Chăm sóc khi tóc mọc lại ở bệnh nhân ung thư

1.Lý do khiến rụng tóc ở bệnh nhân ung thư

Nguyên nhân chính của rụng tóc là thuốc hóa trị khiến các nang tóc bị tổn thương. Rụng tóc do hóa trị thể hiện rõ ở đầu, đặc biệt ở những vùng có mật độ tóc thấp như vùng đỉnh và vùng trán. Tóc có thể rụng lan tỏa toàn bộ hoặc rụng khu trú từng mảng.

Mức độ rụng tóc khác nhau tùy theo loại thuốc và thể trạng mỗi bệnh nhân, có người rụng ít, có người rụng nhiều. Ngoài rụng tóc, sợi tóc cũng trở nên yếu và dễ gãy. Lông mày, lông mi, lông tay chân, lông nách và lông mu cũng có thể rụng, nhưng thường mọc lại nhanh hơn tóc da đầu. Thời gian rụng tóc phụ thuộc vào loại thuốc điều trị toàn thân, liều lượng và liệu trình.

Xạ trị vùng đầu cũng có thể gây rụng tóc. Ở một số trường hợp, tùy mức liều bức xạ, tóc có thể không mọc lại như ban đầu.

Đa số các phác đồ điều trị gây rụng tóc bắt đầu sau khoảng 2–3 tuần và tăng dần trong 1–2 tháng. Các nang tóc dần hoạt động trở lại sau vài tuần ngừng điều trị và tóc có thể mọc rõ rệt sau khoảng 3–6 tháng. Vì vậy, khi rụng tóc, bệnh nhân cần bình tĩnh, tránh hoang mang và nên chia sẻ lo lắng với bác sĩ hoặc nhân viên y tế.

Rụng tóc vẫn là gánh nặng tâm lý đối với người bệnh ung thư, làm giảm sự lạc quan và gia tăng lo lắng trong quá trình điều trị.

2. Làm gì khi bị rụng tóc?

Ngoài việc thực hiện uống thuốc, dinh dưỡng sinh hoạt theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần chú ý đến chăm sóc tóc như sau:

- Trong thời gian đang rụng tóc

Nếu tóc trở nên rất mỏng hoặc rụng hoàn toàn, cần bảo vệ da đầu khỏi nắng, nóng và lạnh. Hãy dùng kem chống nắng phổ rộng khi ra ngoài và đội mũ.

Khi thời tiết lạnh, nên đội mũ hoặc quàng khăn để giữ ấm da đầu. Da đầu có thể ngứa, nhạy cảm, vì vậy cần chải tóc và gội đầu nhẹ nhàng.

Tránh các kiểu tóc thắt bím, buộc chặt vì có thể làm tổn hại nang tóc và giảm khả năng mọc lại. Không nên dùng máy sấy nóng. Hãy để tóc khô tự nhiên hoặc dùng chế độ gió mát.

Nhiệt độ cao làm tổn thương thân tóc, gây mất nước và dễ làm tóc rụng nhiều hơn. Nên đội mũ trùm đầu khi ngủ để tóc không bị xô lệch và giảm ma sát. Tránh dùng dầu gội chứa chất tẩy mạnh vì có thể làm mất lớp dầu tự nhiên bảo vệ tóc và da đầu.

- Chăm sóc khi tóc mọc lại

Sau khi điều trị, tóc bắt đầu mọc lại là tín hiệu tích cực cho thấy cơ thể đang phục hồi. Tuy nhiên, tóc mới rất mảnh, mềm, dễ gãy và có thể khác trước về màu sắc hoặc độ xoăn. Chăm sóc đúng cách là điều cần thiết.

Ở giai đoạn đầu, da đầu còn nhạy cảm nên hãy dùng dầu gội dịu nhẹ, không chứa sulfate, paraben hoặc hương liệu mạnh.

Khi gội, massage nhẹ nhàng bằng đầu ngón tay để tăng tuần hoàn mà không làm tổn thương nang tóc. Không gội đầu quá 2 lần/tuần.

Tránh chải mạnh hoặc dùng máy sấy nóng. Nếu cần sấy, dùng chế độ gió mát hoặc để khô tự nhiên. Tóc mọc lại dễ gãy, vì vậy bệnh nhân nên chọn kiểu tóc ngắn, đơn giản và tránh tạo kiểu phức tạp.

Tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm kích thích mọc tóc chưa được bác sĩ khuyến cáo, vì có thể gây kích ứng da đầu. Tóc mới có thể xoăn, thẳng, dày hoặc mảnh hơn trước, nhưng sự thay đổi này chỉ tạm thời và sẽ ổn định lại theo thời gian.

Lưu ý: Không nhuộm, uốn hay duỗi tóc trong ít nhất 6 tháng sau điều trị. Dùng khăn mềm để lau tóc, tránh ma sát mạnh. Bôi dưỡng chất dành cho tóc yếu, không chứa cồn hoặc chất tạo mùi mạnh. Bảo vệ tóc khỏi tia UV bằng cách đội mũ rộng vành hoặc khăn khi ra ngoài.

- Dinh dưỡng hỗ trợ mọc tóc

Chế độ dinh dưỡng đầy đủ rất quan trọng để hỗ trợ tóc mọc cụ thể: Ưu tiên thực phẩm giàu đạm (cá, thịt, trứng), vitamin nhóm B, omega-3 và khoáng chất như sắt, kẽm. Ăn nhiều rau củ quả, uống đủ nước và ngủ đủ giấc để cơ thể phục hồi tối ưu.

Nếu tóc mọc lại chậm, thưa hoặc da đầu có dấu hiệu bất thường, bệnh nhân cần tái khám để được bác sĩ đánh giá và hỗ trợ. Việc kiên trì chăm sóc sẽ giúp mọc tóc phục hồi khỏe mạnh theo thời gian.

BS. Nguyễn Văn Dũng