Chăm sóc, bảo vệ lúa vụ xuân phát triển tốt, đạt năng suất cao

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời gian tới, thời tiết có diễn biến phức tạp. Dự báo mưa diện rộng trong tháng 4, cường độ nắng nóng ít gay gắt hơn trung bình nhiều năm. Tình hình thời tiết này có nguy cơ ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây lúa và diễn biến của một số đối tượng sinh vật gây hại chính như: bệnh đạo ôn, tập đoàn rầy, chuột, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn... có xu hướng tăng dần mật độ và tỷ lệ hại gây ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng lúa nếu không có các biện pháp phòng trừ kịp thời.

Cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thành phố Hòa Bình hướng dẫn nông dân kiểm tra sâu bệnh gây hại trên cây lúa.Ảnh: Thanh hằng (CTV)

Nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại do các đối tượng dịch hại gây ra, cơ quan chuyên môn khuyến cáo nông dân một số biện pháp chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại trên cây lúa vụ xuân:

1. Tưới nước, bón phân:

Quản lý nguồn nước tốt là yếu tố quan trọng để tưới tiêu cho lúa vụ xuân. Bà con có thể sử dụng máy bơm nước, hệ thống kênh mương thủy lợi dẫn nước vào ruộng. Nên sử dụng nguồn nước sạch, an toàn, tránh sử dụng nước bẩn hoặc có chứa các chất độc hại vì có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa.

Chăm sóc lúa vụ xuân, bà con cần chú ý đến các chu kỳ để tưới tiêu nước vừa đủ, giúp lúa phát triển tốt và đạt hiệu quả cao nhất. Những xứ đồng có hệ thống thủy lợi hoàn chỉnh, từ khi cây lúa bắt đầu đẻ nhánh thực hiện tưới nước theo công thức "nông - lộ - phơi", tưới nông và giữ ẩm xen kẽ giúp lúa đẻ nhánh sớm, đẻ khỏe, tập trung. Khi lúa đạt số nhánh tối đa, tháo cạn nước để lộ chân chim giúp bộ rễ ăn sâu, tăng khả năng chống đổ của cây.

- Bón phân thúc cho cây lúa chia làm hai đợt: Đợt 1, khi lúa bắt đầu đẻ nhánh, bón phân đạm và phân kali; bón kết hợp với làm cỏ sục bùn để trộn phân với đất. Đợt 2, khi lúa bắt đầu phân hóa đòng, đứng cái, quan sát nếu thấy 10% số dảnh cái có thắt eo ở đầu lá, hay bóc dảnh cái nếu thấy rõ 2 đốt thân hoặc đỉnh sinh trưởng bắt đầu phân hóa mầm hoa thì bón; bón nốt số phân đạm và phân kali còn lại. Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, chăm sóc, làm cỏ, bón thúc phân đầy đủ, cân đối và đúng quy trình kỹ thuật đảm bảo cho lúa sinh trưởng, phát triển khỏe.

2. Phòng trừ sâu bệnh hại:

- Tập đoàn rầy: rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 3 cao điểm gây hại từ trung tuần tháng 4 đến trung tuần tháng 5. Bà con cần chủ động điều tra, phát hiện sớm các ổ rầy, chỉ phun trừ rầy bằng biện pháp hóa học khi mật độ rầy cao > 1.500 con/m2, phun tập trung tại các ổ rầy, các ruộng nhiễm rầy, không phun tràn lan trên cả cánh đồng để tránh bùng phát rầy cuối vụ. Những ruộng lúa nhiễm rầy kèm vàng lá do thiếu dinh dưỡng, phun trừ rầy khi mật độ > 1.000 con/m2 kết hợp với việc xử lý vàng lá.

Lúa giai đoạn đứng cái - phân hóa đòng sử dụng một trong các loại thuốc như: Amira 25WG; Brimgold 200Wp, Vithoxam 350SC; Cheestar 50WG; Chersieu 50WG… hay những thuốc có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký trừ rầy. Phun theo nồng độ, liều lượng khuyến cáo ghi trên bao bì.

Lúa giai đoạn ôm đòng - trỗ bông, phơi màu sử dụng một trong các loại thuốc tiếp xúc như: Nibas 50EC; Virtako 40WG, Comda Gold 5WG, Mopride 20WP; Bassa 50EC, Mofitox 40EC, Butyl 400SC; 10WP hay những thuốc khác có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký trừ rầy. Phun theo nồng độ, liều lượng khuyến cáo ghi trên bao bì. Khi phun phải rẽ lúa, lùa vòi phun xuống dưới đảm bảo để thuốc tiếp xúc trực tiếp với rầy cư trú.

- Sâu cuốn lá: Sâu cuốn lá lứa 2 hại trên các trà lúa từ đầu đến giữa tháng 4, sâu lứa 3 hại cuối tháng 4 đến giữa tháng 5. Áp dụng biện pháp hóa học lúa giai đoạn đẻ nhánh - đẻ nhánh rộ, có mật độ sâu non trên 50 con/m2; lúa giai đoạn đòng - trỗ bông - phơi màu, có mật độ sâu non trên 20 con/m2.

