Cập nhật chính sách tiền tệ Việt Nam và thế giới

Ảnh minh họa.

Trong báo cáo chiến lược thị trường chứng khoán tuần 25/8 - 29/8, Chứng khoán BIDV (BSC) đã cập nhật về chính sách tiền tệ thế giới và Việt Nam đến tháng 8/2025.

Tại Mỹ, sự phân hóa về quan điểm điều hành chính sách tiền tệ không chỉ đến từ Tổng thống Donald Trump (ủng hộ hạ lãi suất) và Cục dự trữ Liên bang Mỹ - Fed (nghiêng về mục tiêu ổn định lạm phát) mà còn diễn ra trong chính nội bộ cơ quan này.

Trong biên bản FOMC của Fed tháng 7, đa số quan chức cơ quan này vẫn nghiêng về cứng rắn, xem rủi ro lạm phát tăng nghiêm trọng hơn rủi ro thất nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thuế quan nhập khẩu đã có hiệu lực. Tuy nhiên, thiểu số (2 quan chức) nghiêng về nới lỏng.

Ngày 22/8 vừa qua, tại hội nghị kinh tế Jackson Hole, Chủ tịch Fed Powell đã lần đầu đưa ra quan điểm nới lỏng rõ ràng trong năm 2025. Ông cho rằng rủi ro dường như đang dịch chuyển, nhấn mạnh rủi ro tiêu cực đối với việc làm đang gia tăng và có thể dẫn tới việc Fed cần điều chỉnh chính sách tiền tệ, trong đó có khả năng hạ lãi suất trong tương lai gần.

Tại châu Âu, ECB dừng hạ lãi suất sau khi lạm phát đạt ngưỡng mục tiêu 2%.

Tại Trung Quốc, chính sách tiền tệ nới lỏng được duy trì để hỗ trợ nền kinh tế nội địa, giảm phụ thuộc vào bối cảnh bên ngoài.

Tại ASEAN, các quốc gia nhìn chung đang áp dụng chính sách tiền tệ nới lỏng. Cụ thể, Malaysia mới hạ lãi suất lần đầu trong tháng 7 vừa qua sau chu kỳ thắt chặt kéo dài từ tháng 5/2022 - tháng 5/2025. Philippines, Indonesia, Thái Lan lần lượt bắt đầu chu kỳ nới lỏng từ tháng 8, 9, 10/2024.

Diễn biến hạ lãi suất của các ngân hàng trung ương.

Tại Việt Nam, để phục vụ mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8,3 - 8,5% trong bối cảnh thương mại bị hạn chế do chính sách thuế quan Mỹ, Việt Nam vẫn duy trì các chính sách nới lỏng, trong đó bao gồm chính sách tiền tệ nới lỏng từ tháng 6/2023 đến giờ. Một số chính sách tiền tệ nới lỏng hiện tại có thể kể đến như:

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã liên tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay, nhất là với các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thông tư 23/2025/TT-NHNN (có hiệu lực từ ngày 01/10/2025) giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc từ tổ chức tín dụng yếu kém theo phương án được phê duyệt - giúp hỗ trợ thanh khoản và giảm chi phí tiền gửi dự trữ. BSC kì vọng 4 ngân hàng nhận chuyển giao giai đoạn trước là VCB, MBB, HDB, VPB sẽ được hưởng lợi từ việc giảm dự trữ bắt buộc, giải phóng khoảng 50.000 tỷ đồng vào nền kinh tế.

NHNN duy trì chính sách hỗ trợ thanh khoản VND cho các ngân hàng thông qua kênh OMOs (nghiệp vụ thị trường mở) với lãi suất thấp (4.0%/năm). Trong tháng 6 và tháng 7, NHNN đã bơm ròng 156.900 tỷ đồng qua OMOs.

NHNN xây dựng gói tín dụng khoảng 500.000 tỷ đồng (19 tỷ USD) với lãi suất ưu đãi nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng và công nghệ số.

Về dài hạn, để tiến đến mục tiêu tăng trưởng GDP 2 con số giai đoạn 2026-2030, hướng tới nhóm nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nhóm nước thu nhập cao vào năm 2045, Thủ tướng chỉ đạo thí điểm gỡ bỏ giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ năm 2026.

Diễn biến thị trường liên ngân hàng. Nguồn: BSC

Theo BSC, kết quả của chính sách tiền tệ nới lỏng là tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng cung tiền ở mức cao trong nhiều năm trở lại đây (tính đến giữa tháng 8 lần lượt tăng 9,64% so với đầu năm và tăng 7,5% so với đầu năm), tập trung vào các lĩnh vực được ưu tiên như nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Tuy nhiên song song với đó, tăng trưởng tiền gửi thấp trong môi trường lãi suất thấp (tính đến tháng 7 tăng 6,11% so với đầu năm), chênh lệch giữa tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng tiền gửi có xu hướng ngày càng mở rộng, tiềm tàng gây áp lực tăng lên mặt bằng lãi suất.

Bên cạnh đó, áp lực đối với chính sách tiền tệ hiện tại còn đến từ tỷ giá. Môi trường lãi suất thấp trong năm 2025 giúp tăng trưởng tín dụng, cung tiền cao nhưng đồng thời khiến tỷ giá liên tục lập đỉnh mới từ đầu năm đến giờ. Tính đến ngày 22/8/2025, USD/VND tăng 3,43% so với đầu năm. Để hạn chế đà tăng nóng của tỷ giá, NHNN đã thực hiện bơm hút nhịp nhàng trên OMOs, dù nhìn chung vẫn duy trì trạng thái bơm ròng.

Về lạm phát, BSC cho rằng không phải áp lực lớn đối với chính sách tiền tệ trong năm nay khi giá các hàng hóa trong nước như giá gạo, giá xăng dầu, giá gas, giá heo, chỉ số giá nhập khẩu… đang ở mức thấp và duy trì ổn định. Thêm vào đó, trung bình 7 tháng đầu năm, CPI tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước, còn xa mức mục tiêu 4,5%.

Đơn vị phân tích dự báo, NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để theo đuổi mục tiêu tăng trưởng trong năm nay, đồng thời kết hợp các biện pháp điều tiết trong trường hợp tỷ giá tăng nóng. Các biện pháp NHNN đã từng thực hiện có thể kể đến như bơm/hút trên OMOs, bán dự trữ ngoại hối...

Phạm Ngọc