Cầu nối thúc đẩy tình đoàn kết Việt Nam-Lào

Các sinh viên Lào đang học tập tại Khoa Công nghệ kỹ thuật ô-tô, Trường đại học Sư phạm kỹ thuật Vinh.

Ngoài học bổng toàn phần, Nghệ An còn ban hành nhiều chính sách hỗ trợ dành cho lưu học sinh Lào.

Mở rộng đối tượng đào tạo

Từ 34 sinh viên khóa đầu tiên đến từ các tỉnh Viêng Chăn, Xiêng Khoảng và Chăm Pa Xắc, sau hơn 20 năm, Trường đại học Vinh đã đào tạo hàng nghìn sinh viên, học viên Lào. Đây là một trong những cơ sở giáo dục có đông lưu học sinh Lào nhất cả nước. Hiện nay, nhiều sinh viên Lào theo học tại đây là con em của những người từng học ở Trường đại học Vinh và các trường đại học, cao đẳng khác ở Nghệ An.

Trong khi đó, với thế mạnh đào tạo các ngành kỹ thuật, những năm qua, Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh đã thu hút nhiều sinh viên Lào theo học theo diện hiệp định, học bổng tỉnh Nghệ An và học bổng của trường.

Phó Trưởng phòng Công tác sinh viên Phạm Thị Ngọc Lan cho biết, hiện trường đào tạo học viên đến từ 11 tỉnh của Lào. Nội dung đào tạo gồm: Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên, giảng viên các trường nghề; các ngành kỹ thuật như công nghệ kỹ thuật ô-tô, điện-điện tử, cơ khí… cùng các ngành kinh tế như quản trị kinh doanh, quản trị nhân lực, kế toán. Trường tổ chức đào tạo ở nhiều trình độ cao đẳng, đại học, liên thông và thạc sĩ.

Bắt đầu tuyển sinh lưu học sinh Lào từ năm học 2013-2014, đến nay trường đã có gần 400 em tốt nghiệp, 78 em đang theo học. Mỗi năm, trường tiếp nhận từ 15-25 lưu học sinh thuộc diện học bổng của tỉnh Nghệ An và đều cử đoàn công tác sang Lào để quảng bá, tuyển sinh cho năm học mới.

Sixiong Xay, sinh viên năm thứ tư Khoa Công nghệ kỹ thuật ô-tô, chia sẻ: “Bố mẹ em làm nông nghiệp, gia đình đông con cho nên cuộc sống rất vất vả. Các anh chị đều học ở trong nước, để được sang Việt Nam em đã phải nỗ lực rất nhiều trong học tập và cảm thấy rất tự hào. Những năm qua, em luôn nhận được sự quan tâm của thầy, cô giáo. Công nghệ kỹ thuật ô-tô là ngành có nhiều cơ hội việc làm, sau khi tốt nghiệp em sẽ trở về Lào để làm việc”. Angoun Xamonti, sinh viên Khoa Công nghệ thông tin cũng cho biết, sau khi ra trường sẽ xin vào làm việc tại một ngân hàng ở Viêng Chăn, nơi gia đình em đang sinh sống".

Thực hiện chủ trương triển khai mở rộng đào tạo đối với học sinh phổ thông, từ năm học 2023-2024, Nghệ An là tỉnh đầu tiên trong cả nước tổ chức tiếp nhận 31 lưu học sinh Lào của sáu tỉnh nước bạn (Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Bô Ly Khăm Xay, Viêng Chăn, Khăm Muộn, Sa Vẳn Na Khệt) sang học dự bị tiếng Việt và bổ trợ kiến thức trung học cơ sở trước khi học Chương trình phổ thông 2018 cấp trung học phổ thông.

Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông số 2 Nghệ An Hồ Quốc Việt cho biết: Việc học trung học phổ thông tại Nghệ An giúp lưu học sinh Lào phát triển năng lực tiếng Việt, phẩm chất và kỹ năng đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, đồng thời sớm trải nghiệm môi trường văn hóa Việt Nam. Đây cũng là nền tảng để nâng cao chất lượng học tập ở bậc đại học, giáo dục nghề nghiệp và sau đại học tại Việt Nam. Các em được bố trí ăn ở cùng học sinh Việt Nam, sinh hoạt theo nền nếp của trường. Với học sinh mới sang, nhà trường tổ chức đội tình nguyện hỗ trợ. Thuận lợi là các em cùng trang lứa; ngoài ra, một số học sinh Nghệ An sống ở khu vực biên giới có thể giao tiếp bằng tiếng Lào, giúp việc sinh hoạt, học tập của lưu học sinh thuận lợi hơn.

Soukthida Keosynuan, lớp phó học tập của lưu học sinh khóa 1 đến từ tỉnh Sa Vẳn Na Khệt chia sẻ niềm vui khi được nhà trường tổ chức đi thăm quê Bác Hồ và Ngã ba Đồng Lộc. Trong quá trình học tập, em và các lưu học sinh Lào luôn nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ bạn bè và các anh chị khóa trên. Soukthida mơ ước sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ trở thành sinh viên Trường đại học Y Hà Nội. “Để ước mơ này trở thành hiện thực, em biết bản thân mình phải nỗ lực rất nhiều”, em nói.

Nâng mức hỗ trợ

Hằng năm, trên cơ sở biên bản hợp tác giữa tỉnh Nghệ An với các tỉnh Lào giáp biên giới (Hủa Phăn, Xiêng Khoảng, Bôlykhămxay) và văn bản đề nghị của các tỉnh có quan hệ hợp tác truyền thống (Viêng Chăn, Khăm Muộn, Sa Vẳn Na Khệt, Xay Sổm Bun), Sở Ngoại vụ chủ trì phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo tổng hợp, báo cáo và trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, quyết định chủ trương. Trên cơ sở đó, các tỉnh của Lào tiến hành tuyển sinh, cử cán bộ, học sinh, sinh viên sang Nghệ An học tập.

Mỗi năm, Nghệ An dành khoảng 200 suất học bổng toàn phần cho con em các tỉnh của Lào. Đến nay, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn đã đào tạo hàng nghìn sinh viên Lào. Riêng từ năm 2021 đến tháng 8/2025, có 1.243 cán bộ, học sinh, sinh viên thuộc bảy tỉnh Xiêng Khoảng, Hủa Phăn, Bôlykhămxay, Viêng Chăn, Khăm Muộn, Sa Vẳn Na Khệt và Xay Sổm Bun sang Nghệ An học tập theo diện học bổng. Tỉnh cũng đã chi hơn 137 tỷ đồng từ ngân sách để hỗ trợ công tác đào tạo nguồn nhân lực cho Lào, bao gồm kinh phí giáo dục-đào tạo, giảng dạy, trang thiết bị cá nhân và sinh hoạt phí.

Cuối năm 2023, tỉnh Nghệ An ban hành Nghị quyết số 22/QĐ-HĐND ngày 7/12/2023 về chính sách hỗ trợ đào tạo lưu học sinh Lào diện thỏa thuận hợp tác giáo dục-đào tạo giữa tỉnh và các tỉnh Lào. Theo nghị quyết, lưu học sinh Lào học Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học, liên thông, thạc sĩ, tiến sĩ sẽ được hỗ trợ sinh hoạt phí 3,696 triệu đồng/người/tháng. Đối với lưu học sinh tham gia chương trình dự bị tiếng Việt theo khung năng lực tiếng Việt dành cho người nước ngoài hoặc các khóa bồi dưỡng nâng cao kiến thức chuyên môn, mức hỗ trợ là 3 triệu đồng/người/tháng.

Lưu học sinh Lào đào tạo trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học, thạc sĩ, tiến sĩ (kể cả liên thông từ cao đẳng lên đại học) được hỗ trợ sinh hoạt phí đủ 12 tháng cho mỗi năm học. Đối với lưu học sinh theo học Chương trình giáo dục phổ thông 2018, chương trình dự bị tiếng Việt theo khung năng lực tiếng Việt dành cho người nước ngoài, hoặc các khóa bồi dưỡng nâng cao kiến thức chuyên môn có thời gian đào tạo dưới 12 tháng, mức hỗ trợ được tính theo thời gian học thực tế hằng năm.

Ông Việt cho rằng, chính sách mới của tỉnh sẽ góp phần nâng cao chất lượng hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh của Lào. Ngoài lưu học sinh, các cơ sở giáo dục các cấp cùng tổ chức, cá nhân liên quan trên địa bàn cũng được hỗ trợ kinh phí cho giảng dạy, học tập, biên dịch-phiên dịch tài liệu, sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị và khám sức khỏe định kỳ hằng năm.

Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Nghệ An Trần Khánh Thục cho biết, công tác hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh Lào thời gian qua đạt kết quả tích cực cả về số lượng và chất lượng. Lưu học sinh Lào tại Nghệ An được trang bị toàn diện về tiếng Việt, chuyên môn, kỹ năng làm việc và kỹ năng sống, được nhà tuyển dụng đánh giá cao; nhiều người đã giữ vị trí quan trọng trong cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp tại Lào.

Theo lãnh đạo Sở Ngoại vụ và Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An, để nâng cao hiệu quả hợp tác đào tạo với các tỉnh Lào, các trường cần xây dựng chương trình có trọng tâm, đa dạng hình thức hợp tác. Trở ngại lớn hiện nay là hạn chế về tiếng Việt cho nên lưu học sinh cần rèn luyện tốt kỹ năng ngôn ngữ trước khi sang học. Các tỉnh phía bạn cũng cần chọn học sinh có học lực khá, có nguyện vọng thật sự, đồng thời rút ngắn thủ tục để bảo đảm nhập học đúng kế hoạch.

Bài và ảnh: TRẦN TRUNG HIẾU