Có thể sử dụng một trong các loại thuốc như: Virtako 40WG; Goldmectin 36EC, 60SC, 70WG, Mectinstar 20EC, Emalusa 50,5WSG, Netoxin 18SL... hay những thuốc khác có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ. Phun theo nồng độ, liều lượng hướng dẫn trên bao bì.

- Bệnh đạo ôn: Bệnh đạo ôn lá tiếp tục gây hại trên giống nhiễm, vùng ổ bệnh cũ, bệnh có xu hướng gây hại mạnh trong điều kiện trời âm u, có sương mù vào đêm và sáng sớm, nhiệt độ từ 20 - 280C. Đạo ôn cổ bông phát sinh gây hại trên giống nhiễm, vùng ổ bệnh cũ từ cuối tháng 4 trên trà sớm và giữa tháng 5 trên 2 trà chính vụ, muộn; hại nặng những nơi đã có sẵn nguồn bệnh trên lá và những nơi thời gian qua không chủ động phòng trừ bệnh đạo ôn lá.

Với những ruộng lúa bị bệnh: Cần giữ đủ nước, dừng bón phân đạm, các chất kích thích sinh trưởng hay phân bón lá có chứa đạm; sử dụng các thuốc đặc trị để xử lý các ổ bệnh mới phát sinh không để lây lan thành dịch. Với những ruộng đã bị nhiễm đạo ôn lá cần phun phòng đạo ôn cổ bông khi lúa bắt đầu trỗ, phun lại lần 2 sau lần 1 từ 5 - 7 ngày.

Có thể sử dụng một trong các thuốc như: Filia 525SE; Amistar 325SC; Fuji-One 40EC, 40WP; Beammy - kasu 300SC, 800WG; Trizole 400SC, 75WP, 75WG; Bulny 850WP; Abenix 10SC... hoặc các thuốc khác có trong Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam đăng ký trừ bệnh đạo ôn hại lúa. Với những ruộng bị nặng, phun lại lần 2 sau lần 1 từ 2 - 3 ngày.

- Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn phát sinh hại mạnh từ giữa tháng 4 đến cuối vụ, đặc biệt sau những đợt mưa dông. Với những diện tích gieo cấy giống nhiễm, vùng ổ bệnh cũ có thể sử dụng một trong các thuốc Fujimin 20SL, 50WP, Golcol 20SL, 50WP, Kamycinusa 75SL, 76WP... để phun phòng, hay những thuốc khác có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký trừ đối tượng này.

Với những ruộng bị bệnh cần giữ đủ nước, tạm dừng bón đạm hoặc phun phân bón lá có chứa đạm hay chất kích thích sinh trưởng và có thể sử dụng một trong các thuốc: Starner 20WP; Norshield 86.2WG; Apolits 30WP: 80 WP, Aliette 800 WG; Starsuper 10SC, 20WP, 21SL; Supervery 50WP; Saipan 2SL... để phun trừ, hay những thuốc khác có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký trừ đối tượng này.

- Bệnh khô vằn gây hại từ trung tuần tháng 4 trên các trà lúa, cao điểm gây hại từ ngày 30/4. Những ruộng bị bệnh cần giữ đủ nước, không bón đạm hoặc phun phân bón lá có chứa đạm, có thể sử dụng một trong các thuốc: Tilt Super 300EC, Vanicide 5SL, 5WP; Anvil 5SC, Dibazole 5SC; Nevo 330EC, Grandgold 80SC, 510WP; Kansui 21,2WP... hay những thuốc khác có danh mục được sử dụng tại Việt Nam có đăng ký trừ đối tượng này.

- Chuột hại, vệ sinh phát quang bờ bụi, làm sạch cỏ dại quanh bờ và mương để hạn chế nơi ẩn náu, làm ổ sinh sản của chuột. Khi có chuột gây hại, huy động các xứ đồng xử lý đánh bắt chuột đồng loạt, có thể sử dụng một trong các loại thuốc như: Rat-Kill 2%DP, Killmou 2.5DP, Ran part 2%DS, 0.6AB, Klerat 0.005% wax block bait, 0.005 pellete, Storm 0.005% block bait... hay các thuốc khác có trong danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam đăng ký phòng trừ đối tượng này.

* Một số lưu ý khi kiểm soát sâu bệnh hại:

Thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện và loại bỏ kịp thời các loài sâu bệnh hại trên cây trồng. Trong trường hợp sâu bệnh xuất hiện nhiều thì cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, ưu tiên sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Bà con cần chú ý áp dụng nguyên tắc "4 đúng”, bao gồm: đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ liều lượng và đúng cách. Nên tranh thủ phun thuốc vào buổi sáng khi trời khô sương hay vào chiều mát. Không phun thuốc khi nhiệt độ không khí trên 330C, hay khi trời sắp mưa hoặc vừa mưa xong, lá lúa còn ướt. Những ruộng vừa phun xong gặp mưa cần tiến hành phun lại. Sử dụng bẫy côn trùng để thu hút và bắt các loài sâu bệnh, côn trùng gây hại trên cây lúa.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh