Cắt giảm thủ tục hành chính khi đăng ký kết hôn, khai sinh: Người dân vui mừng, chính quyền trăn trở
Đơn giản hóa thủ tục hành chính, bãi bỏ yêu cầu về giấy xác nhận độc thân khi đăng ký kết hôn và giấy đăng ký kết hôn khi làm giấy khai sinh cho con mang lại niềm vui cho người dân. Tuy nhiên, chính quyền cơ sở trăn trở.
Nhiều người dân cho rằng, những thay đổi này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, công sức mà còn phản ánh bước tiến trong cải cách hành chính, hướng tới một nền hành chính công hiện đại.
Trước đây, để đăng ký kết hôn, các cặp đôi phải xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân từ địa phương cư trú. Đây được cho là một thủ tục mất nhiều thời gian và gây không ít khó khăn. Tương tự, khi làm giấy khai sinh cho con, địa phương yêu cầu phải xuất trình giấy đăng ký kết hôn của cha mẹ, khiến nhiều gia đình lâm vào tình huống trớ trêu khi chưa kịp hoàn tất thủ tục kết hôn.
Anh Hùng (37 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: "Trước kia, tôi mất cả tuần để xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân ở quê. Vì làm việc ở Hà Nội nên việc phải đi đi, về về chỉ để xin một tờ giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khiến tôi cảm thấy rất bực bội và mệt mỏi. Bây giờ không cần giấy đó nữa, có lẽ các cặp vợ chồng có thể làm thủ tục nhanh chóng chỉ trong một buổi sáng. Thủ tục để "dựng vợ, gả chồng" dường như được đơn giản hóa hơn rất nhiều".

Người dân vui mừng khi không còn thủ tục rườm rà đăng ký kết hôn và làm giấy khai sinh. Ảnh: Quỳnh Mai.
Tương tự, chị Trang Ngọc (29 tuổi, Hà Nội) cũng cho hay, cách đây 3 năm trước khi vợ chồng chị làm thủ tục đăng ký kết hôn, chồng chị (làm việc ở Hà Nội, quê Hà Giang) cũng phải xin nghỉ việc vài ngày để về quê xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân ở UBND xã. Việc này không chỉ làm ảnh hưởng đến công việc của chồng chị, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, vì từ Hà Nội đi Hà Giang rất xa, đường xá lại không dễ đi như các tỉnh đồng bằng khác.
"Ngày đó đúng là thấy lấy được nhau không phải là điều dễ dàng. Quê đã xa mà người làm thủ tục còn nghỉ ốm mất 2 ngày, xã vùng cao lại neo người, không ai làm cho… thực sự vô cùng mệt mỏi. Tôi thấy bỏ thủ tục này là hợp lý", chị Ngọc nói.
Chị Ngọc cũng cho biết thêm, sau khi đăng ký kết hôn, vợ chồng chị lại chật vật khi đi làm giấy khai sinh cho con. Giấy đăng ký kết hôn vợ chồng chị mang theo xuống Hà Nội, trong khi lại làm thủ tục khai sinh cho con ở Hà Giang. Không còn cách nào khác, chồng chị Ngọc lại phải từ Hà Giang đi Hà Nội để lấy Giấy đăng ký kết hôn, sau đó quay về Hà Giang làm khai sinh cho con.
"Với chính sách mới, người dân chúng tôi không còn phải lo lắng về những loại giấy tờ này. Việc đăng ký kết hôn giờ đây đơn giản hơn khi không còn cần giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Tương tự, khi làm giấy khai sinh, cha mẹ chỉ cần khai báo thông tin mà không bị ràng buộc bởi giấy chứng nhận kết hôn", anh Đức Anh (45 tuổi, Hà Nội) đồng tình.
Theo tìm hiểu của PV, không chỉ bỏ bớt các loại giấy tờ, nhiều địa phương còn ứng dụng công nghệ thông tin để rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ. Các thủ tục đăng ký kết hôn, khai sinh có thể thực hiện trực tuyến, giúp người dân dễ dàng nộp hồ sơ mà không phải đi lại nhiều lần.
Chị Ngọc Lan (32 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: "Tôi làm giấy khai sinh cho con hoàn toàn online. Chỉ cần khai thông tin chính xác là được duyệt ngay. Thật sự tiện lợi!".

Nhân viên bộ phận một cửa tại UBND xã, phường sẽ gặp khó khăn nếu không tra cứu được thông tin người dân do dữ liệu chưa cập nhật. Ảnh: Quỳnh Mai.
Chính quyền băn khoăn
Nói về vấn đề này, trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, lãnh đạo một xã ở ngoại thành Hà Nội cho rằng, việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính không chỉ giúp người dân thuận tiện hơn mà còn giảm tải áp lực cho các cơ quan chức năng. Nhờ cắt bỏ các giấy tờ không cần thiết, quy trình làm việc trở nên nhanh gọn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để làm được điều này, hệ thống công cần được liên kết chặt chẽ.
"Hệ thống công giữa các đơn vị chưa liên thông với nhau khiến các cán bộ làm ở bộ phận một cửa tại phường, xã sẽ rất vất vả. Nhiều khi thông tin cập nhật trên hệ thống online của xã, phường chưa đầy đủ, khiến việc xác nhận tình trạng hôn nhân trước khi đăng ký kết hôn hay giấy đăng ký kết hôn của cha mẹ khi làm giấy khai sinh cho con sẽ rất khó khăn.
Bởi vậy, để thuận tiện hơn cho người dân khi đi làm thủ tục và giảm tải áp lực cho các cơ quan chức năng thì rất cần sự liên thông giữa các đơn vị hành chính, thông tin dữ liệu cũng cần được cập nhật kịp thời", vị lãnh đạo xã cho hay.
Một vị lãnh đạo xã tại Yên Bái cũng chia sẻ, dù có nhiều thuận lợi, nhưng để tránh các hệ lụy tiêu cực, cơ quan chức năng cần có giải pháp kiểm soát phù hợp.
"Việc cắt giảm thủ tục hành chính là bước đi cần thiết nhằm tạo thuận lợi cho người dân. Tuy nhiên, để quy định mới phát huy hiệu quả, cần có các biện pháp hỗ trợ quản lý chặt chẽ, tránh phát sinh những rắc rối pháp lý trong tương lai", vị lãnh đạo xã nhấn mạnh.
Tại Công văn 481/BTP-HTQTCT năm 2025 thì Bộ Tư pháp đã hướng dẫn các Sở Tư pháp phối hợp với các Sở, ngành liên quan phổ biến, quán triệt nội dung của Nghị định 07/2025/NĐ-CP tới cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, trong đó tập trung lưu ý một số nội dung như sau:
Khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký khai sinh, cơ quan đăng ký hộ tịch không yêu cầu xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (nếu cha, mẹ trẻ đã đăng ký kết hôn, trừ trường hợp cha, mẹ trẻ là người nước ngoài); khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch không yêu cầu nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, Trích lục ghi chú ly hôn (đối với công dân Việt Nam) mà thực hiện tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của cha, mẹ trẻ, tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu đăng ký kết hôn trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh thông qua kết nối với Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Trường hợp không tra cứu được thông tin do dữ liệu chưa cập nhật, cơ quan đăng ký hộ tịch sẽ đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người yêu cầu thường trú hoặc nơi đã đăng ký kết hôn xác minh, cung cấp thông tin. Thời hạn xác minh là 3 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu.