Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ còn ống động mạch

ThS.BS Nguyễn Thu Huyền, Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện 19-8 cho biết, còn ống động mạch (PDA) có thể gây ra suy tim, nhiễm trùng phổi tái phát ở trẻ. Nếu không được điều trị sẽ làm tăng áp động mạch phổi từ đó gây ra tình trạng bệnh mạch máu phổi tắc nghẽn. Hiện tại với những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, còn ống động mạch có thể chữa khỏi được và ít để lại biến chứng cho người bệnh.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn với trẻ còn ống động mạch

Còn ống động mạch có liên quan đến các biến chứng đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng như không dung nạp thức ăn, thủng đường tiêu hóa và viêm ruột hoại tử, là một thách thức lớn đối với việc quản lý dinh dưỡng ở trẻ sinh non.

Kíp phẫu thuật thắt ống động mạch cho trẻ sơ sinh vừa tròn 10 ngày tuổi với cân nặng 1,9kg tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang. Ảnh: BVCC

Ban Dinh dưỡng, Tiêu hóa và Chuyển hóa và Ban Tuần hoàn của Hiệp hội Nghiên cứu Nhi khoa châu Âu đã hợp tác để xem xét kiến thức hiện tại về các vấn đề dinh dưỡng liên quan đến PDA ở trẻ sinh non. Ống động mạch dai dẳng có liên quan đến các biến chứng đường tiêu hóa như không dung nạp thức ăn, thủng đường tiêu hóa và viêm ruột hoại tử, gây ra thách thức lớn đối với việc quản lý dinh dưỡng cho trẻ sinh non.

Ở trẻ sơ sinh PDA, hạn chế chất lỏng có thể dẫn đến lượng chất dinh dưỡng hấp thụ không đủ, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển sau sinh và sức khỏe lâu dài. Sự hiện diện của còn ống động mạch dường như không ảnh hưởng đáng kể đến lưu lượng máu mạc treo và oxy hóa tạng sau khi nuôi ăn qua đường tiêu hóa. Có thể khuyến cáo bắt đầu hoặc duy trì dinh dưỡng qua đường tiêu hóa ở trẻ sơ sinh còn ống động mạch.

2. Lưu ý về chế độ ăn với trẻ còn ống động mạch

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng đối với trẻ còn ống động mạch, đặc biệt là trẻ sinh non. Điều này xuất phát từ việc trẻ PDA thường gặp khó khăn trong tăng trưởng do tim phải hoạt động nhiều hơn, đòi hỏi một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, nhất là protein và calo, để đáp ứng nhu cầu phát triển.

Đồng thời, do quá trình tiêu hóa cũng tạo áp lực lên tim, việc chia nhỏ bữa ăn và hạn chế muối giúp giảm gánh nặng này. Chế độ ăn hợp lý cũng góp phần phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như suy tim và viêm ruột hoại tử, đặc biệt quan trọng với trẻ sinh non để giảm thiểu rủi ro liên quan đến hệ tiêu hóa.

Về lưu ý, chế độ ăn cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, có thể cần đến nuôi dưỡng qua ống thông trong một số trường hợp. Việc chia nhỏ bữa ăn, lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng như sữa mẹ, thịt nạc, rau xanh, hạn chế muối là rất quan trọng. Cần theo dõi chặt chẽ cân nặng và sự phát triển của trẻ, đồng thời báo cáo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Trong quá trình ăn, trẻ PDA có thể gặp khó khăn trong việc bú mút do dễ mệt, nên cần chia nhỏ cữ bú và sử dụng núm vú mềm. Tình trạng nôn trớ cũng thường xảy ra, có thể giảm thiểu bằng cách cho trẻ bú ở tư thế đầu cao và vỗ ợ hơi sau mỗi cữ. Nếu nôn trớ nhiều, cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Điều quan trọng nhất là chế độ ăn cần được cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của từng trẻ và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn từ bác sĩ cũng như chuyên gia dinh dưỡng.

3. Các dưỡng chất cần thiết với người bệnh còn ống động mạch

Trẻ còn ống động mạch cần một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, nhất là protein và calo để đáp ứng nhu cầu phát triển.

Đối với người bệnh còn ống động mạch (PDA), đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ sinh non, việc cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết là vô cùng quan trọng để hỗ trợ tăng trưởng, phát triển và giảm gánh nặng cho tim. Dưới đây là các dưỡng chất cần thiết:

Protein: Protein đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và sửa chữa các mô, đặc biệt là cơ tim. Trẻ sơ sinh và trẻ sinh non có nhu cầu protein cao hơn để hỗ trợ tăng trưởng nhanh chóng. Nguồn protein tốt bao gồm sữa mẹ, sữa công thức, thịt nạc, cá và trứng.

Calo: Trẻ còn ống động mạch thường gặp khó khăn trong việc tăng cân do tim phải làm việc nhiều hơn.Cần cung cấp đủ calo để đáp ứng nhu cầu năng lượng và hỗ trợ tăng trưởng.Nguồn calo tốt bao gồm sữa mẹ, sữa công thức và các thực phẩm giàu năng lượng khác.

Vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ thể, bao gồm hệ miễn dịch và chức năng tim mạch. Nguồn vitamin và khoáng chất tốt bao gồm sữa mẹ, sữa công thức, rau xanh và trái cây.

Các vitamin và khoáng chất đặc biệt quan trọng bao gồm:

Vitamin D: Hỗ trợ sức khỏe xương và hệ miễn dịch.
Sắt: Ngăn ngừa thiếu máu.
Canxi: Hỗ trợ sức khỏe xương.

Chất béo lành mạnh: Chất béo lành mạnh cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển của não bộ.Chọn các loại chất béo lành mạnh như dầu ô liu, dầu cá và chất béo có trong sữa mẹ. Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

Thùy Vân