Chăm sóc giảm nhẹ – mô hình xoa dịu nỗi đau cho người bệnh nan y

(SGTTO) – Hiện nay, với những bệnh nan y vào giai đoạn cuối, bệnh nhân thường xuyên bị những cơn đau hành hạ về thể chất lẫn tinh thần. Mô hình chăm sóc giảm nhẹ ở các bệnh viện ra đời nhằm cung cấp những dịch vụ chăm sóc, giảm đau, tư vấn tâm lý, hỗ trợ xã hội… mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh và gia đình của họ.

Bệnh nhân đang điều trị ung thư tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM. Ảnh N.P

Ngày 12-10, Hội Y học Chăm sóc giảm nhẹ Việt Nam đã ra mắt hưởng ứng ngày Chăm sóc giảm nhẹ và cận tử thế giới 12-10 với chủ đề “My Care – My Right (Chăm sóc cho tôi – Quyền lợi của tôi) cho thấy nhu cầu chăm sóc cho người bệnh ung thư ngày càng gia tăng.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, số lượng người bệnh ung thư giai đoạn cuối cần chăm sóc giảm nhẹ nhập viện có xu hướng tăng dần qua các năm. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2019, Khoa Lão – Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đã tiếp nhận số lượng người bệnh chăm sóc nội trú là 5.411 ca, theo dõi tại phòng khám ngoại trú 910 ca. Bên cạnh việc điều trị giảm đau bằng thuốc (nhóm opioid) trong thời gian người bệnh nằm viện và sau khi xuất viện (được cấp trực tiếp từ Khoa Dược của bệnh viện), các hoạt động tư vấn tâm lý, hỗ trợ xã hội cũng mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh và gia đình của họ.

TS BS. Thân Hà Ngọc Thể – Trưởng Khoa Lão – Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cho biết chăm sóc giảm nhẹ dành cho tất cả các đối tượng người bệnh mắc các bệnh cấp tính lẫn mạn tính không chữa khỏi và gia đình họ.

Các hoạt động chăm sóc giảm nhẹ giúp người bệnh giảm đau đớn về thể chất, giải tỏa tâm lý tiêu cực, sống tích cực hơn, có tinh thần mạnh mẽ, vững vàng hơn để chiến đấu bệnh tật, tránh rơi vào trầm cảm hoặc có ý định tự tử. Trong quá trình chăm sóc giảm nhẹ, các bác sĩ, nhân viên y tế sẽ giúp người bệnh hiểu rõ bệnh, tiên lượng bệnh để lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe trong tương lai một cách phù hợp, giúp người bệnh sống lạc quan hơn cũng như tìm thấy được chỗ dựa đáng tin cậy trong giai đoạn cuối đời.

Các hoạt động chăm sóc giảm nhẹ được tiến hành trong thời gian nằm viện và sau khi người bệnh xuất viện. Khi người bệnh nhập viện, các bác sĩ sẽ theo dõi, đánh giá mức độ đau và kiểm soát đau kịp thời cho người bệnh; đánh giá và điều trị thích hợp các triệu chứng cần giảm nhẹ khác như: khó thở, nôn ói, xuất huyết, vết thương ác tính, tổn thương tì đè, phù, báng bụng, thuyên tắc huyết khối…; cung cấp điều trị opioid đúng chỉ định cho các trường hợp có đau hoặc khó thở do ung thư hay bệnh lý mạn giai đoạn cuối. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng thảo luận cùng người bệnh và người nhà người bệnh mục tiêu chăm sóc, từ đó lên kế hoạch chăm sóc giảm nhẹ và đưa ra quyết định chọn lựa các can thiệp y khoa phù hợp.

Ngoài việc điều trị hiệu quả các vấn đề thể chất, các hoạt động chăm sóc giảm nhẹ còn bao gồm việc hỗ trợ tâm lý, xã hội, tâm linh cho người bệnh, người chăm sóc và gia đình người bệnh thông qua việc phối hợp với nhân viên phòng công tác xã hội thăm hỏi, động viên, hỗ trợ tài chính khi cần. Chỉ cần những hành động nhỏ như tặng quà sinh nhật cho người bệnh, tặng tóc giả khi người bệnh có nhu cầu; phối hợp với các tăng ni, cha đạo để hỗ trợ tâm linh cho người bệnh, người nhà người bệnh có tôn giáo; phối hợp với đơn vị tư vấn tâm lý lâm sàng để hỗ trợ người bệnh lấy lại cân bằng tâm lý để đi những bước tiếp theo trong điều trị.

Sau khi người bệnh xuất viện, các bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh tiếp tục sử dụng thuốc giảm đau hiệu quả và an toàn tại nhà, thường xuyên điện thoại hỏi thăm tình trạng người bệnh và gia đình người bệnh, đặc biệt là các trường hợp người bệnh thời gian sống ngắn muốn xuất viện và được chăm sóc tại nhà, đồng thời cung cấp số điện thoại hỗ trợ người bệnh khi cần và khám ngoại trú theo dõi bệnh sau thời gian nằm viện.

Nói chung, mô hình chăm sóc giảm nhẹ hiện nay vô cùng cần thiết, giúp xoa dịu nỗi đau thể xác, tinh thần cho người bệnh và giảm thiểu các điều trị không cần thiết.

Hoàng Nhung