Cầu nối 'mềm' thông qua ngoại giao đổi mới sáng tạo

Chia sẻ tại Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới sáng tạo 2025 (VIS 2025) diễn ra chiều 6/11 tại TP.HCM, ông Huỳnh Công Thắng - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc điều hành InnoLab Asia cho rằng: “Chúng ta đang bước vào giai đoạn mà ngoại giao và đổi mới gặp nhau, gọi chung là “ngoại giao đổi mới sáng tạo” - cầu nối mềm giữa quốc gia, doanh nghiệp và con người.

Theo ông Ted Osius – Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - ASEAN, nguyên Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, trong kỷ nguyên số, các quan hệ quốc tế không còn chỉ xoay quanh thương mại hay đầu tư, mà còn phải dựa trên khả năng chia sẻ tri thức, công nghệ và dữ liệu. Việc Việt Nam ban hành Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 lần lượt đặt khoa học – công nghệ và khu vực tư nhân ở trung tâm phát triển chính là “bước ngoặt chính sách” thể hiện rõ tư duy ấy.

Hai nhà ngoại giao kỳ cựu chia sẻ tại Hội nghị

Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ - Việt Nam Ivo Sieber, nguyên Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam nhấn mạnh thêm, ngoại giao quốc tế ngày nay không còn là việc của riêng chính phủ, mà là một hệ sinh thái hợp tác đa chủ thể, trong đó doanh nghiệp, viện nghiên cứu và xã hội dân sự đóng vai trò ngày càng lớn. Ví dụ mô hình Geneva Science and Diplomacy Accelerator (GESDA) – sáng kiến do Thụy Sĩ khởi xướng đã kết nối giới học thuật, doanh nghiệp và nhà nước để chuyển hóa tri thức khoa học thành giải pháp cho các vấn đề toàn cầu như một biểu tượng cho “ngoại giao đổi mới sáng tạo”.

Khách mời tham dự phiên chia sẻ

Ở góc nhìn khác, ông Ted Osius cho rằng, không có đổi mới nào có thể thành công nếu thiếu niềm tin. Đơn cử câu chuyện của Thụy Sĩ -một xã hội đa ngôn ngữ, đa văn hóa với 25% dân số là người nước ngoài nhưng Thụy Sĩ vẫn duy trì tính mở - nền tảng của niềm tin và khơi mở sự sáng tạo.

Với Việt Nam, ông Ted Osius khuyến nghị phải phát triển một hệ sinh thái đổi mới mở, nơi nhà nước, đại học và doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ. Việc Intel đã đào tạo hơn 60.000 kỹ sư Việt Nam, Qualcomm ươm tạo 50 startup và đóng góp 146 bằng sáng chế, Google cùng USAID triển khai chương trình “AI for All” đào tạo hàng chục nghìn kỹ sư và giảng viên... cho thấy, chỉ khu vực tư nhân mới làm được ở quy mô ấy nhưng họ cần sự đồng hành chính sách và niềm tin từ chính phủ.

Ngoại giao đổi mới sáng tạo không phải là thuật ngữ mới. Đó là tinh thần hợp tác chân thành, nơi niềm tin được tái tạo thông qua hành động, tri thức và lòng cởi mở. Và trong kỷ nguyên mà dữ liệu và công nghệ vượt qua mọi đường biên, chính “niềm tin số” ấy sẽ là nền tảng để thế giới tiếp tục gắn kết và phát triển bền vững.

Quan điểm của hai diễn giả Sieber và Ted Osius về phẩm chất cần có của nhà lãnh đạo trong thời đại niềm tin số:

Hồng Hải