Cây mọc hoang khắp nơi ngăn ngừa ung thư trỗi dậy

Dưới đây là bài viết của bác sĩ Hoàng Sầm - Viện trưởng Viện Y học bản địa Việt Nam chia sẻ về tác dụng của cây xấu hổ:

Ở Việt Nam, người dân cắt bỏ rất nhiều cây cỏ nhưng một số loại là thuốc quý, ngăn ngừa bệnh tật, điển hình như cây xấu hổ. Cây còn có nhiều tên gọi khác như cây mắc cỡ, cây trinh nữ, hàm tu thảo, mọc nhiều trên cả nước nhất là vùng trung du và núi cao.

Cây có hàm lượng selen cao, là khoáng chất tốt cho sức khỏe người dùng. Selen có tác dụng ngăn ngừa tế bào ung thư trỗi dậy; phòng các bệnh tim mạch, hen suyễn; tăng cường miễn dịch; tốt cho bệnh nhân thấp khớp, huyết áp; an thần; chống co giật; giảm đau; chống viêm.

Cây xấu hổ mọc hoang ở nhiều nơi. Ảnh: Caythuoc

Về sinh hóa học, selen có tác dụng bảo vệ tế bào chống lại hiện tượng oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa. Selen tham gia vận chuyển ion qua màng tế bào, hỗ trợ tổng hợp collagen, protein của hồng cầu và gan, tổng hợp ADN, RNA…

Cây xấu hổ chứa nhiều thành phần hóa học như chất alkaloid - một axit amin có nguồn gốc tự nhiên, được sử dụng để giảm đau, gây tê.

Các nhà nghiên cứu ghi nhận cây xấu hổ còn nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe như flavonoid, crocetin, minocin, axit amin, các loại axit hữu cơ. Crocetin là chất quý hiếm, vào đường ruột chuyển hóa thành crocin có tác dụng kích hoạt yếu tố tăng trưởng EGR1, tốt cho người cận thị, phục hồi bong võng mạc.

Theo Đông y, cây xấu hổ có vị ngọt, đắng nhẹ, tính hàn và chủ yếu quy vào kinh phế, giúp an thần, giảm đau, tiêu viêm, kháng khuẩn, tiêu tích, lợi tiểu. Ngoài ra, cây xấu hổ có tác dụng ổn định huyết áp, hạ nhiệt, trị sốt rét, chữa hen suyễn, điều kinh…

Các phần được sử dụng làm dược liệu gồm rễ, cành lá và được thu hoạch quanh năm. Theo kinh nghiệm dân gian, cây xấu hổ hái vào mùa ra hoa sẽ cho nhiều giá trị dược chất hơn. Tác dụng của cây xấu hổ tươi hay khô không có nhiều khác biệt. Sau khi hái về, người dùng có thể phơi khô để sử dụng trong thời gian dài.

Người ta dùng hạt cây xấu hổ gọi là trinh nữ tử bổ can thận, mạnh gân xương, sáng mắt; trị các bệnh như đau thắt lưng, đau khớp. Cây cũng được dùng để giảm đau cho người bị zona thần kinh, trị suy giảm miễn dịch.

Người bị suy nhược, cơ thể có tính hàn, phụ nữ mang thai, trong thời kỳ cho con bú, trẻ em cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng cây xấu hổ.

Phương Thúy