giới thiệu homestay của gia đình.

Chia sẻ với Báo điện tử VTC News, ông Lương Văn La, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng cho biết, Khuổi Ky có nhiều địa điểm du lịch đẹp, vừa có giá trị về mặt lịch sử, còn là nơi lưu giữ các phong tục tập quán của người dân nơi đây, tiềm năng du lịch ở Khuổi Ky vẫn còn rất dồi dào, do đó cần được khai thác, phát huy đúng hướng.

Chị em phụ nữ ở Khuổi Ky duy trì các câu lạc bộ hát Then, đàn tính. (Ảnh: Tày's homestay)

Từ năm 2016, làng đá Khuổi Ky trở thành làng du lịch, được chính quyền các cấp quan tâm đầu tư, hướng dẫn cách làm. Những homestay đầu tiên bắt đầu mọc lên để đón khách. Người làng Khuổi Kỵ vừa làm, vừa học. Những ngày không có khách, bà con vẫn lo việc đồng áng, duy trì nếp sinh hoạt thường nhật. Có khách tìm đến thì cả làng đều sẵn sàng tâm thế đón khách như đón người thân ở xa mới về.

Thời gian tới, huyện Trùng Khánh sẽ tập trung đẩy mạnh xúc tiến quảng bá, cải thiện hạ tầng cơ sở, đặc biệt là giao thông.

Công tác vệ sinh môi trường cũng cần được chú trọng, như việc thu gom rác thải, vận động người dân thay đổi nhận thức, di dời gia súc ra khỏi gầm nhà sàn, nơi ở. Trong phát triển du lịch, người dân cần tuân thủ về quy hoạch, gìn giữ cảnh quan, gìn giữ kiến trúc so với nguyên gốc ban đầu.

Ông Lương Văn La, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. (Ảnh: Thanh Tùng)

Ông Lương Văn La chia sẻ: “Nếu phát triển du lịch không gắn với giá trị văn hóa bản địa hay kiến trúc của từng vùng miền, gắn với thiên nhiên thì chắc chắn sẽ không mang được tính bền vững”. Do đó, huyện đã và đang tiếp tục mở các lớp tập huấn nâng cao nhận thức cộng đồng gắn với gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn.

Song song đó, cần phát triển thêm các sản phẩm du lịch mới như du lịch trải nghiệm trên sông Quế Sơn gắn với giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc; xây dựng ban quản lý giám sát mô hình du lịch cộng đồng đã được hình thành, tổ chức định hướng, tập huấn nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân tham gia phát triển du lịch.

Phát triển du lịch cộng đồng đã thay đổi cuộc sống của người dân Khuổi Ky. Bà con có thêm sinh kế, thu nhập ổn định, không còn cảnh chạy ăn từng bữa như thuở trước. Nhiều gia đình đã thoát nghèo, cuộc sống ổn định hơn.

Du khách từ mọi miền tổ quốc đã tìm về Khuổi Ky để trải nghiệm cảnh đẹp và con người nơi đây.

Đỗ Tươi