Chân dung đại gia Mỹ vừa khoan trúng mỏ dầu lớn tại Việt Nam

Với bề dày lịch sử hơn một thế kỷ, Murphy Oil Corporation không chỉ là minh chứng cho tinh thần khai phá của nước Mỹ mà còn là một trong những biểu tượng về sự chuyển mình mạnh mẽ trong ngành năng lượng toàn cầu.

Khởi nguồn từ khát vọng chinh phục những lĩnh vực kinh doanh chiến lược, doanh nghiệp gia đình Murphy dưới sự dẫn dắt của nhà sáng lập Charles Haywood Murphy Sr. đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển đa dạng, từ ngành gỗ, ngân hàng cho đến cuối cùng là dầu khí, lĩnh vực làm nên tên tuổi của Murphy trên bản đồ thế giới.

Vào năm 2020, trong bối cảnh giá dầu sụt giảm nghiêm trọng, Murphy Oil đã chủ động dời toàn bộ trụ sở khỏi El Dorado, nơi gắn liền với hơn nửa thế kỷ phát triển, để đặt trọng tâm điều hành tại Houston, Texas, trung tâm năng lượng của nước Mỹ. Đây được xem là một quyết định mang tính chiến lược, giúp doanh nghiệp sớm thích ứng với biến động của thị trường và tiếp tục duy trì vị thế dẫn đầu trong ngành công nghiệp dầu khí.

HÀNH TRÌNH TRĂM NĂM

Việc phát hiện dầu tại mỏ Caddo ở phía bắc Shreveport, Louisiana (Mỹ) vào năm 1907 đã mở ra bước ngoặt lớn đối với Charles Murphy Sr., một doanh nhân sở hữu nhiều tài sản trong lĩnh vực gỗ và ngân hàng.

Nhìn thấy tiềm năng từ ngành dầu khí còn non trẻ khi đó, ông Murphy đã quyết định đầu tư mua đất theo hình thức rải rác, không liền kề nhằm tối đa hóa cơ hội hưởng lợi từ các hoạt động khai thác. Chính quyết sách táo bạo này đã đặt nền móng cho một trong những đế chế dầu khí lâu đời và bền vững nhất nước Mỹ, Murphy Oil Corporation.

Thành công đầu tiên của doanh nghiệp đến vào năm 1922, khi mỏ dầu Smackover được phát hiện tại hạt Ouachita và Union, nơi ông Murphy Sr. nắm quyền sở hữu khoảng 100.000 mẫu đất. Dù không trực tiếp vận hành một công ty khai thác quy mô lớn, ông vẫn theo đuổi chủ trương đầu tư đa dạng và phân tán rủi ro thông qua việc sở hữu cổ phần trong nhiều dự án khác nhau. Chiến lược này một lần nữa phát huy hiệu quả vào năm 1937, khi một giếng bỏ hoang của Phillips Petroleum trên phần đất của gia đình Murphy bất ngờ được tái khoan và phát hiện trữ lượng dầu dồi dào.

Đến năm 1946, 4 người con của ông Charles Murphy Sr. đã hợp nhất toàn bộ tài sản đất đai và quyền lợi dầu khí để thành lập C. H. Murphy & Co. Công ty sau đó được hợp nhất thành Murphy Corporation vào năm 1950, dưới sự dẫn dắt của người con cả Charles Murphy Jr., và đổi tên thành Murphy Oil Corporation vào năm 1964.

Thập niên 1950 ghi dấu những bước phát triển vượt bậc của tập đoàn. Công ty không chỉ khai thác thành công tại mỏ East Poplar (Montana, Mỹ), mà còn mở rộng quy mô thông qua thương vụ mua lại Marine Oil Company, vốn có nhiều mỏ khai thác tại Arkansas. Đến 1956, Murphy Oil Corporation chính thức niêm yết cổ phiếu trên Sàn Giao dịch Chứng khoán New York, tạo đòn bẩy tài chính để doanh nghiệp tiếp tục thâu tóm các công ty lọc dầu và phân phối như Superior Refinery, Spur Oil, Ingram Oil & Refining, cũng như sáp nhập với Amurex Oil.

Năm 2011, công ty kỷ niệm 50 năm niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán New York

Từ nền tảng vững chắc trong nước, Murphy Oil Corporation bắt đầu hành trình chinh phục thị trường quốc tế. Dự án dầu đầu tiên tại Venezuela khởi động năm 1957 đã mở đường cho hàng loạt các hoạt động khác tại Iran, Libya, biển Bắc và Tây Ban Nha. Đáng chú ý là khoản đầu tư vào dự án dầu cát Syncrude tại Alberta, Canada, một trong những dự án dầu phi truyền thống lớn nhất thời điểm đó. Công ty cũng mở rộng sang Ecuador và vùng Vịnh Mexico trong thập niên 1980.

Tại Đông Nam Á, Murphy bắt đầu ghi dấu vào năm 1999 khi mua lại ba lô dầu khí ngoài khơi Malaysia, hướng mục tiêu thiết lập sự hiện diện mạnh mẽ trong khu vực, bao gồm cả tại Việt Nam, nơi công ty hiện đang đầu tư hàng trăm triệu USD vào các mỏ tiềm năng như Lạc Đà Vàng và Hải Sư Vàng.

Không chỉ nổi bật trong khai thác, Murphy Oil Corporation còn là một trong những doanh nghiệp tiên phong về công nghệ khoan ngoài khơi. Màn hợp tác với ODECO để chế tạo sà lan “Mr. Charlie”, nguyên mẫu cho các thiết bị khoan bán chìm, đã giúp cải thiện đáng kể hiệu quả khai thác tại các vùng nước nông. Đồng thời, Murphy Oil cũng “rót tiền” vào mảng hậu cần và chuỗi cung ứng, điển hình là công ty vận chuyển dầu như Butte Pipeline, River States Oil và hệ thống nhà máy lọc dầu tại Mỹ và Vương quốc Anh.

Tuy nhiên, câu chuyện về Murphy Oil không chỉ toàn là những khoảng khắc rực rỡ. Vào năm 2005, nhà máy lọc dầu của Murphy tại Meraux, Louisiana đã bị tàn phá bởi siêu bão Katrina, gây ra sự cố tràn dầu nghiêm trọng và dẫn đến vụ kiện tập thể với mức bồi thường lên đến 330 triệu USD. Đây là bài học lớn về rủi ro môi trường trong ngành năng lượng. Sau biến cố, Murphy Oil tìm cách triển khai chiến dịch tái cấu trúc mạnh mẽ, tái định vị mình như một doanh nghiệp chuyên về thăm dò và khai thác. Việc tách Murphy USA thành công ty độc lập vào năm 2013 cũng là một nước cờ then chốt nhằm tập trung toàn lực cho lĩnh vực cốt lõi.

VIỆT NAM "HÚT" VỐN ĐẦU TƯ TỪ MURPHY OIL

Murphy Oil Corporation hiện đang tiếp tục đẩy mạnh sự hiện diện tại thị trường Việt Nam với kế hoạch phân bổ 110 triệu USD vốn đầu tư cho các hoạt động ngoài khơi trong năm 2025.

Theo báo cáo kết quả kinh doanh quý 4/2024, khoản đầu tư này bao gồm 20 triệu USD dành cho hoạt động khoan phát triển mỏ Lạc Đà Vàng và 90 triệu USD phục vụ xây dựng hạ tầng phát triển mỏ tại lô.

Dù chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng vốn đầu tư 1,21 tỷ USD mà Murphy dự kiến chi tiêu toàn cầu, nhưng dòng vốn này tiếp tục đánh dấu cam kết dài hạn của doanh nghiệp tại khu vực lưu vực Cửu Long, nơi được đánh giá là giàu tiềm năng dầu khí.

Các hoạt động tại Việt Nam của Murphy Oil cũng ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực kể từ đầu năm 2025. Công ty con Murphy Cuu Long Tay Oil Co., Ltd. đã phát hiện dầu tại giếng thăm dò Hải Sư Vàng-1X thuộc Lô 15-2/17, cách bờ biển Việt Nam khoảng 65km. Không dừng lại ở đó, trong quý 1/2025, Murphy tiếp tục tìm thấy giếng dầu thứ hai tại giếng Lạc Đà Hồng-1X ở Lô 15-1/05, cách bờ biển Việt Nam 54km và cách mỏ Lạc Đà Vàng 1,6km về phía tây nam. Với độ khoan 4.150 mét tại vùng nước sâu 46 mét, giếng cho thấy 32 mét tầng chứa dầu ròng và dòng dầu thử nghiệm đạt tới 2.500 thùng/ngày, chất lượng dầu cao với độ API là 38. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh Murphy Oil đang triển khai song song các hoạt động nâng cấp hạ tầng mỏ Lạc Đà Vàng, bao gồm việc lắp đặt giàn khai thác và tàu chứa dầu nổi (FSO), dự kiến đi vào hoạt động trong thời gian tới.

“Phát hiện mới này càng làm gia tăng giá trị cho các hoạt động của Murphy Oil tại Việt Nam”, ông Eric M. Hambly, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Murphy Oil chia sẻ. Ông cho biết thêm rằng các kết quả tích cực mới đây giúp công ty hiểu rõ hơn về tiềm năng tài nguyên trong lưu vực Cửu Long và tạo điều kiện để họ tối ưu hóa kế hoạch phát triển dài hạn tại khu vực này.

Trong bối cảnh ngành năng lượng toàn cầu còn nhiều biến động, các động thái mở rộng của Murphy Oil tại Việt Nam cho thấy nước ta tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển toàn diện của tập đoàn trên toàn cầu.

Mỹ Hân