Chàng trai phố núi 'dệt' giấc mơ bằng kim chỉ

Vượt qua định kiến

Từng bị định kiến là công việc dành riêng cho phụ nữ, thêu tay lại trở thành niềm đam mê và lẽ sống của anh Nguyễn Nhật Khiêm (SN 2000, trú tại phường Ea Tam, Tp.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk). Từ những đường kim mũi chỉ, chàng trai trẻ "dệt" nên hành trình sống đầy cảm hứng, vượt lên định kiến và khẳng định giá trị cá nhân qua từng bức tranh thêu độc đáo.

Trước khi đến với nghệ thuật thêu tranh, anh Khiêm từng trải qua đủ thứ nghề từ chạy shipper, thợ xăm đến làm nhân viên văn phòng. Mỗi công việc đều cho anh những trải nghiệm, nhưng không nghề nào mang lại cho anh cảm giác thật sự thuộc về. Do dó, sau một thời gian bươn chải với đủ thứ nghề, chàng trai trẻ quyết định dừng lại để tìm kiếm sự tự do bằng một công việc mang tính nghệ thuật.

Bức tranh thêu đầu tiên của anh Khiêm là nhân vật trong phim "Cô bé người cá Ponyo".

Anh bắt đầu học móc len, vẽ tranh… rồi tình cờ bị cuốn hút bởi công việc thêu tay truyền thống. Càng tìm hiểu, càng khám phá, anh càng yêu thích công việc tỉ mỉ và đòi hỏi độ chính xác cao này.

Thế nhưng, mọi thứ diễn ra không hề dễ dàng. Bắt đầu từ con số 0, Khiêm phải vật lộn với từng mũi chỉ đầu tiên. Đôi tay vụng về, thô ráp khiến anh không ít lần chảy máu do kim đâm. Bắp tay, vai gáy cũng luôn trong trạng thái đau nhức. Tuy nhiên, điều khiến anh mệt mỏi hơn cả là những lời châm chọc từ người xung quanh: "làm việc của con gái", "coi chừng biến thành nữ"...

Anh Nguyễn Nhật Khiêm miệt mài với vông việc thêu tranh.

Những bức tranh thêu tinh xảo trên nền vải nỉ.

Tuy nhiên, nhờ tình yêu với nghệ thuật và sự động viên của gia đình, Khiêm chọn cách bỏ ngoài tai mọi lời dèm pha, định kiến để miệt mài học hỏi để tìm niềm vui trong từng mũi chỉ. Anh dành hàng giờ xem video hướng dẫn, nghiên cứu thêu tranh truyền thống và cả các tư liệu nước ngoài.

Sau nhiều lần thử nghiệm, tháng 3/2022, Nguyễn Nhật Khiêm quyết định chọn vải nỉ làm chất liệu chính để bắt đầu hành trình sáng tạo.

Tác phẩm tranh thêu hoạt hình được thể hiện mềm mại, sinh động.

Không dừng lại ở đó, anh còn "khai phá" một chất liệu hoàn toàn mới là lá cây khô và xương lá. "Do bản thân muốn chinh phục cái mới nên tôi đã thử nghiệm thêu trên lá khô và xương lá. Tuy nhiên, việc thêu tranh trên chất liệu này khá khó khăn bởi bề mặt của lá hay xương lá đều rất dễ rách và không thể căng lên khung được. Do đó, khi thêu phải tỉ mỉ và có sự tính toán để không gây sát thương nhiều lên mặt lá, mà vẫn giữ được bố cục tranh", anh Khiêm miêu tả.

Anh cũng không ngừng thử sức với nhiều phong cách, từ tranh chân dung, cảnh vật cho đến hoạt hình. Khiêm đặc biệt chú trọng đến yếu tố mỹ thuật bố cục, hình khối, màu sắc, ánh sáng, tả xa gần…

Anh Khiêm cho biết, nhờ có sự giúp đỡ của gia đình, đặc biệt là mẹ đã giúp anh vượt qua mọi khó khăn, theo đuổi niềm đam mê.

Những dấu ấn nổi bật

Sau hơn 3 năm theo đuổi nghề thêu tay, Khiêm đã hoàn thành hơn 60 tác phẩm, tất cả đều được thực hiện hoàn toàn thủ công. Để hoàn thiện một bức tranh, anh dành từ 55 đến hơn 250 giờ làm việc. Mỗi ngày, anh miệt mài làm việc từ 10 đến 12 tiếng.

Các tác phẩm của anh gây ấn tượng mạnh nhờ màu sắc hài hòa, bố cục sinh động, sắc nét như tranh vẽ hay ảnh chụp. Để đạt được hiệu ứng thị giác mong muốn, Khiêm thường sử dụng từ 2 đến 7 lớp chỉ, đòi hỏi sự tỉ mỉ tuyệt đối và khả năng cảm thụ tinh tế về nhịp điệu, sắc độ trong từng đường kim, mũi chỉ.

Bức chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh được anh Khiêm thêu nhân dịp sinh nhật Bác năm 2023.

Không chỉ dừng lại ở sáng tạo, Khiêm còn biết cách tận dụng mạng xã hội để lan tỏa đam mê và giới thiệu sản phẩm đến đông đảo người yêu nghệ thuật trong và ngoài nước. Nhờ phong cách độc đáo và sự chỉn chu trong từng tác phẩm, anh dần thu hút lượng lớn người theo dõi và khách hàng. Nhiều người sẵn sàng chi khoản tiền lớn để sở hữu những tác phẩm đặc biệt mang dấu ấn cá nhân của anh.

Một trong những tác phẩm khiến Khiêm không khỏi tự hào là bức chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, hoàn thành nhân dịp sinh nhật Bác năm 2023. Tác phẩm được đánh giá là sống động như tranh 3D, khiến nhiều người xúc động khi chiêm ngưỡng.

Hay như bức thêu bé Setsuko trong bộ phim "Mộ đom đóm" của Ghibli. Đây là tác phẩm mà anh dành cả tháng để hoàn thiện, từng đường kim thể hiện cảm xúc nhân vật một cách tinh tế và chân thực. Bức tranh này cũng nhận được vô số lời khen từ cộng đồng mạng.

Ngoài chất liệu vải nỉ, anh Khiêm còn anh còn "khai phá" những lá cây khô và xương lá để sáng tạo các tác phẩm tranh thêu.

Một tác phẩm khác thể hiện rõ nét phong cách độc bản của Khiêm là bức tranh sư tử thêu trên xương lá bồ đề. Được hoàn thiện trong 10 ngày với hơn 100 giờ làm việc liên tục, tác phẩm này khi đăng tải trên mạng xã hội đã nhận về hàng loạt bình luận khen ngợi của mọi người.

Với Khiêm, mỗi tác phẩm là một câu chuyện, một thử thách sáng tạo và cũng là một bước tiến trong hành trình trưởng thành. "Tôi muốn người ta nhớ đến sản phẩm của mình vì sự chỉn chu, tỉ mỉ và tâm huyết, chứ không phải là những món đồ làm vội. Thế nên, đôi khi tôi chấp nhận từ chối cả những đơn hàng đơn giản để dành thời gian đầu tư cho các tác phẩm có chiều sâu nghệ thuật", anh chia sẻ.

Bức tranh sư tử thêu trên xương lá bồ đề.

Bức thêu bé Setsuko trong bộ phim "Mộ đom đóm".

Anh cũng tâm sự thêm: "Với tôi, thêu tay là cách vẽ nên những giấc mơ bằng kim và chỉ. Nghề này không chỉ mang lại cho tôi thu nhập ổn định, mà còn mở ra một nhịp sống mới, những mối quan hệ mới, trải nghiệm mới và một góc nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống. Mỗi mũi thêu giúp tôi rèn luyện sự kiên nhẫn, khả năng tập trung và tinh thần tự học mỗi ngày. Tôi luôn mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm, lan tỏa kiến thức thêu tay đến với nhiều người hơn để cùng nhau học hỏi, thư giãn và gìn giữ nét đẹp của nghề truyền thống lâu đời".

Khiêm tin rằng để người trẻ có thể theo đuổi nghề thủ công một cách nghiêm túc, điều quan trọng nhất là phải có thái độ chuyên nghiệp, nghiêm túc với công việc. "Khi mình thực sự yêu nghề và làm nghề bằng tất cả sự trân trọng, người khác sẽ nhận ra điều đó, sẵn sàng chia sẻ cơ hội và tri thức", anh nói.

Trong tranh chân dung, Khiêm không thêu dọc, thêu ngang theo kiểu truyền thống mà bo theo đường nét gương mặt nhân vật.

Những nhân vật nổi tiếng trong tranh thêu của anh Khiêm.

Khánh Ngọc