Chặng đường phát triển của Chi cục Kiểm lâm Lào Cai
Chi cục Kiểm lâm nhân dân tỉnh Lào Cai được thành lập ngày 1/7/1974, trực thuộc Ủy ban Hành chính tỉnh Lào Cai, bộ máy gồm: Văn phòng chi cục, 6 hạt kiểm lâm nhân dân huyện, thị xã, biên chế 181 người. Năm 1976, sáp nhập 3 tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Nghĩa Lộ thành tỉnh Hoàng Liên Sơn, Chi cục Kiểm lâm nhân dân Hoàng Liên Sơn được thành lập trực thuộc Sở Lâm nghiệp (sau là Sở Nông lâm nghiệp). Tháng 10/1991, tỉnh Hoàng Liên Sơn được chia tách thành 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái, Chi cục Kiểm lâm nhân dân tỉnh Lào Cai được tái lập. Từ ngày 5/4/1995, Chi cục Kiểm lâm trực thuộc UBND tỉnh Lào Cai và đến ngày 11/7/2007, Chi cục Kiểm lâm lại chuyển về trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; năm 2015, sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm... Đến nay, bộ máy của chi cục có 5 phòng nghiệp vụ và 12 đơn vị trực thuộc, với 361 người.
Trong suốt 45 năm qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã làm tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; thực thi pháp luật về lâm nghiệp. Đặc biệt, năm 1991 (khi tái lập tỉnh Lào Cai), độ che phủ rừng mới đạt 18,8%, Chi cục Kiểm lâm đã chủ trì tham mưu triển khai thực hiện Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 1991 và sau đó là Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, Luật Lâm nghiệp năm 2017; quy hoạch 3 loại rừng (đặc dụng, phòng hộ, sản xuất); xây dựng chương trình, kế hoạch, thành lập các ban quản lý, tuyên truyền, vận động người dân tham gia trồng rừng phủ xanh đất trống, đồi núi trọc; thực hiện dự án trồng mới 5 triệu ha rừng; giao đất lâm nghiệp cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích lâm nghiệp... Chi cục làm tốt công tác phòng cháy, chữa cháy rừng theo phương châm “4 tại chỗ”, trong đó lấy phòng là chính; tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm pháp luật về lâm nghiệp; hằng năm cập nhật theo dõi diễn biến rừng, định kỳ kiểm kê rừng...
Những nỗ lực của Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã góp phần đưa lâm nghiệp Lào Cai phát triển mạnh, đóng góp ngày càng nhiều vào GRDP của tỉnh, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân, bảo vệ môi trường bền vững...
Năm 2019, diện tích quy hoạch lâm nghiệp tỉnh đạt 429.524 ha, chiếm 67,5% diện tích tự nhiên toàn tỉnh (đặc dụng: 64.526 ha; phòng hộ: 172.800 ha; sản xuất: 192.210 ha). Trong đó, diện tích có rừng là 361.106 ha, tỷ lệ che phủ rừng đạt 54,81%.
Trước đây, việc bảo vệ rừng do Nhà nước hoàn toàn chịu trách nhiệm, đến nay công tác này cơ bản đã được xã hội hóa. Có thể kể đến như năm 2019, ngân sách hỗ trợ 28 tỷ đồng trong tổng số 150 tỷ đồng vốn bảo vệ rừng, chiếm 18,6%. Ngoài ra, trước đây rừng chủ yếu do các lâm trường, ban quản lý rừng trồng từ nguồn vốn ngân sách thì hiện nay, Nhà nước chỉ cấp vốn trồng rừng phòng hộ, đặc dụng với diện tích vài trăm ha/năm; các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân tự bỏ vốn trồng hàng nghìn ha rừng sản xuất/năm (giai đoạn 2016 - 2019 trồng bình quân 6.000 ha/năm).
Sản xuất lâm nghiệp vốn phụ thuộc hoàn toàn vào gỗ và các lâm sản khai thác từ rừng tự nhiên thì đến nay, đã hình thành ngành sản xuất lâm nghiệp từ trồng, khai thác, chế biến gỗ và các lâm sản ngoài gỗ từ rừng trồng. Giá trị sản xuất lâm nghiệp năm 2019 ước đạt 2.100 tỷ đồng, sản phẩm chính gồm quế, thảo quả, sa nhân; khai thác gỗ rừng trồng; sản xuất ván bóc, ván ép; thu dịch vụ môi trường rừng... Ngày càng có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân tham gia bảo vệ và phát triển rừng, chế biến và xuất khẩu lâm sản.
Trong năm 2019, Chi cục Kiểm lâm đã phát động phong trào thi đua hoàn thành toàn diện, vượt mức các chỉ tiêu quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; xây dựng trạm kiểm lâm kiểu mẫu và kiểm lâm viên giỏi; đưa kiểm lâm địa bàn về xã... Đến hết ngày 15/11, đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra. Kiểm lâm địa bàn đã được đưa về tham mưu công tác lâm nghiệp cho chính quyền cấp xã. Triển khai kiểm tra nghiệp vụ chuyên môn đối với toàn bộ kiểm lâm viên và tổ chức thành công Hội thi Kiểm lâm viên giỏi...
Với những thành tích và kết quả đạt được, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lào Cai đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng 1 Huân chương Lao động hạng Nhì, 1 Huân chương Lao động hạng Ba; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh nhiều lần tặng Cờ thi đua xuất sắc, Bằng khen... Nhiều cá nhân trong Chi cục Kiểm lâm được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba; được công nhận Chiến sỹ thi đua toàn quốc...
Trong những năm tới, Chi cục Kiểm lâm tỉnh tiếp tục kiện toàn tổ chức, bộ máy, tinh giản biên chế; thường xuyên giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, tác phong; định kỳ kiểm tra nghiệp vụ và sức khỏe, từng bước xây dựng kiểm lâm Lào Cai chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Chi cục tiếp tục tham mưu tốt cho cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong công tác quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng rừng; chế biến và thương mại lâm sản để lâm nghiệp Lào Cai thực sự trở thành ngành kinh tế - kỹ thuật, đóng góp ngày càng nhiều vào việc phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường của tỉnh.